Οι κλοπές έργων τέχνης, μπορούν να στιγματίσουν και κατ’ επέκταση να αλλάξουν την ιστορία ενός έργου τέχνης για πάντα.
Το 1473 καταγράφεται η πρώτη κλοπή έργου τέχνης από Πολωνούς πειρατές. Στόχος τους ήταν ένα πλοίο με κατεύθυνση την Φλωρεντία και πιο συγκεκριμένα το τρίπτυχο του ζωγράφου Hans Memling «The Last Judgement». Μέχρι και σήμερα το έργο αυτό βρίσκεται στην Πολωνία ενώ οι Ιταλοί εξακολουθούν να απαιτούν τον επαναπατρισμό του.
Μπορεί πολλά πράγματα να έχουν αλλάξει από το 1473, οι κλοπές έργων τέχνης όμως παραμένουν συχνό φαινόμενο. Οι δράστες στοχοποιούν όλο και πιο φημισμένα έργα. Παρά την ανάπτυξη της τεχνολογίας και την αύξηση της ασφάλειας στα μουσεία και τις γκαλερί, οι κλοπές αυτές γίνονται όλο και πιο εκλεπτυσμένες.
Στην συνέχεια καταγράφονται μερικές από τις πιο γνωστές και ενδιαφέρουσες κλοπές έργων τέχνης που έχουν καταγραφεί στην ιστορία. Τα περισσότερα από αυτά τα έργα έχουν ανακτηθεί, υπάρχουν όμως και περιπτώσεις όπου οι απώλειες είναι μόνιμες. Από αρχαία αντικείμενα μέχρι και σύγχρονα αριστουργήματα, ερασιτέχνες ή ακόμα και οργανωμένες σπείρες ληστών έχουν κατορθώσει να προσθέσουν ένα κεφάλαιο στην ιστορία αυτών των έργων τέχνης… κλέβοντας τα.
18 κλεμένα έργα τέχνης στον Καναδά (1972)
Φωτογραφία: Library and Archives Canada (OCLC NO. 43834165, Montréal-Matin, p. 3)Ένα από τα πιο σημαντικά μουσεία του Καναδά, το Μουσείο Καλών Τεχνών του Μόντρεαλ, έπεσε θύμα οργανωμένης σπείρας ληστών. Οι ληστές εισήλθαν από τον φεγγίτη του μουσείου και έδεσαν τους φύλακες. Τελικά κατάφεραν να φύγουν με 18 πίνακες καθώς και πολλά κοσμήματα από τη συλλογή του μουσείου. Ανάμεσα στα κλεμένα έργα βρίσκονταν πίνακες των: Rembrandt, Delacroix και Rubens. Κανένα από τα έργα τέχνης δεν έχει βρεθεί μέχρι σήμερα ενώ η αξία τους ανέρχεται σε πολλά εκατομμύρια δολάρια.Η εξαφάνιση ενός έργου του Gustav Klimt από τη γκαλερί Ricci-Oddi (1997)
Φωτογραφία: Ricci-Oddi gallery, Piacenza, Ιταλία.Εκμεταλευόμενοι το χάος που επικρατούσε εξαιτίας των προετοιμασιών της έκθεσης στην Galleria d’Arte Moderna, ληστές έκλεψαν το πανάκριβο έργο «The Lady», του φημισμένου ζωγράφου Gustav Klimt. Το έργο αξίας 60 εκατομμυρίων δολαρίων κλάπηκε το 1997 ενώ επανεμφανίστηκε μόλις το 2019. Παραδόξως, το έργο βρέθηκε κρυμμένο πίσω από τη γκαλερί. Οι δύο δράστες που δεν έχουν ταυτοποιηθεί ακόμα, σε γράμμα τους προς τον Ιταλικό τύπο παραδέχθηκαν την κλοπή του έργου. Επέστρεψαν το έργο και το έκρυψαν μόλις τέσσερα χρόνια αφού το είχαν κλέψει ως «δώρο προς την πόλη».2 έργα του Vincent Van Gogh κλέβονται από το ομώνυμο μουσείο στο Amsterdam (2002)
