ΣΕΡΑΦΕΙΜ ΚΟΤΡΩΤΣΟΣ Θα συμφωνήσουμε. Ζητούμενο σχετικά με τους εμβολιασμούς που είναι το μοναδικό όπλο για την ανάσχεση της πανδημίας των μεταλλάξεων είναι η καθολικότητα. Μπορεί, ωστόσο, η καθολικότητα να επιτευχθεί με την υποχρεωτικότητα; Είναι, δηλαδή, εφικτό να επιβάλλεις στο σύνολο του γενικού πληθυσμού να εμβολιαστεί; Θεωρητικά, θα μπορούσε κανείς να απαντήσει καταφατικά. Σε συγκεκριμένα καθεστώτα, δε, κάτι τέτοιο θα ήταν όχι μόνο εφικτό αλλά και λογικό. Στην Δύση τέτοιες αποφάσεις υποτίθεται πως πόρρω απέχουν από την κουλτούρα της ελευθερίας της βούλησης, του δημοκρατικού πλαισίου λειτουργίας και τις αρχές του Διαφωτισμού.
Η απάντηση που αβίαστα εκστομίζεται από τους οπαδούς της υποχρεωτικότητας είναι η ανάγκη προάσπισης της δημόσιας υγείας. Πέραν, όμως, της καθολικότητας και της υποχρεωτικότητας, υπάρχει και η αποτελεσματικότητα. Αλλά και οι παρενέργειες που προκαλεί αυτή η λογική στις κοινωνίες. Η Βουλή, για παράδειγμα, με τις ψήφους της Ν.Δ και του ΚΙΝΑΛ, αποφάσισε να μπορεί κάθε υπουργός -χωρίς περαιτέρω προεργασία και κοινοβουλευτική έγκριση- να επιβάλλει την υποχρεωτικότητα των εμβολιασμών στον χώρο των αρμοδιοτήτων του.
Θεωρητικά, πάντοτε, κάθε υπουργός έχει εφεξής αυτή την δυνατότητα. Θεωρητικά, πάλι, ο/η μοναδικός/η υπουργός που δεν θα κάνει χρήση αυτό το προνόμιο είναι η Νίκη Κεραμέως. Δεν θα δούμε, για παράδειγμα, να εφαρμόζεται η υποχρεωτικότητα στους μητροπολίτες και τους ιερείς που συναναστρέφονται καθημερινά με μεγάλο πλήθος πιστών, αρκετοί εκ των οποίων είναι ακόμα ανεμβολίαστοι. Αλλά και εμβολιασμένοι να είναι, δεν επιμένουν οι επιστήμονες και αυτοί μεταδίδουν τον ιό;
Δεν είναι ελληνική εμμονή. Αυτό οφείλουμε να το επισημάνουμε. Η υποχρεωτικότητα έχει μεταβληθεί στο τελευταίο καταφύγιο αρκετών κυβερνήσεων έναντι της απροθυμίας σημαντικής μερίδας πολιτών- και δεν αναφερόμαστε στην “χαμένη μάχη” κατά των αντιεμβολιαστών/συνωμοσιολόγων/αρνητών.
Τα στοιχεία, ωστόσο, διεθνών ερευνών είναι ενδεικτικά:
1ον Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας δεν συνιστά για την COVID-19 τον υποχρεωτικό εμβολιασμό και προτρέπει τις κυβερνήσεις που εξετάζουν αυτό το ενδεχόμενο να αναλογιστούν εάν το μέτρο είναι αναλογικό, εάν δηλαδή έχουν εξαντλήσει τα περιθώρια για λιγότερο παρεμβατικές λύσεις
2ον Πρόσφατη μελέτη με δείγμα 2.000 υγειονομικούς στην Αγγλία, η οποία κατέδειξε ότι για κάθε αύξηση κατά μία μονάδα (σε μια 4βάθμια κλίμακα) της πίεσης που δέχονται οι εργαζόμενοι στο σύστημα υγείας, αυξάνει κατά 75% η διστακτικότητά τους να εμβολιαστούν έναντι της COVID-19
3ον Σε άλλη μελέτη, με δείγμα 11.000 υγειονομικούς από το Ηνωμένο Βασίλειο, φάνηκε ότι ο κύριος παράγοντας που καθορίζει την εμβολιαστική διστακτικότητα, πέραν των θεωριών συνωμοσίας, είναι η έλλειψη εμπιστοσύνης στην κυβέρνησή τους.
4ον Έκθεση του Κέντρου Ερευνας και Εκπαίδευσης στη Δημόσια Υγεία, την Πολιτική Υγείας και την Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας που συνέγραψαν ο αναπληρωτής καθηγητής Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας ΑΠΘ Ηλίας Κονδύλης και ο καθηγητής Υγιεινής του ΑΠΘ Αλέξης Μπένος, και δημοσιεύει η “Καθημερινή”, αναφέρει ρητώς πως «η επιβολή της υποχρεωτικότητας και του εμβολιαστικού καταναγκασμού κινδυνεύει να βαθύνει ακόμη περισσότερο το ρήγμα εμπιστοσύνης ανάμεσα στην πολιτεία και στους πολίτες, αυξάνοντας τον ανορθολογισμό και τα ποσοστά εμβολιαστικής άρνησης».
Οι συστάσεις του ΠΟΥ, πολλών ειδικών σε ολόκληρο τον κόσμο, ακόμα και η δική μας μελέτη (ΑΠΘ) καταλήγουν στο ίδιο συμπέρασμα. Η υποχρεωτικότητα είναι εξαιρετικά αμφίβολο να επιτύχει την καθολικότητα αποτελεσματικά. Και ποιος φταίει γι αυτό; Το προφανές απαντούν οι ίδιοι οι ειδικοί: κατέρρευσε η ισχύς της πειθούς, απέτυχαν οι αρμόδιοι να πείσουν, συρρικνώθηκε η σχέση εμπιστοσύνης μεταξύ κυβερνώντων και πολιτών.
Όλα αυτά θα έχουν, αναμφίβολα, και πολιτικές επιπτώσεις. Ίσως πρόσκαιρες, ίσως όχι. Ένα γιγαντιαίο κύμα ανορθολογισμού σαρώνει τις ευρωπαϊκές κοινωνίες και βρίσκει συχνά πολιτική έκφραση. Οι διαδηλώσεις αντιεμβολιαστών από το Παρίσι μέχρι την Λευκωσία (όπου επιτέθηκαν σε τηλεοπτικό σταθμό) και την Αθήνα (Σύνταγμα) πληθαίνουν και “φιλοξενούν” ακραία στοιχεία. Στις προεδρικές εκλογές στη Γαλλία είναι πιθανό να εκφραστούν υπέρ της Μαρί Λεπέν, στις εκλογές του Σεπτεμβρίου στη Γερμανία υπέρ του ακροδεξιού AfD. Στην Ελλάδα -μην γελάσετε- ο σταρ των συνωμοσιολόγων αρνητών Πετράκος εντάχθηκε στο κόμμα Τράγμα (!). Στις δε δημοσκοπήσεις η “Ελληνική Λύση” εμφανίζει άνοδο.
Η εμπιστοσύνη Πολιτείας και επιστημονικής κοινότητας με τους πολίτες υποχωρεί, η επιβολή της υποχρεωτικότητας προκαλεί θυμό, οι ακραίοι ανορθολογιστές σπεύδουν να καλύψουν τα κενά…