NewsEdit «Καίει» Χρυσοχοΐδη ανάρτηση του ΜΕΤΕΟ για τη φωτιά στη Βαρυμπόμπη: Δεν ζητήθηκε ενεργοποίηση του IRIS 2.0 όπως ανέφεραν τα ρεπορτάζ τόσο του Ieidiseis όσο και του Ethnos.gr.
«H επιχειρησιακή μονάδα ΜΕΤΕΟ του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (ΕΑΑ) πραγματοποίησε εκ των υστέρων πρόγνωση (χρησιμοποιώντας αρχικές και οριακές συνθήκες που θα χρησιμοποιούνταν εάν γινόταν εφαρμογή εκείνη την ημέρα και ώρα) της μεγάλης δασικής πυρκαγιάς που εκδηλώθηκε το μεσημέρι (13:25) της Τρίτης 3 Αυγούστου 2021 στη Βαρυμπόμπη, χρησιμοποιώντας το επιχειρησιακό προγνωστικό σύστημα ταχείας απόκρισης IRIS 2.0.
Τα αποτελέσματα της πρόγνωσης παρουσιάζονται στο επόμενο βίντεο, ενώ στις εικόνες που ακολουθούν γίνεται μια ποιοτική αποτίμηση της αξιοπιστίας της πρόγνωσης. Όπως προκύπτει από αυτή, η πρόγνωση που θα μπορούσε να είχε παράσχει επιχειρησιακά το IRIS 2.0 εάν είχε ζητηθεί βρίσκεται πολύ κοντά στην πραγματική εξάπλωση της φωτιάς», μετέδωσε πριν από λίγο το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών.
«Οι άνεμοι στη φωτιά της Βαρυμπόμπης εντάθηκαν μετά την έναρξή της πυρκαγιάς, όχι από τον άνεμο του περιβάλλοντος αλλά από την ίδια την πυρκαγιά και το θερμικό της φορτίο. Και το μοντέλο μας λαμβάνει υπόψιν του και την κυκλοφορία της πυρκαγιάς όπως έγινε χτες» δήλωσε στο ethnos.gr o Κωνσταντίνος Λαγουβάρδος Διευθυντής Ερευνών στο Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών και πρόσθεσε: «Δεν ξέρω αν θα άλλαζε άρδην την κατάσταση η ενεργοποίησή του, αλλά είναι ακόμη ένα εργαλείο το οποίο είναι πάντα χρήσιμο. Και όταν το έχεις στη διάθεσή σου νομίζω ότι πρέπει να το χρησιμοποιείς».
Όπως εξηγεί ο κ. Λαγουβάρδος στο ethnos.gr αν και φέτος είναι μια χρονιά, με πολύ μεγάλες πυρκαγιές πολλές εκτάσεις καμένες παραπάνω από τα μέσα επίπεδα των τελευταίων 15 ετών και μια δύσκολη από πλευράς φωτιών περίοδος, δυστυχώς, η Πυροσβεστική ενεργοποίησε το μηχανισμό μόλις τρεις φορές. Πρόκειται για τις πυρκαγιές στην Αχαΐα στην Ιστιαία και περιμετρικά του δάσους της Δαδιάς στον Έβρο το περασμένο Σάββατο.
«Κανένα μοντέλο δεν είναι τέλειο. Ωστόσο, από τον έλεγχο αξιοπιστίας που κάναμε το IRIS έχει έναν πολύ ικανοποιητικό βαθμό ακρίβειας στο πως εξαπλώνεται μια πυρκαγιά. Θα μπορούσε ενδεχόμενα να βοηθήσει και στη Βαρυμπόμπη. Μπορεί αυτή η πληροφορία και για την κίνηση των πύρινων μετώπων να αξιοποιηθεί από τους αξιωματικούς του πυροσβεστικού σώματος ώστε να κάνει καλύτερη διαχείριση των προσπαθειών κατάσβεσης» είπε στο ethnos.gr ο Θοδωρής Γιάνναρος εντεταλμένος ερευνητής στο Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών. Το σύστημα μπήκε σε πλήρη λειτουργία το 2019 όπου καταγράφηκαν 17 ενεργοποιήσεις από τους αξιωματικούς της πυροσβεστικής Υπηρεσίας και το 2020 είχαμε 31 ενεργοποιήσεις.