Ο Διευθυντής του Μουσείου Vincent Van Gogh με τα αναδυόμενα έργα τέχνηςΑνέκαθεν τα έργα του Vincent Van Gogh αποτελούσαν πόλο έλξης για τους ληστές έργων τέχνης και πολλά έχουν κλαπεί ανά τα χρόνια. Το μουσείο ετοιμαζόταν να γιορτάσει τα 150 χρόνια από τη γέννηση του μεγάλου καλλιτέχνη, όταν πραγματοποιήθηκε η ληστεία. Οι δράστες εισήλθαν στον χώρο με τη βοήθεια σκάλας και αφού έσπασαν το παράθυρο έκλεψαν τα έργα και αποχώρησαν προτού γίνουν αντιληπτοί. Κανείς δεν γνώριζε τι ακριβώς είχε συμβεί στα έργα αυτά μέχρι που βρέθηκαν το 2016 σε μια φάρμα λίγο έξω από την Νάπολη στην Ιταλία.Το εξαφανισμένο άγαλμα του Henry Moore που χάθηκε για πάντα, Αγγλία (2005)
«Reclining Figure» του Henry MooreΑν αναρωτιέστε αν είναι δυνατόν να κλαπεί ένα μπρούτζινο άγαλμα που ζύγιζε 2 τόνους η απάντηση είναι ναι. Τα έργα του Henry Moore συνήθως ήταν κατασκευασμένα από μπρούτζο και κατέληγαν ως άμορφες φιγούρες με ανθρώπινα χαρακτηριστικά. Την εποχή εκείνη τα αγάλματα του καλλιτέχνη προκαλούσαν το ενδιαφέρον πολλών ληστών που ήθελαν να εκμεταλλευτούν την ακμάζουσα αγορά για θραύσματα μετάλλων που προέκυπτε από την αυξανόμενη ζήτηση στην Κίνα. Προφανώς το πώς πραγματοποιήθηκε η κλοπή του έργου από το ίδρυμα του καλλιτέχνη στην Αγγλία, προβλημάτιζε τις αρχές για χρόνια. Το 2009 όμως η Βρετανική αστυνομία αποκάλυψε ότι το έργο μάλλον έχει χαθεί οριστικά. Με βάση τα στοιχεία που είχαν συγκεντρώσει, οι ληστές είχαν λιώσει και πουλήσει το μέταλλο για 1,500 λίρες.Η «Κραυγή» κλάπηκε από το Όσλο κατά τους χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες (1994)
«The Scream» του Edvard MunchΜόλις μερικά λεπτά χρειάστηκαν οι ληστές για να εισέλθουν στο Εθνικό Μουσείο του Όσλο, να πάρουν τον πίνακα και να εξαφανιστούν. Μάλιστα, άφησαν πίσω τους και ένα σημείωμα ευχαριστώντας το μουσείο για την ανεπαρκή ασφάλεια του. Η κλοπή πραγματοποιήθηκε λίγο πριν την έναρξη των χειμερινών Ολυμπιακών Αγώνων του Όσλο. Η κυβέρνηση σκόπευε να εκθέσει τον πίνακα ως παράδειγμα του πολιτισμού της χώρας. Οι ληστές ζήτησαν 1 εκατομμύριο ως λύτρα για τον πίνακα, τα οποία όμως δεν πληρώθηκαν ποτέ. Λίγα χρόνια αργότερα «Η Κραυγή» βρέθηκε σε ένα δωμάτιο ξενοδοχείου λίγο έξω από το Όσλο.Η κλοπή ενός ανεκτίμητου Caravaggio στην Ιταλία (1969)
Nativity with St. Francis and St. Lawrence του CaravaggioΤο έργο αυτό του Caravaggio χρονολογείται, σύμφωνα με τους ειδικούς, από το 1600-1609. Η κλοπή έγινε το 1969 από τo Oratory του San Lorenzo στο Παλέρμο της Ιταλίας, όπου οι ληστές έκοψαν τον καμβά από την κορνίζα προκειμένου να αποσπάσουν το έργο με μεγαλύτερη ευκολία. Ανά τα χρόνια έχουν υπάρξει πολλές φήμες και ιστορίες γύρω από το τι συνέβη τελικά στο αριστούργημα του μεγάλου ζωγράφου. Οι εικασίες κυμαίνονται από την εμπλοκή της μαφίας, στο ότι το έργο τελικά κάηκε ή ότι τελικά φαγώθηκε από ποντίκια και γουρούνια. Η υπόθεση ξανάνοιξε με νέα στοιχεία το 2017 ενώ μέχρι και σήμερα η αναζήτηση συνεχίζεται.Η τολμηρή ληστεία Ιμπρεσιονιστικών αριστουργημάτων στο Παρίσι (1985)
