ΑΝΤΡΕΑΣ ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΣ “Αν έπρεπε να φτιάξω ένα σκίτσο του Πέτρου, θα είχα μάλλον να κάνω με έναν άνθρωπο που του έδωσαν εξουσία και δε ξέρει τι να την κάνει, έναν νεόπλουτο της εξουσίας“.
Σχολιάζοντας την υπόθεση Φιλιππίδη, ο Κώστας Αρζόγλου δεν σκιαγραφεί με ακρίβεια, μόνο ένα πρόσωπο αλλά μία ολόκληρη εποχή η οποία δεν αφορά μόνο το χώρο της Τέχνης και του θεάματος αλλά όλες ανεξαίρετα τις πτυχές της ελληνικής κοινωνίας, από τα τέλη της δεκαετίας του ’90 μέχρι και τις ημέρες μας. Την Εποχή των Νεόπλουτων της Εξουσίας.
Είχε προηγηθεί το “σύντομο καλοκαίρι” της πτώσης των παλαιών ελίτ, των εργολάβων της αντιπαροχής, του κλειστού “star system” του ’60 και του ’70 και της ισότιμης συμμετοχής των “μη-προνομιούχων” και της “γενιάς της ήττας” στα κοινωνικά δρώμενα μετά από δεκαετίες αποκλεισμού αλλά και της εξόδου στο φως όλων εκείνων των υπόγειων πολιτιστικών ρευμάτων λειτουργούσαν στο περιθώριο. Οι πρώτες μεγάλες συναυλίες. Οι πρώτοι δίσκοι χωρίς λογοκρισία. Τα πάρτυ του Λουκιανού. Οι μικροί θεατρικοί χώροι. Νέες εφημερίδες. Νέοι σκηνοθέτες. Νέες ταινίες, Νέοι συνθέτες. Νέες μουσικές. Νέοι ποιητές. Εκρήξεις πολιτισμού και δημιουργικότητας. Εκρήξεις ελευθερίας. Και απενοχοποίηση…
Το πράγμα όμως “ξέφευγε” κι έπρεπε να συμμαζευτεί πριν συντρίψει ολόκληρο το εποικοδόμημα. Πριν χαθεί ο έλεγχος. Ούτε λόγος βέβαια για απαγορεύσεις με τόσο πρόσφατη την εμπειρία της Χούντας. Μόνη λύση το ξεχαρβάλωμα. Λύση δοκιμασμένη από την εποχή των “Χίππις” στην Αμερική αλλά και από τον Μάη του ’68:
“Κάντε την αμφισβήτηση, προϊόν!”.
“Κάντε την απενοχοποίηση, μαγκιά και κυνισμό!”.
“Ξεβλαχέψτε τους!”. Και μετά “βάλτε τους και στο Χρηματιστήριο!”.
Οι γκουρού του Lifestyle ανέλαβαν την εργολαβία και την έφεραν εις πέρας!
“Οχι στα ταγάρια και τα στρατιωτικά τζάκετ της μεταπολίτευσης”. “Γίνε κι εσύ κοσμικότητα, μπορείς!”. “Οι γυναίκες είναι σαν τα γραμματόσημα, όσο τα φτύνεις, τόσο κολλάνε!”.
Τα ιλουστρασιόν “εγχειρίδια” μετέφεραν τα μηνύματα του “ξεβλαχέματος” παντού. Τα έβρισκες στην αίθουσα αναμονής του οδοντιάτρου, στο τραπεζάκι του κομμωτηρίου, στην πλάτη του καθίσματος στο αεροπλάνο, πάνω στο πλυντήριο της μαμάς…
Η τελετή αποφοίτησης από της “Μεγάλη του Life Style Σχολή” ορίστηκε να γίνεται στη Μύκονο εκτοπίζοντας τους παλιούς κοσμοπολίτες, την παρέα της Ελένης Βλάχου αλλά και του Γ. Α. Μαγκάκη (από τους πρώτους γυμνιστές), τις παρέες του Κιθ Ρίτσαρντ και της Κορίνας Τσοπέη.
Και μετά ήλθε ο Κοσκωτάς…
Και μετά το “βρώμικο ’89″…
…………………………………….
Εκείνη ακριβώς τη χρονιά, το 1989, στο θέατρο “Πορεία” ανεβαίνει από θίασο “Εποχή” το αριστούργημα του γερμανόφωνου Αυστρο-ούγγρου συγγραφέα Έντεν φον Χόρβατ, “Πίστη, Αγάπη, Ελπίδα” σε σκηνοθεσία του Βασίλη Παπαβασιλείου και σκηνικά-κοστούμια του Διονύση Φωτόπουλου.
Το έργο, γραμμένο το 1932, περιγράφει έναν κόσμο-νεκροτομείο σε μια προ-φασιστική κοινωνία εξαχρειωμένου καπιταλισμού, όπου κυριαρχούν ο κυνισμός και το ατομικό οικονομικό συμφέρον. Αναλγησία, μικροαστικός κανιβαλισμός και γλωσσική σπουδαιοφανής ένδεια περιγράφουν μία κοινωνία παραδομένη στη βαρβαρότητα. Φιγούρες νεκροζώντανων, ευνουχισμένων επαναστατών και άγγελοι θανάτου που κυκλοφορούν με το δρεπάνι τους ανάμεσα σε ένα πλήθος εξαθλιωμένων μικροαστών. Βουβοί χαρακτήρες και άλλοι που μιλούν μια γλώσσα ξύλινη, μια γλώσσα που καταλήγει πάντοτε σε αδιέξοδο.