Εικόνα 1. Αξιολόγηση της πρόγνωσης του IRIS 2.0 για την εξάπλωση της δασικής πυρκαγιάς στη Βαρυμπόμπη την Τρίτη 03.08.2021, ώρα 14:00. Με κόκκινο χρώμα απεικονίζεται η πρόγνωση και με το λευκό χρώμα η πραγματική περίμετρος, εκτιμώμενη με βάση δορυφορικές παρατηρήσεις θερμών σημείων.
Εικόνα 2. Αξιολόγηση της πρόγνωσης του IRIS 2.0 για την εξάπλωση της δασικής πυρκαγιάς στη Βαρυμπόμπη την Τρίτη 03.08.2021, ώρα 15:00. Με κόκκινο χρώμα απεικονίζεται η πρόγνωση και με το λευκό χρώμα η πραγματική περίμετρος, εκτιμώμενη με βάση δορυφορικές παρατηρήσεις θερμών σημείων.
Όλη η εφαρμογή IRIS την οποία έχει αναπτύξει από το 2018 στο Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών και έχει υπογράψει μνημόνιο συνεργασίας με την Πυροσβεστική είναι πλήρως αυτοματοποιημένη και έχουν αποκλειστική πρόσβαση σε αυτήν με προστατευμένους κωδικούς οι αξιωματικοί του πυροσβεστικού σώματος.
Πρόκειται για ένα προγνωστικό σύστημα ταχείας απόκρισης. «Μπορούν να πατήσουν το κουμπί, να δουν που υπάρχει φωτιά, ζουμάροντας στο χάρτη της Ελλάδας και με ένα κλικ να έχουν πρόγνωση. Από τη στιγμή που γίνει αυτό το κλικ με έναν αυτόματο εντελώς τρόπο ενεργοποιείται η δικιά μας υπολογιστική υποδομή. Ξεκινάει και ‘τρέχει’ μόνο του το IRIS και σε περίπου 20-30 λεπτά στέλνει με email στο πυροσβεστικό σώμα μια εξάωρη πρόβλεψη για την εξάπλωση αλλά και για την αναμενόμενη συμπεριφορά της πυρκαγιάς. Εξήντα με εβδομήντα λεπτά αργότερα στέλνουμε στους αξιωματικούς και μια 24ωρη πρόγνωση» εξηγεί ο κ. Γιάνναρος.
Το IRIS μπορεί να παράσχει λεπτομερή πρόγνωση για το πως αναμένεται να κινηθεί μια δασική πυρκαγιά. Και αυτό το κάνει λαμβάνοντας υπόψιν όλα τα στοιχεία που επηρεάζουν την εξάπλωση της δασικής πυρκαγιάς όπως είναι οι μετεωρολογικές συνθήκες, η καύσιμη ύλη η οποία καίγεται και σε τι αφθονία αλλά και η τοπογραφία (αν είναι σε πλαγιά ενός βουνού ή σε μια επίπεδη μορφή). Παράλληλα λαμβάνει υπόψιν της την αλληλεπίδραση που έχει η φωτιά με το καιρό, στοιχείο που έπαιξε καθοριστικό ρόλο και στην εξάπλωση της πυρκαγιάς στην Βαρυμπόμπη, όπως εξηγούν οι ερευνητές του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών. https://www.youtube.com/embed/0ut4wiZN2GE?rel=0&showinfo=1&hl=en-US
Κομβικό ρόλο στην πυρκαγιά της Βαρυμπόμπης έπαιξε ο παρατεταμένος καύσωνας
Αν και δεν έπνεαν ισχυροί άνεμοι την Τρίτη στην Βαρυμπόμπη ο παρατεταμένος καύσωνας που έχει «χτύπησε» την χώρα από την περασμένη Τρίτη μείωσε τρομερά την υγρασία δημιουργώντας μια πυκνή και εξαιρετικά ξηρή διαθέσιμη καύσιμη ύλη. Σε συνδυασμό με την απουσία ισχυρού ανέμου, επέτρεψε στην πυρκαγιά να αναπτύξει ισχυρή επαγωγική στήλη, η οποία έγινε ορατή ως ένα πυκνό νέφος καπνού που ανέρχεται σχεδόν κατακόρυφα πάνω από την πυρκαγιά. Αυτός είναι ο κύριος λόγος για τον οποίο εξαπλώθηκε ραγδαία η πυρκαγιά παρά το γεγονός ότι δεν έπνεαν ισχυροί άνεμοι σύμφωνα με τον διευθυντή του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (ΕΑΑ) Μανώλη Πλειώνη, τον Κωνσταντίνο Λαγουβάρδο και τον Θοδωρή Γιάνναρο.
