Ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, ο τελευταίος ηγέτης της ΕΣΣΔ και ο ηγέτης που έδωσε την εντολή για τον τερματισμό της καταστροφικής στρατιωτικής εκστρατείας της Σοβιετικής Ένωσης στο Αφγανιστάν, δήλωσε σήμερα ότι η επέμβαση στη χώρα αυτή από τις ΗΠΑ και τους συμμάχους τους ήταν καταδικασμένη από την αρχή.
Ο 90χρονος Γκορμπατσόφ θεωρούσε την σοβιετική παρουσία στο Αφγανιστάν πολιτικό λάθος που σπαταλούσε πολύτιμους πόρους σε μια εποχή που η Σοβιετική Ένωση ζούσε, όπως αποδείχθηκε στη συνέχεια, στο λυκόφως της δικής της ύπαρξης.
Οι υποστηριζόμενες από την Σοβιετική Ένωση αρχές στο Αφγανιστάν επέζησαν για τρία χρόνια μετά την απόσυρση από την Μόσχα το 1989 των κύριων δυνάμεών της, αλλά δεν ανέκαμψαν ποτέ μετά την ρωσική απόφαση να κοπεί η βοήθεια προς αυτές έπειτα από την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης τον Ιανουάριο του 1992 και έπεσαν αργότερα τον ίδιο χρόνο.
Ο Γκορμπατσόφ σημείωσε σήμερα, σύμφωνα με τις δηλώσεις του που επικαλείται το ρωσικό πρακτορείο ειδήσεων RIA, ότι το ΝΑΤΟ και οι Αμερικανοί δεν είχαν καμία πιθανότητα επιτυχίας και χειρίστηκαν πολύ άσχημα την δική τους εκστρατεία στο Αφγανιστάν.
“Αυτοί (το ΝΑΤΟ και οι ΗΠΑ) θα έπρεπε να έχουν παραδεχθεί νωρίτερα ότι απέτυχαν. Το σημαντικό τώρα είναι να αντλήσουν διδάγματα από αυτό που συνέβη και να διασφαλίσουν ότι δεν θα επαναληφθούν παρόμοια λάθη”, υπογράμμισε στις δηλώσεις του προς το RIA ο Γκορμπατσόφ.
“Αυτή (η αμερικανική εκστρατεία) ήταν μια αποτυχημένη επιχείρηση από την αρχή μολονότι η Ρωσία την υποστήριξε στα πρώτα στάδια”, πρόσθεσε.
“Όπως και σε πολλά άλλα παρόμοια σχέδια, στην καρδιά του βρίσκονταν η υπερβολή μιας απειλής και κακώς προσδιορισμένες γεωπολιτικές ιδέες. Σε αυτά πρέπει να προστεθούν μη ρεαλιστικές απόπειρες εκδημοκρατισμού μιας κοινωνίας που αποτελείται από πολλές φυλές”, τόνισε.
Μετά την απόσυρση των αμερικανικών στρατευμάτων από το Αφγανιστάν έπειτα από 20 χρόνια που βρίσκονταν εκεί, οι Ταλιμπάν κατάφεραν να ξαναπάρουν τον έλεγχο της χώρας την Κυριακή, μπαίνοντας στην Καμπούλ χωρίς να συναντήσουν αντίσταση.
Οι ΗΠΑ επενέβησαν στο Αφγανιστάν το 2001, καθώς οι Ταλιμπάν προσέφεραν καταφύγιο στον αρχηγό της Αλ Κάιντα, τον Οσάμα Μπιν Λάντεν, μετά τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου του 2001 στις ΗΠΑ.
Η ΕΣΣΔ βρισκόταν επίσης βυθισμένη για 10 χρόνια σε μια σύγκρουση στο Αφγανιστάν, η οποία ξεκίνησε με την εισβολή των Σοβιετικών το 1979.
Όταν ανέβηκε στην εξουσία, την άνοιξη του 1985, ο Γκορμπατσόφ βρήκε μια χώρα εξαντλημένη οικονομικά, σε τέλμα στο Αφγανιστάν και ανίκανη να συνεχίσει την κούρσα των εξοπλισμών.
Ο Γκορμπατσόφ σχεδίασε την πολιτική του της περεστρόικας (ανασυγκρότηση στη ρωσική γλώσσα) για να αναδιοργανώσει το σοβιετικό σύστημα και αποφάσισε την αποχώρηση το 1989 του Κόκκινου Στρατού από το Αφγανιστάν.
Στη συνέχεια ακολούθησαν χρόνια εμφυλίου πολέμου τα οποία έφεραν τελικά στην εξουσία τους Ταλιμπάν, ορισμένοι εκ των οποίων είναι οι κληρονόμοι των μουτζαχεντίν που είχαν πολεμήσει τα σοβιετικά στρατεύματα.
Τα Ηνωμένα Έθνη καλούν τις χώρες-μέλη να απαγορεύσουν τους επαναπατρισμούς Αφγανών
Η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (HCR) απηύθυνε σήμερα έκκληση να απαγορευτούν οι αναγκαστικές επιστροφές Αφγανών υπηκόων στη χώρα τους, περιλαμβανομένων εκείνων που η αίτηση ασύλου τους έχει απορριφθεί.
