ΑΝΤΡΕΑΣ ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΣ Η επεκτατική στρατηγική της ‘Αγκυρας, εδώ και δεκαετίες, “υπακούει” σε ένα μοτίβο το οποίο και εφαρμόζει με κάποιες παραλλαγές.
Το μοτίβο αυτό έχει τα εξής στάδια: Διατυπώνει διεκδικήσεις. Ζυγίζει αντιδράσεις. Απειλεί. Υπαναχωρεί κάνοντας λόγο για διάλογο με τον απειλούμενο. Υπονομεύει αυτόν τον διάλογο και προχωράει ένα βήμα στις διεκδικήσεις. Υποχωρεί και πάλι υπό το βάρος αντιδράσεων. Πραγματοποιεί μέρος των απειλών της -ή το σύνολό τους, όπως το 1974 με την Κύπρο- και δημιουργεί τετελεσμένα.
Αυτό το μοτίβο έχει εξελίξει σε υπερθετικό βαθμό ο απολύτως προβλέψιμος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν από τότε που αποφάσισε να μετατρέψει την Τουρκία σε περιφερειακή υπερ-δύναμη “παίζοντας” με τους μεγάλους παίκτες. Και αντιγράφοντας τα “παιχνίδια” των μεγάλων παικτών. Οπως π.χ. του Βλαντιμίρ Πούτιν.
Μπορεί κανείς να δει αυτό το μοτίβο να εφαρμόζεται στην Κύπρο, στις περιοχές των Κούρδων στο Ιράκ, στη Συρία αλλά και στη Λιβύη ενώ επιχειρεί να το εφαρμόσει και στα Βαλκάνια. Και βέβαια εφαρμόστηκε και στην υπόθεση της μετατροπής της Αγίας Σοφίας σε τζαμί. Πάντοτε με επίκληση των “κυριαρχικών” της δικαιωμάτων. Πάντοτε λέγοντας ότι δεν πρόκειται να τον περιορίσει η Συνθήκη της Λωζάνης που χθες, Σάββατο 24 Ιουλίου, έκλεισε 98 χρόνια από την υπογραφή της.
Αναμενόμενη είναι λοιπόν η οξύτατη αντίδραση του τουρκικού υπουργείο Εξωτερικών στις «κίτρινες κάρτες» της UNESCO. Σε ανακοίνωσε αναφέρεται ρητά ότι «Τα τζαμιά της Αγίας Σοφίας και της Χώρας είναι ιδιοκτησία της Τουρκίας και η ιστορική, πολιτιστική και πνευματική τους αξία προστατεύεται με κάθε τρόπο».
Σύμφωνα με τον εκπρόσωπο του τουρκικού ΥΠΕΞ η λειτουργική χρήση των δύο τζαμιών σχετίζονται αποκλειστικά με τα κυριαρχικά δικαιώματα της Τουρκίας, προσθέτοντας ότι η χρήση της Αγίας Σοφίας ως τζαμιού είναι απλά μια «πράξη αποκατάστασης».
Η Άγκυρα προσθέτει πως όλες οι διαδικασίες υπήρξαν ανοιχτές και ήταν σε επικοινωνία και συνεργασία με την αποστολή της UNESCO στην Κωνσταντινούπολη, την οποία η ίδια η Τουρκία κάλεσε.
Έντονη όμως ήταν η αντίδραση της Τουρκίας στην απόφαση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, η οποία εκφράζει την πλήρη καταδίκη της για το άνοιγμα των Βαρωσίων.
Το Σ.Α., την Παρασκευή, καταδίκασε ρητά τον Τούρκο πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και τις «μονομερείς ενέργειές του» ενώ παράλληλα ζήτησε «την άμεση αντιστροφή αυτής της πορείας δράσης και των μέτρων που έχουν ληφθεί».
Η Άγκυρα δεν έκρυψε την οργή της με το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών να σημειώνει ότι η δεν αποδέχεται την απόφαση, καθώς βασίζεται στη «μαύρη προπαγάνδα» των Ελλήνων και των Ελληνοκυπρίων για την Αμμόχωστο.
«Μένουμε έκπληκτοι από την απόφαση που υιοθετήθηκε 44ης Συνόδου της Επιτροπής Παγκόσμιας Κληρονομιάς του Οργανισμού, όπου η Τουρκία συμμετέχει ως παρατηρητής. Η απόφαση περιέχει εκφράσεις που δεν συνάδουν με τις αναφορές της αποστολής στην Κωνσταντινούπολη» αναφέρει η ανακοίνωση και προσθέτει ότι ορισμένα από τα άρθρα περιέχουν μεροληπτική και άδικη γλώσσα με πολιτικές στοχεύσεις».
