ΣΕΡΑΦΕΙΜ ΚΟΤΡΩΤΣΟΣ Το καλοκαίρι του 2020 γνωστός δημοσκόπος είχε ερωτηθεί από κορυφαία κυβερνητικά στελέχη (στον στενό πρωθυπουργικό περίγυρο) για τις πιθανότητες που θα είχε το κυβερνών κόμμα εάν ο πρωθυπουργός αποφάσιζε, τότε, να προσφύγει σε πρόωρες εκλογές. Ήταν ημέρες διθυράμβων για τον θρίαμβο της αντιμετώπισης του πρώτου κύματος της πανδημίας, πανευρωπαϊκής αναγνώρισης για το μικρό “ελληνικό υγειονομικό θαύμα”, ο τουρισμός άνοιγε με μεγάλες ελπίδες και οι πολίτες αισθάνονταν ανακουφισμένοι από την άρση των περιοριστικών μέτρων. Αυτονόητη η απάντηση του δημοσκόπου. Οι οιωνοί άριστοι υπέρ μιας άνετης εκλογικής επικράτησης του Κυριάκου Μητσοτάκη και οι φιλοκυβερνητικοί αρθρογράφοι προέτρεπαν για έναν εκλογικό αιφνιδιασμό με στόχο “να τελειώνουμε με τον Τσίπρα”.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης, για μια σειρά γνωστών και λιγότερο γνωστών λόγων, δίστασε. Προέκρινε το αφήγημα του μετριοπαθούς και αντι-λαϊκιστή ηγέτη που επιλέγει την εξάντληση της κυβερνητικής θητείας. Οι πληροφορίες αναφέρουν πως αργότερα, όταν ενέσκηψε το δεύτερο κύμα της πανδημίας, προβληματίστηκε για εκείνη την επιλογή του. Ο καιρός κύλησε, ζήσαμε ένα δεύτερο και ένα τρίτο κύμα με πολλές χιλιάδες νεκρούς, αμφισημίες, αντιφάσεις και αβεβαιότητες, με τις δημοσκοπήσεις να καταγράφουν αργά αλλά σταθερά την διάρρηξη της εμπιστοσύνης της κοινωνίας προς την κυβέρνηση και τα ποιοτικά στοιχεία να προκαλούν ανησυχία.
Οι εμβολιασμοί και η πολύ καλή οργάνωσή του ήρθαν να καλύψουν έως ένα βαθμό αυτό το κλίμα, όμως τα ποιοτικά στοιχεία διολισθαίνουν ακόμα και το μοναδικό στοιχείο που συγκρατεί την ατμόσφαιρα απαισιοδοξίας είναι το γεγονός πως οι ίδιες μετρήσεις δείχνουν πως ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ δεν κατορθώνει να μεταφράσει την δυσαρέσκεια προς την κυβέρνηση σε μεγάλη ενίσχυση των δικών του ποσοστών.
Με το τέταρτο κύμα σε εξέλιξη και τα “μαύρα” σενάρια ακόμα και για 15-20.000 κρούσματα ημερησίως τον Αύγουστο θα ήταν παράδοξο να συζητά κανείς καλοκαιριάτικα για εκλογές το φθινόπωρο. Οι εμβολιασμοί αγκομαχούν, η υποχρεωτικότητα όσο κι αν ακούγεται λογική προκαλεί αντιδράσεις και το κλίμα βαραίνει και πάλι.
Από την άλλη, όμως, αναπτύσσεται το επιχείρημα πως οι πολλές χιλιάδες κρούσματα αφορούν κυρίως νεότερες ηλικίες που δεν θα επιβαρύνουν το δημόσιο σύστημα υγείας και δεν θα φτάσουν στις ΜΕΘ. Αβέβαιο. Το νέο υγειονομικό τσουνάμι των μεταλλάξεων, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι σημαντικό τμήμα του πληθυσμού παραμένει ανεμβολίαστο είναι πιθανό να διαψεύσει τα παραπάνω. Οι αναστολές εργασίας, ο εκφοβισμός και τα “δώρα” δεν προβάλλουν ως ικανές λύσεις να αναστρέψουν το κλίμα και ο χρόνος δεν επαρκεί.