Από την πλευρά της, η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα ζήτησε από τη διεθνή κοινότητα να προσφέρει κάθε υποστήριξη στους Αφγανούς που βρίσκονται αντιμέτωποι με έναν «άμεσο κίνδυνο» στη χώρα τους, που τελεί και πάλι υπό το καθεστώς των Ταλιμπάν.
«Ως συνέπεια της ραγδαίας επιδείνωσης της κατάστασης στον τομέα της ασφάλειας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε μεγάλα τμήματα της χώρας και της τρέχουσας επείγουσας ανθρωπιστικής κατάστασης, η HCR καλεί τα κράτη να βάλουν τέλος στις αναγκαστικές επιστροφές Αφγανών υπηκόων για τους οποίους είχε αποφασιστεί προηγουμένως ότι δεν χρειάζονταν νομική προστασία», δήλωσε εκπρόσωπος της Αρμοστείας για τους Πρόσφυγες, η Σάμπια Μαντού, σε συνέντευξη Τύπου στη Γενεύη.
Σε μια ανακοίνωση, η υπηρεσία των Ηνωμένων Εθνών καλεί να «απαγορευθούν οι αναγκαστικές επιστροφές Αφγανών υπηκόων» και εκφράζει την ικανοποίησή της για τα μέτρα που έλαβαν πρόσφατα πολλά κράτη προκειμένου να αναστείλουν προσωρινά τις απελάσεις αιτούντων άσυλο που η αίτησή τους έχει απορριφθεί.
«Από τις αρχές του έτους, περισσότεροι από 550.000 Αφγανοί έχουν εκτοπιστεί στο εσωτερικό της χώρας λόγω της σύγκρουσης και της ανασφάλειας. Αν μέχρι τώρα οι άμαχοι έφευγαν σποραδικά και σε μικρό αριθμό προς τις γειτονικές του Αφγανιστάν χώρες, [τώρα] η κατάσταση εξελίσσεται ραγδαία», είπε η Μαντού.
Έπειτα από μια επίθεση αστραπή, οι Ταλιμπάν κατέλαβαν προχθές, Κυριακή, την Καμπούλ, επιστρέφοντας στην εξουσία στο Αφγανιστάν είκοσι χρόνια μετά την εκδίωξή τους. Η επιστροφή τους προκάλεσε σκηνές πανικού, ιδιαίτερα στο αεροδρόμιο της Καμπούλ στο οποίο έσπευσαν χιλιάδες άνθρωποι στην προσπάθεια να εγκαταλείψουν τη χώρα.
«Ο φόβος που κυρίευσε ένα μεγάλο τμήμα του πληθυσμού είναι βαθύς και, δεδομένου του παρελθόντος, απολύτως κατανοητός», δήλωσε εκπρόσωπος της Ύπατης Αρμοστή για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα Μισέλ Μπατσελέτ, ο Ρούπερτ Κόλβιλ, που ήταν παρών στη συνέντευξη Τύπου μαζί με τη Μαντού.
Ο ίδιος υπογράμμισε πως οι Ταλιμπάν υποσχέθηκαν γενική αμνηστία για όλους τους δημόσιους υπαλλήλους και πως δεσμεύθηκαν να επιτρέψουν στις γυναίκες να εργαστούν και στα κορίτσια να πηγαίνουν σχολείο.
«Αυτές οι υποσχέσεις πρέπει να τηρηθούν και προσώρας (…) οι δηλώσεις αυτές γίνονται δεκτές με κάποια επιφύλαξη», δήλωσε ο Κόλβιλ, καλώντας τους Ταλιμπάν να «δείξουν με τις ενέργειές τους, και όχι μόνο με τα λόγια, ότι οι φόβοι τόσων ανθρώπων λαμβάνονται υπόψη».
Ο εκπρόσωπος της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα εξέφρασε επίσης φόβους για την ασφάλεια χιλιάδων Αφγανών που έχουν εργαστεί για τα ανθρώπινα δικαιώματα.
«Ανησυχούμε ιδιαίτερα για την ασφάλεια χιλιάδων Αφγανών που έχουν εργαστεί για την προώθηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε όλη τη χώρα, και έχουν βοηθήσει να βελτιωθούν οι ζωές εκατομμυρίων ανθρώπων», είπε ο Κόλβιλ.
«Θετικά» θεωρεί η Άγκυρα τα μηνύματα που εκπέμπονται από τους Tαλιμπάν
Η Τουρκία θεωρεί «θετικά» τα μηνύματα που εκπέμπονται από τους ταλιμπάν μετά την κατάληψη της Καμπούλ, ενώ η Αγκυρα βρίσκεται σε συνομιλίες με το ισλαμιστικό κίνημα.