«Η Τουρκία έχει πάρει διαζύγιο από τη διεθνή νομιμότητα»
Η Τουρκία με πρόσφατες ανακοινώσεις που εξέδωσε, δείχνει για μια ακόμα φορά ότι έχει πάρει οριστικό διαζύγιο με τη διεθνή νομιμότητα, αναφέρουν διπλωματικές πηγές.
Σημειώνουν πως η Τουρκία απέρριψε τόσο τη δήλωση του Προέδρου Ασφαλείας του ΟΗΕ για τα Βαρώσια όσο και την Απόφαση της Επιτροπής Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO για την Αγία Σοφία και τη Μονή της Χώρας.
Αμφότερες, επισημαίνουν οι ίδιες πηγές, ελήφθησαν από χώρες από όλες τις γεωγραφικές περιοχές της υφηλίου, με τελείως διαφορετικά χαρακτηριστικά, οι οποίες, όμως, εκφράστηκαν κατά τρόπο σαφή υπέρ του σεβασμού του Διεθνούς Δικαίου και των διεθνών κανόνων.
Η Τουρκία με τη στάση της, δείχνει για μία ακόμα φορά ότι αγνοεί τους βασικούς κανόνες της Διεθνούς Κοινότητας επιμένοντας στην παραβατική της συμπεριφορά, συνεχίζοντας να αποτελεί τη μειοψηφία του ενός, τονίζουν καταληκτικά οι διπλωματικές πηγές.
Εκείνο που δεν αναφέρουν οι διπλωματικές πηγές είναι πως αυτή η παραβατική συμπεριφορά είναι ο κανόνας της εξωτερικής πολιτικής της Τουρκίας. Ενας κανόνας τον οποίο επιβάλλει παρά τις όποιες αντιδράσεις από την διεθνή κοινότητα.
Το “χαρτί” της Κριμαίας
«Ο Ερντογάν θα παίξει το χαρτί της προσάρτησης της βόρειας Κύπρου» προειδοποιεί από τον περασμένο Νοέμβριο ο διευθυντής του διεθνούς ειδησεογραφικού δικτύου Ahval, Γιαβούζ Μπαϊντάρ ο οποίος από το 2016 ζει εξόριστος στη Γαλλία.
«Είναι πολύ πιθανό τώρα ο Ερντογάν να υιοθετήσει μια πιο επιθετική πολιτική εναντίον της Ελλάδας και της Κύπρου. Όταν οι αυταρχικοί ηγέτες στριμώχνονται στη γωνία, γίνονται πιο επιθετικοί. Πιστεύω ότι ο Ερντογάν θα εστιάσει στην Κύπρο. Έχει ανακοινώσει ότι θα επισκεφτεί την Κύπρο στις 15 Νοεμβρίου (ΣΣ πέρσι) . Ήδη αρκετοί άνθρωποι της τουρκοκυπριακής κοινότητας ανησυχούν ιδιαίτερα, διότι τώρα υπάρχει ο Τατάρ, ο οποίος λειτουργεί σαν το μακρύ χέρι του Ερντογάν στην βόρειο Κύπρο. Ο Ερντογάν τώρα μπορεί να αποφασίσει να παίξει το χαρτί της προσάρτησης της βόρειας Κύπρου στην Τουρκία», έλεγε τότε ο Τούρκος επικεφαλής του δικτύου Ahval.
Ομως αναφορά στο σενάριο της προσάρτησης α λα Κριμαία είχε κάνει και ο τέως ηγέτης των Τουρκοκυπρίων Μουσταφά Ακιντζί σε δηλώσεις του, τον Φεβρουάριο του 2020, στον Guradian.
«Tο σενάριο προσάρτησης όπως στην περίπτωση της Κριμαίας είναι φρικτό. Αυτό είναι ένα σενάριο που θα διαλύσει την ‘ΤΔΒΚ’. Το υποστηρίζω αυτό και είναι κάτι που δεν το λέω για πρώτη φορά, γιατί αυτό είναι ένα πραγματικό συναίσθημα και σκέψη του ‘τ/κ λαού’», είχε πει τότε ο κ. Ακιντζί.
«Το θέμα δεν είναι πολύπλοκο, είναι ξεκάθαρο», είχε πει, προσθέτοντας πως οι Τ/κ δεν θέλουν να γίνουν μειονότητα της ε/κ πλευράς ή να ζήσουν με μια διαρκή σχέση εξάρτησης από την Τουρκία.
Επεσήμανε πως η κοινωνία δεν αγκαλιάζει την πιθανότητα μια προσάρτησης, και πως το κύριο είναι το ψευδοκράτος να μετατραπεί σε μια από τις ισότιμες συνιστώσες πολιτείες και να λάβει μια σεβαστή θέση υπό μια ομόσπονδη στέγη.