Η φωτιά δημιούργησε το δικό της καιρό στη Βαρυμπόμπη
Όπως εξηγούν οι τρεις επιστήμονες η εξάπλωση των μετώπων της πυρκαγιάς φαίνεται ότι καθοδηγήθηκε κύρια από τον καιρό που δημιούργησε η ίδια η φωτιά και λιγότερο από το συνοπτικό άνεμο. Σημαντικό ρόλο έπαιξε και το γεγονός πως η πυρκαγιά εξαπλώθηκε σε ζώνη μίξης οικιστικών και δασικών περιοχών, οπότε και ανά περιοχές αυξήθηκε το θερμικό φορτίο λόγω της καύσης τεχνητών υλικών. «Μια πυρκαγιά μπορεί να ξεφύγει ακόμη και όταν δεν υπάρχει άνεμος όπως συνέβη χθες. Ό άνεμος τις πρώτες ώρες που εξαπλωνόταν ήταν 3-4 μποφόρ και οι ριπές του δεν ξεπέρασαν τα πέντε μποφόρ οπότε αυτό που συνέβη λόγω της πολύ πυκνής και ξηρής καύσιμης ύλης αναπτύχθηκε πολύ μεγάλο θερμικό φορτίο» τόνισε ο κ. Γιάνναρος και πρόσθεσε: «Στην ουσία η φωτιά της Βαρυμπόμπης δημιούργησε το δικό της καιρό, ενισχύοντας τους επιφανειακούς ανέμους που καθοδηγούν την εξάπλωση των μετώπων. Μια τέτοια πυρκαγιά είναι αδιάφορο για. το τι άνεμος φυσάει γιατί στην πραγματικότητα δημιουργεί μια δική της τοπική κυκλοφορία η οποία συνεχίζει να ανατροφοδοτείται».
Απότομη αύξηση της ταχύτητας του ανέμου από 6 σε 20 km/h και της θερμοκρασίας από 40 σε 45oC στο Τατόι
Ενδεικτικό είναι ότι ο αυτόματος μετεωρολογικός σταθμός του ΤατοΪου, καταγράφηκε απότομη αύξηση της ταχύτητας του ανέμου (από 6 σε 20 km/h) και της θερμοκρασίας (από 40 σε 45 oC). Οι παρατηρήσεις αυτές φαίνεται να επιβεβαιώνουν το γεγονός πως πράγματι η φωτιά της Βαρυμπόμπης επίδρασε στον καιρό, δημιούργησε ουσιαστικά το δικό της καιρό, ενισχύοντας τους επιφανειακούς ανέμους που καθοδηγούν την εξάπλωση των μετώπων. Επιπρόσθετα, η δημιουργία της επαγωγικής στήλης συνετέλεσε στην σημαντική αύξηση της πυκνότητας των κηλιδώσεων, δηλαδή στην μεταφορά καιόμενης ύλης (καύτρες) και την έναρξη νέων εστιών. «Αν είχαμε και ισχυρούς ανέμους στην περιοχή δεν θέλω να το σκέφτομαι. Θα ήταν πολύ χειρότερα τα πράγματα» κατέληξε ο διευθυντής του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (ΕΑΑ) Μανώλης Πλειώνης.
Πυροσβεστική στο ethnos.gr: Δεν γίνεται καμία έκπτωση στις δυνατότητες του IRIS- Χρησιμοποιείται όποτε κρίνεται αναγκαίο
Δεν γίνεται καμία έκπτωση στις δυνατότητες ενός συστήματος όπως είναι το IRIS απαντά η πυροσβεστική στο ethnos.gr και προσθέτει: «Αναλόγως θα χρησιμοποιηθεί όταν κριθεί ότι είναι αναγκαίο. Το να χρησιμοποιηθεί ή όχι έχει να κάνει με πάρα πολλούς παράγοντες. Έχει να κάνει και με τη διαθεσιμότητα. Φέτος έχουμε πολλά συστήματα στη διάθεσή μας και όποιο κρίνεται ότι θα σου δώσει τα καλύτερα αποτελέσματα εκείνη τη στιγμή, επιλέγεται. Το σύστημα IRIS είναι ένα πειραματικό σύστημα και ενδεχομένως να χρειάζεται κάποια ακόμη πράγματα για να ολοκληρωθεί .Είναι βέβαια σημαντικό και μας δίνει στοιχεία. Και χρησιμοποιήθηκε τελευταία στην φωτιά στη Ζήρια Αχαΐας».