«Υποδεχόμαστε θετικά τα μηνύματα που εκπέμπονται μέχρι στιγμής από τους ταλιμπάν, είτε απευθύνονται προς τους ξένους είτε προς τις διπλωματικές αποστολές, αλλά και προς τον ίδιο το λαό τους», δήλωσε ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας Μεβλούτ Τσαβούσογλου κατά την διάρκεια συνέντευξης Τύπου στην Ιορδανία που μεταδόθηκε από τα τουρκικά τηλεοπτικά δίκτυα.
«Ελπίζουμε ότι αυτό θα απεικονισθεί στις πράξεις τους (…) Συνεχίζουμε τον διάλογο με όλες τις πλευρές στο Αφγανιστάν, περιλαμβανομένων των ταλιμπάν», είπε.
Η Τουρκία έχει αναπτύξει μερικές εκατοντάδες στρατιώτες στο Αφγανιστάν και συμμετέχει στην επιχείρηση διαφύλαξης της ασφάλειας του αεροδρομίου της Καμπούλ μαζί με τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Τον περασμένο μήνα, η Αγκυρα είχε προτείνει στην Ουάσινγκτον να αναλάβει την ευθύνη του αεροδρομίου μετά την αποχώρηση των αμερικανικών δυνάμεων, αλλά το σχέδιο αυτό τορπιλίσθηκε από την επιστροφή των ταλιμπάν που απηύθυναν δημόσια προειδοποίηση προς την Τουρκία σχετικά με την παραμονή των στρατιωτικών της δυνάμεων.
«Τώρα οι Αφγανοί θα συνομιλήσουν μεταξύ τους. Ποιος θα λάβει μέρος στην μετάβαση, τι είδους προσωρινή κυβέρνηση θα έχουν. Ολα αυτά θα τα παρακολουθήσουμε και θα τα συζητήσουμε», δήλωσε ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου.
Ο τούρκος υπουργός Εξωτερικών δήλωσε ότι η επιχείρηση απομάκρυνσης των τούρκων και ξένων πολιτών που θέλουν να φύγουν από το Αφγανιστάν θα επαναληφθεί όταν η κατάσταση στο αεροδρόμιο της Καμπούλ θα έχει σταθεροποιηθεί.
«Δεν φροντίζουμε για την απομάκρυνση μόνο των δικών μας πολιτών, αλλά επίσης και πολιτών άλλων χωρών. Είχαμε επαφές με πολλές ξένες κυβερνήσεις για το θέμα», είπε.
Οι Ταλιμπάν διατάσσουν τους μαχητές να σέβονται τους ξένους στη χώρα
Οι Ταλιμπάν έχουν διατάξει τους μαχητές τους να διατηρήσουν την πειθαρχία και να μην εισέλθουν σε οποιαδήποτε κτίρια διπλωματικών αποστολών ούτε να παρενοχλήσουν οχήματα πρεσβειών, ενώ κάλεσαν τους πολίτες να συνεχίσουν τις καθημερινές δραστηριότητές τους όπως συνήθως, δήλωσε σήμερα υψηλόβαθμος αξιωματούχος της οργάνωσης.
«Τα μέλη των Ταλιμπάν διατάχθηκαν σε όλα τα επίπεδα να εξασφαλίσουν ότι θα σεβαστούμε την παρουσία όλων των χωρών στο Αφγανιστάν», δήλωσε ο ανώτερος αξιωματούχος, ο οποίος ζήτησε να μην κατονομαστεί.
Εξάλλου η υπηρεσία του ΟΗΕ για τα παιδιά, η UNICEF, ανακοίνωσε πως εξακολουθεί να παραδίδει βοήθεια στα περισσότερα μέρη του Αφγανιστάν και πως ευελπιστεί ότι θα συνεργαστεί με τους αντιπροσώπους των Ταλιμπάν.
Ο επικεφαλής των επιχειρήσεων της UNICEF στο Αφγανιστάν Μουστάφα Μπεν Μεσαούντ δήλωσε στη διάρκεια ενημέρωσης που έκανε ο ΟΗΕ στη Γενεύη πως «έχουμε συνομιλίες οι οποίες συνεχίζονται, είμαστε αρκετά αισιόδοξοι με βάση αυτές τις συνομιλίες. Δεν έχουμε ούτε ένα ζήτημα με τους Ταλιμπάν στα γραφεία που διατηρούμε επί του πεδίου».
Ο ίδιος δήλωσε επίσης πως οι αντιπρόσωποι των Ταλιμπάν σε μερικά μέρη του Αφγανιστάν τάχθηκαν υπέρ της εκπαίδευσης των κοριτσιών.
Συγκεκριμένα μερικοί από τους τοπικούς αντιπροσώπους των Ταλιμπάν είπαν ότι περιμένουν καθοδήγηση από τους ηγέτες τους για το θέμα αυτό, ενώ άλλοι δήλωσαν πως θέλουν σχολεία για τα κορίτσια.
«Είμαστε επιφυλακτικά αισιόδοξοι ότι θα προχωρήσουμε», δήλωσε ο Μουστάφα Μπεν Μεσαούντ κατά την ενημέρωση των δημοσιογράφων στη Γενεύη.