Κι’ όμως, κάποιοι στο Μέγαρο Μαξίμου επαναφέρουν το διπλό εκλογικό σενάριο και μια σειρά κυβερνητικών αποφάσεων θα μπορούσε να ισχυριστεί κανείς πως μυρίζουν εκλογές. Η στάση που επιφύλαξε προς την Εκκλησία, για παράδειγμα, η κυβέρνηση είναι ένα στοιχείο. Γιατί, για παράδειγμα, να επιβάλλεται υποχρεωτικότητα και αναστολή μισθοδοσίας σε έναν δημόσιο υπάλληλο που δεν εμβολιάζεται να μην συμβαίνει αυτό στον αρνητή ιεράρχη ή ιερωμένο; Γιατί να λειτουργούν μόνο για εμβολιασμένους όλοι οι κλειστοί χώροι αλλά ελεύθερα οι ναοί;
Ο Αλέξης Τσίπρας περιγράφει στους συνομιλητές του αλλά και δημοσίως πως τελεί σε εκλογικό συναγερμό. Μπορεί να μην θεωρηθεί βασικό το σενάριο -λόγω της εξέλιξης με την πανδημία και τις μεταλλάξεις- αλλά δεν το αποκλείει να προσφύγει σε κάλπες ο πρωθυπουργός το φθινόπωρο. Εξ’ ου και η επιχειρηματολογία περί “νίκης έστω και με μία ψήφο”. Θεωρεί, όμως, βέβαιο πως το επόμενο “παράθυρο ευκαιρίας” για τον Κυριάκο Μητσοτάκη είναι η άνοιξη του 2022, ή το αργότερο ο Σεπτέμβριος του επόμενου έτους.
Η παράμετρος που παίζει ρόλο σε αυτό είναι η οικονομία. Ο πρωθυπουργός κατόρθωσε να εξασφαλίσει -έστω και με μικρούς αστερίσκους- το πράσινο φως της Κομισιόν στο σχέδιό του για το Ταμείο Ανάκαμψης που συνιστά το δικό του αφήγημα για την κατανομή των κονδυλίων. Συγκεκριμένοι κλάδοι και πρόσωπα/εταιρείες της επιχειρηματικότητας της χώρας θα ωφεληθούν. Οσονούπω πολλά από αυτά θα συμβασιοποιηθούν και θα πάρουν τον δρόμο τους.
Από την άλλη, στην Αθήνα έχουν λάβει το ηχηρό μήνυμα της “σχολής Σόϊμπλε” (οι Φινλανδοί έπαιξαν τον ρόλο του αγγελιαφόρου στο τελευταίο Eurogroup) για το τέλος της δημοσιονομικής ευελιξίας από το 2023, αλλά και το μήνυμα πως δεν υπάρχουν νέα κονδύλια και επιδοτήσεις για τις παρενέργειες της πανδημίας στους μικρομεσαίους.
Η κυβέρνηση έχει παρουσιάσει ένα αισιόδοξο σενάριο ανάκαμψης -και μείωσης του ελλείμματος- που στηρίζεται, κυρίως, στις ιδιωτικές επενδύσεις και στην μόχλευση των κονδυλίων του Ταμείου Ανάκαμψης και του ΕΣΠΑ. Αρκεί αυτό; Αρκετοί -μεταξύ αυτών και στην Κουμουνδούρου- ισχυρίζονται πως όχι, και ότι η κυβέρνηση είναι αναγκασμένη στο σχέδιο προϋπολογισμού του Οκτωβρίου του 2022 θα πρέπει να παρουσιάσει μια σειρά σκληρών αντιδημοφιλών μέτρων για την μείωση του ελλείμματος. Κάτι σαν ένα μικρό μνημόνιο εκτός μνημονίου.
Γι αυτό και ο Αλέξης Τσίπρας υποστηρίζει πως αυτό που δεν είναι μάλλον εφικτό να συμβεί τώρα -ΕΚΛΟΓΕΣ-, θα συμβεί πριν τον Οκτώβριο του 2022, ήτοι ή την άνοιξη, ή τον Σεπτέμβριο. Στο Μέγαρο Μαξίμου κάποιοι λένε πως όλα αυτά είναι σενάρια θερινής νυκτός. Όχι όλοι όμως…
Οι δε δημοσκόποι που ερωτώνται σχετικά, απαντούν στωϊκά: “Κάλλιο γαϊδουρόδενε, παρά γαϊδορογύρευε”…