«Αυτή η προσπάθεια πρέπει να υποστηριχτεί. Μια τέτοια Κύπρος με τον βορά και τον νότο της, θα καταστεί φιλική προς την Τουρκία. Αυτό είναι προς όφελος όλων», σημείωνε.
Πριν τον φάει η… μαρμάγκα. Διότι “διάβαζε” καλά τις προθέσεις του Ερντογάν για την Κύπρο. Προθέσεις που δεν ήταν διατεθειμένος να υπηρετήσει.
Στο θέμα όμως είχε αναφερθεί και πρώην υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς απαντώντας σε ερώτηση του Αλέξη Παπαχελά, στον ΣΚΑΪ, τον Φεβρουάριο του 2017:
“Εμείς εδώ στο Υπουργείο Εξωτερικών ό,τι ακούμε, οποιαδήποτε λέξη από όπου κι αν προέρχεται, την μελετάμε. Για την προσάρτηση. Πρώτα από όλα να σας πω ότι μου έκανε μεγάλη εντύπωση ότι όταν οι Τουρκοκύπριοι λένε ότι θα προσαρτήσουν τη Βόρεια κατεχόμενη Κύπρο δεν κάνει κανείς τους τα ίδια σχόλια όπως για το ψήφισμα της Κυπριακής Βουλής, για την ένωση του 1950. Δηλαδή, προσπαθούν οι Τούρκοι να φτιάξουν ένα κλίμα ότι η αναφορά ενός ιστορικού γεγονότος σε βιβλία είναι πιο επικίνδυνο από τις διακηρύξεις που κάνουν, π.χ. ο ψευδο-πρωθυπουργός των κατεχομένων ότι εμείς θα πάμε και θα προσαρτηθούμε από την Κύπρο. Αυτό πρέπει να το υπογραμμίζουμε, ότι αυτοί είναι που κινδυνολογούν. Δεύτερον, δε νομίζω ότι η πλειοψηφία των Τουρκοκυπρίων έχουν μία διάθεση να ενταχθούν σαν ο «φτωχός συγγενής» μέσα στην Τουρκία και να εξαφανιστούν και να χαθούν. Τρίτον, δε νομίζω ότι η Τουρκία ενδιαφέρεται για την προσάρτηση της Βορείου Κύπρου, ενδιαφέρεται πιο πολύ ή να λύσει το πρόβλημα ή να βρει έναν τρόπο να ελέγχει γεωστρατηγικά όλο το νησί. Το άλλο, γιατί να τους προσαρτήσει; Και το τελευταίο. Η ιστορική, διπλωματική, νομική θέση της Τουρκίας θα αδυνατίσει πάρα πολύ -κατά την προσωπική μου γνώμη- εάν δεν πάνε καλά οι συζητήσεις. Εύχομαι και εργαζόμαστε για να πάνε καλά οι συζητήσεις, η Τουρκία δεν θα κάνει προσάρτηση τουλάχιστον το άμεσο χρονικό διάστημα, δεν τη συμφέρει και θα της δημιουργήσει επιπλέον νομικά ζητήματα. Η κινδυνολογία περί προσάρτησης λέγεται περισσότερο για να γίνει αποδεκτή μία πίεση πάνω στην κυπριακή πλευρά και μία απαιτούμενη από διάφορες δυνάμεις υποχώρησή της”.
Ομως από το 2017 έως και το 2021 έχει τρέξει πολύ νερό στα ποτάμια του κόσμου ενώ έχει αποδειχθεί περίτρανα ότι ο Ρετζέπ Ερντογάν γράφει στα παλιά του τα παπούτσια τα όποια νομικά ζητήματα ή και τις αυστηρές συστάσεις ξένων παραγόντων…
Προσάρτηση της κατεχόμενης Κύπρου
Σύμφωνα με πληροφορίες, ήδη από τον περασμένο Μάρτιο είχε διαρρεύσει από το Λονδίνο προς τη Λευκωσία σχέδιο με απώτερο στόχο την προσάρτηση των κατεχομένων στη “μητέρα πατρίδα” και περιλαμβάνει: Ολοκλήρωση των έργων στην περίκλειστη περιοχή της κατεχόμενης Αμμοχώστου και ο εποικισμός της ενώ παράλληλα θα επανέλθουν στην κυπριακή ΑΟΖ, ερευνητικά σκάφη και γεωτρύπανα. Προετοιμασία εδάφους για τις σχετικές κινήσεις, κάτι που ξεκίνησε με την επίσκεψη Ερντογάν και τις δηλώσεις του. Διενέργεια “δημοψηφίσματος” για να «νομιμοποιήσει» την παράνομη ενέργεια.