«Impression Soleil Levant» του Claude MonetΠολλά έργα του Ιμπρεσιονιστικού κινήματος κλάπηκαν το 1985 από το Musée Marmottan στο Παρίσι, συμπεριλαμβανομένου και του έργου του Monet που έδωσε στο κίνημα το όνομα του. Η ληστεία αυτή ήταν ιδιαίτερα τολμηρή και απρόσμενη καθώς οι δράστες εισήλθαν στον χώρο σαν… επισκέπτες. Αγόρασαν κανονικά τα εισιτήρια τους και στην συνέχεια υπό την απειλή όπλων καθήλωσαν 9 φύλακες και περισσότερους από 40 επισκέπτες όσο τραβούσαν με βίαιο τρόπο τους πίνακες από τους τοίχους. Τα έργα που ήταν αξίας πολλών εκατομμυρίων δολαρίων βρέθηκαν το 1990 σε μια βίλα στη γαλλική επαρχία. Έκτοτε έχουν πραγματοποιηθεί 6 συλλήψεις που σχετίζονται με τη ληστεία των έργων.Για ακόμα μια φορά κλέβεται «Η Κραυγή» από το Μουσείο του Munch (2004)
Φωτογραφία: Lise Aserud/Scanpix/APΜια ακόμα εκδοχή του διάσημου πίνακα του Edvard Munch «Κραυγή» κλάπηκε από το Munch Museum, το 2004, παραδόξως υπό το φώς της ημέρας. Όσο το μουσείο ήταν ακόμα ανοιχτό και γεμάτο ανυποψίαστους τουρίστες, οι δράστες κατέφυγαν με δύο πίνακες του καλλιτέχνη. Απειλώντας τους φύλακες με όπλα, οι ληστές έκλεψαν τα έργα τέχνης και διεύφυγαν με το όχημα τους. Τα δύο έργα, «The Scream» (1910) και «Madonna» (1894) ανακτήθηκαν το 2006 ενώ παράλληλα πραγματοποιήθηκαν αρκετές συλλήψεις από τις αρχές.Η κλοπή της Mona Lisa από το Μουσείο του Λούβρου (1911)
Φωτογραφία: Roger Viollet/GettyΜπορούμε να πούμε με σιγουριά ότι η ληστεία του πιό διάσημου πίνακα του Leonardo Da Vinci, συνέβαλε σε μεγάλο βαθμό στην αύξηση της δημοτικότητας του πίνακα. Το 1911 το ενδιαφέρον γύρω από τον πίνακα δεν ήταν το ίδιο με αυτό που υπάρχει σήμερα. Ο Vincenzo Peruggia με την βοήθεια των δύο συνεργατών του, κατόρθωσαν να κλειδωθούν μέσα στο μουσείο και να διαφύγουν με το έργο τέχνης. Οι διαστάσεις που πήρε η κλοπή της Mona Lisa ήταν παγκόσμιου βεληνεκούς, γεγονός που έκανε την πώληση του πίνακα πρακτικά αδύνατη. Ο Peruggia ωστόσο προσπάθησε ξανά να το πουλήσει μετά από μερικά χρόνια σε έναν συλλέκτη από τη Φλωρεντία. Ο ίδιος μάλιστα αποσκοπούσε στον πολιτιστικό επαναπατρισμό του έργου. Μετά την ανεύρεση του έργου το 1914, ο Vincenzo Peruggia καταδικάστηκε σε… 7 μήνες στην φυλακή.Μία από τις μεγαλύτερες κλοπές έργων τέχνης στη Βοστώνη (1990)
Φωτογραφία: Josh Reynolds, File/APΟι δράστες κατόρθωσαν να διαφύγουν με μερικά από τα πιο εξέχοντα έργα στην ιστορία της τέχνης. Αριστουργήματα μεγάλων καλλιτεχνών όπως των Vermeer, Manet, Rembrandt, Degas, ήταν ανάμεσα στα έργα που κλάπηκαν εκείνη την ημέρα. Σύμφωνα με τις αρχές οι πίνακες, οι οποίοι εξακολουθούν να αγνοούνται ακόμα και σήμερα, αποτιμώνται σε περισσότερα από 500 εκατομμύρια δολάρια. Η αναζήτηση για την εύρεση τους δεν έχει σταματήσει από την ημέρα που κλάπηκαν με πολλούς να αναρωτιούνται αν τα έργα υπάρχουν ακόμα σήμερα.
Με πληροφορίες από το: ArtNews