Η παράσταση – τη θυμάμαι σαν χτες- ήταν συγκλονιστική. Με κορυφαία την Αλεξάνδρα Σακελλαροπούλου η οποία την ίδια χρονιά, τιμήθηκε με το Βραβείο Κουν. Ένας κι ένας όλοι οι ηθοποιοί (επαιζαν οι: Γ. Ρήγας, Β. Παπαβασιλείου, Σ. Ζαλμάς, Δ. Αστεριάδης, Γ. Καπετάνιος, Σ. Σεϊρλή, Β. Σακελλάρη, Ε. Κοκκίδου, Θ. Γκόνης, Μ. Παπαδημητρίου, Ν. Σακαλίδης), όμως ένας έκανε στα μάτια μου τη διαφορά. Μία μπάλα ενέργειας. Ενας ηθοποιός που αν και έπαιζε βουβό ρόλο, τον βοηθό του νεκροτόμου, πηγαινοφέρνοντας φορεία με πτώματα από και προς τα ψυγεία, έπαιζε με κάθε πόρο του σώματός του. Ηταν ο Πέτρος Φιλιππίδης. Δύο μόλις χρόνια αφού είχε αποφοιτήσει από τη σχολή του Κουν…
Οπως ήταν επόμενο, ένα τέτοιο λαμπρό ταλέντο, με τη στόφα των παλιών ελλήνων κωμικών του θεάτρου και του κινηματογράφου, διέγραψε μία λαμπρή πορεία και μάλιστα ξεκινώντας ως μη προνομιούχος, χωρίς να είναι γόνος και χωρίς να τον “σπρώχνει” προς τα επάνω κάποια κλίκα (σε αντίθεση με τον “γνωστό σκηνοθέτη” ο οποίος επίσης είναι προφυλακισμένος).
……………………………………………………
Πέρασε το ’89… Ηλθε η δεκαετία του ’90… Η ιδιωτική τηλεόραση, τα σίριαλ, οι prime zone, τα πρωινάδικα, οι τσαούσες, οι αμύθητοι μισθοί και μαζί τους περισσότερο “ξεβλάχεμα”, περισσότερος κυνισμός, περισσότερες “Ζούγκλες”, “Μαύρες Τρύπες”, STATUS, Men of the Year, Βραβεία APOLON, προμήθειες για εξοπλιστικά, υποβρύχια που γέρναν, Χρηματιστήριο και ο Ηγέτης των Νεόπλουτων της Εξουσίας: ο Κώστας Σημίτης! Για να κορυφωθεί ο εκσυγχρονισμός της Αθλιότητας! Της Λαμογιάς! Των Τεράτων! Και να στρωθεί, βήμα-βήμα ο δρόμος για την οικονομική καταστροφή.
Η Ελλάδα πέρασε ξανά στα χέρια μίας κάστας όμοιας με αυτή που κυριαρχούσε πριν τη Μεταπολίτευση αλλά χωρίς τη λάμψη εκείνης παρά μόνο τη αυτή των προβολέων των τηλεοπτικών στούντιο.
Η Μεταδημοκρατία του YOLO που επέτρεπε στους εκλεκτούς της τα πάντα ΟΛΑ! Μπορούσαν, κατά το κοινώς λεγόμενο “να γα…..νε και να δέρνουν” όποιον, όποια και όπως ήθελαν και λογαριασμό να μην δίνουν στην (ανύπαρκτη) Δικαιοσύνη ή στην (εκμαυλισμένη) Κοινή Γνώμη.
Κι όταν, το 2010, η κοινωνία χόρευε το χορό του Ζαλόγγου, οι εκλεκτοί συνέχισαν να επιπλέουν στο απέραντο, λαμπερό τους βόθρο.
«Για τον Πέτρο έχει γίνει μεγάλη προβολή από τα Μέσα, τον λένε σπουδαίο, μεγάλο… Σου λέει και εκείνος ότι για να το λένε κάτι θα ξέρουν. Δημιουργείται όμως ένα περιβάλλον εκτός νόμου. Πιστεύει για τον εαυτό του αυτά που πιστεύουν οι άλλοι γι΄αυτόν. Η εικόνα που έχουν οι άλλοι γι΄αυτόν γίνεται σώμα, υπάρχει μέσα από αυτό. Ο Φιλιππίδης έχει ένα δίκιο. Η εικόνα του δε πρέπει να φθαρεί, η εικόνα του με χειροπέδες δε πρέπει να φανεί γιατί αν καταρρεύσει η εικόνα που έχουν οι άλλοι για εκείνον θα καταρρεύσει και η εικόνα που έχει ο ίδιος για τον εαυτό του. Το κοινό έχει βγάλει ήδη την ετυμηγορία του, καταδικάζει όσο εύκολα χειροκροτεί» λέει ο Κώστας Αρζόγλου.
Και όσα λέει ο Αρζόγλου ισχύουν για όλους του Νεόπλουτους της Εξουσίας, χθεσινούς και σημερινούς: Η εικόνα τους δεν πρέπει να φθαρεί. Γιατί μαζί με αυτήν θα καταρρεύσει και η ίδια η εξουσία τους!
Με πάταγο!
Ισως και με χειροπέδες!
Οσο για μας τους υπόλοιπους;
Εμείς δεν μπορούμε να δικάσουμε το κάθε “Πέτρο”, αυτό είναι δουλειά της Δικαιοσύνης. Μπορούμε όμως να καταδικάσουμε την Εποχή που δημιούργησε Τέρατα!
Κι ακόμη:
“Δεν έχουμε δικαίωμα να απελπιζόμαστε. Χωρίς πίστη, αγάπη, ελπίδα, λογικά δεν υπάρχει ζωή. Αυτά είναι αλληλένδετα” έλεγε ο Έντεν φον Χόρβατ το 1932, τέσσερα χρόνια πριν την άνοδο του Φασισμού στην Ευρώπη…
—-