Το σχέδιο αυτό συνδέεται με τους εορτασμούς για τα 100 χρόνια τουρκικού κράτους. Υπενθυμίζεται ότι ο Τούρκος πρόεδρος, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έχει εξαγγείλει πως τότε η χώρα θα είναι μεγαλύτερη εδαφικά και θα αυξήσει την επιρροή της διεθνώς.
Κάτι που ανέφερε και χθες, κατά της 98η επέτειο από την υπογραφή της Συνθήκης της Λωζάνης κάνοντας λόγο για νίκες στη Λιβύη και την ανατολική Μεσόγειο, ενώ είπε με νόημα ότι δεν θα υποκύψει σε απειλές, εκφοβισμούς και εκβιασμούς ορισμένων κύκλων.
«Σήμερα είναι η 98η επέτειος από την υπογραφή της Συνθήκης Ειρήνης της Λωζάνης, η οποία είναι ένα από τα ιδρυτικά έγγραφα της Δημοκρατίας της Τουρκίας. Ο αγώνας για την ανεξαρτησία του ηρωικού μας έθνους, στέφθηκε με επιτυχία παρά τις αδυναμίες, τις προδοσίες και τις δυσκολίες κι επιβεβαιώθηκε στη διεθνή σκηνή με τη Συνθήκη Ειρήνης της Λωζάνης», ανέφερε στο μήνυμά του ο Ερντογάν και συμπλήρωσε: «Η Τουρκία προχωρά με μεγάλη σταθερότητα εδώ και 98 χρόνια στο δρόμο που χάραξε, προκειμένου να χτίσει το λαμπρό της μέλλον με θάρρος και έμπνευση που αντλεί από την ιστορία της. Συνεχίζουμε να αποτρέπουμε τις προσπάθειες προδοσίας της ενότητας, της ακεραιότητας, της ειρήνης και της ευημερίας του έθνους μας. Είμαστε αποφασισμένοι να εισέλθουμε στο 2023, οπότε και θα γιορτάσουμε την 100ή επέτειο της Δημοκρατίας μας, ως μια ακόμη πιο ισχυρή, πιο ανεξάρτητη και πιο ευημερούσα χώρα οικονομικά, στρατιωτικά, πολιτικά και διπλωματικά. Οι κρίσιμες νίκες που έχουμε επιτύχει σε διάφορους τομείς, από τη Συρία έως τη Λιβύη, από την ανατολική Μεσόγειο έως την καταπολέμηση της τρομοκρατίας, είναι η σαφέστερη απόδειξη της βούλησής μας να προστατεύσουμε τα δικαιώματα και τα συμφέροντα της χώρας μας. Η Τουρκία δεν θα υποκύψει στις απειλές, τον εκφοβισμό και τον εκβιασμό ορισμένων κύκλων σε οποιονδήποτε αγώνα διεξάγει. Θα συνεχίσει να υπερασπίζεται τα δικαιώματά της που απορρέουν από το διεθνές δίκαιο. Με αυτές τις σκέψεις, κατά την 98η επέτειο της Συνθήκης Ειρήνης της Λωζάνης, τιμούμε τον εορτασμό του ιδρυτή της Δημοκρατίας μας, Μουσταφά Κεμάλ και των συντρόφων του. Εύχομαι το έλεος του Θεού στους ήρωές μας και υγεία και ευεξία σε όλους τους βετεράνους μας».
Τι κάνει η ελληνική πλευρά για να αποτρέψει αυτή την απολύτως ορατή προοπτική;
Επαναλαμβάνει τα όσα έκανε πριν τον 2015 και μετά το 2019. Κατευνάζει. Ή στέλνει “αυστηρά” μηνύματα σαν κι αυτό της Προέδρου της Δημοκρατίας χθες, στην ομιλία της:
«Με αδελφική συνεργασία και ακλόνητη προσήλωση στη διεθνή νομιμότητα καταβάλλουμε κάθε δυνατή προσπάθεια για τη λύση του Κυπριακού, στη βάση των αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών και του ευρωπαϊκού κεκτημένου. Η Ελλάδα δεν πρόκειται να δεχθεί τετελεσμένα και επεκτατικές ενέργειες. Καμία υποχώρηση δεν χωρεί στις απαράδεκτες εξαγγελίες της Τουρκίας για την περίκλειστη πόλη της Αμμοχώστου. Η συμπαράστασή μας στην Κύπρο είναι απόλυτη. Το ίδιο και η αποφασιστικότητά μας απέναντι στην τουρκική παραβατικότητα και επιθετικότητα».
“Αυστηρά” μηνύματα που ο Ερντογάν ακούει βερεσέ χαμογελώντας σαρδόνια…