ΣΠΥΡΟΣ ΣΙΔΕΡΗΣ Στην τελευταία έκθεση του Economist, καταγράφεται μια άνευ προηγουμένου μείωση των δημοκρατικών ελευθεριών το 2020. Η μέση παγκόσμια βαθμολογία του δείκτη μειώθηκε έτσι από 5,44 το 2019 σε 5,37 το 2020, η οποία είναι μακράν η χειρότερη βαθμολογία από την πρώτη έκθεση του 2006.
Αυτή η υποβάθμιση προέρχεται κατά ένα μεγάλο μέρος, αλλά όχι αποκλειστικά, από τους κυβερνητικούς περιορισμούς στις ατομικές και πολιτικές ελευθερίες που πραγματοποιήθηκαν σε όλο τον κόσμο από την πανδημία του Covid.
Ωστόσο, η επιδείνωση της δημοκρατίας σε παγκόσμια κλίμακα αποτελεί μέρος μιας πιο μακροπρόθεσμης τάσης, καθώς η βαθμολογία έχει ήδη καταγράψει μείωση εδώ και αρκετά χρόνια.
Δεν είναι τυχαίες οι ακραίες συμπεριφορές των πολιτών απέναντι στην εξουσία που πραγματοποιήθηκαν το περασμένο διάστημα. Ούτε η δημιουργία κινημάτων που προσπάθησαν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο να εισέλθουν στα Κοινοβούλια, όχι όπως στο Καπιτώλιο βέβαια, αλλά κανονικά μέσα από εκλογές.
Ούτε η άνοδος των λαϊκιστών και συντηρητικών στα περισσότερα κράτη μέλη της ΕΕ είναι τυχαία.
Η αμφισβήτηση των συστημικών κομμάτων που για χρόνια νέμονταν την εξουσία αλλά και τον πλούτο, είναι πλέον γεγονός και ήδη αποτυπώνεται στα εκλογικά αποτελέσματα ή στην μείωση της συμμετοχής των πολιτών στις εκλογικές διαδικασίες.
Το ζητούμενο είναι βέβαια αν αυτές οι εξελίξεις στο πολιτικό σκηνικό, μπορούν να διαμορφώσουν ένα καλύτερο μέλλον για τους πολίτες.
Αυτό που συμβαίνει σήμερα στη Βουλγαρία, θα μπορούσε να είναι μια υπόθεση εργασίας για όλους τους πολιτικούς σχηματισμούς αλλά και για τους πολίτες.
Μετά από δυο εκλογικές αναμετρήσεις, υπήρξε αλλαγή στους συσχετισμούς στο Κοινοβούλιο. Τρία νέα κόμματα διαμαρτυρίας μπήκαν στην Εθνοσυνέλευση ενώ άλλα τρία από τα παλιά συστημικά κόμματα συμπληρώνουν την ολομέλεια, με μεγάλες όμως απώλειες τόσο στην εκλογική τους δύναμη αλλά όσο και την Κοινοβουλευτική.
Θα περίμενε κάποιος ότι τα τρία αυτά κόμματα διαμαρτυρίας θα μπορούσαν να έχουν το πάνω χέρι και να σχηματίσουν κυβέρνηση συνεργασίας, με τη συμμετοχή ενός από τα παλιά συστημικά κόμματα. Έστω και το μειονοτικό που παρότι συμμετείχε σε κυβερνητικούς σχηματισμούς, παραμένει εκτός συστήματος.
Η επιλογή όμως των ηγετών των κομμάτων διαμαρτυρίας, με τα παράξενα ονόματα «Υπάρχει Τέτοιος Λαός» και «Σήκω όρθιος! Έξω η Μαφία!», να μην δεχτούν συνεργασία με τα συστημικά κόμματα, συνεχίζει την πολιτική αστάθεια στην χώρα σε μια πολύ δύσκολη περίοδο.
Φαντάζει δύσκολο τα κόμματα διαμαρτυρίας να έχουν στην τρίτη εκλογική αναμέτρηση που αναμένεται να διεξαχθεί το επόμενο διάστημα, αυτοδυναμία. Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα τη συνέχιση της πολιτικής κρίσης με αποτέλεσμα την παράλυση του κράτους.
Παρότι υπάρχει υπηρεσιακή κυβέρνηση, δεν μπορεί να πάρει σημαντικές αποφάσεις στην πραγματικότητα καθώς δεν έχει την πλειοψηφία στην Εθνοσυνέλευση.
Αυτή η συμπεριφορά αν μη τι άλλο, προκαλεί προβληματισμό τόσο στους πολίτες όσο και στο ίδιο το πολιτικό σύστημα που θα αμφισβητηθεί ακόμα περισσότερο. Όχι μόνο των συστημικών κομμάτων, αλλά και των αντισυστημικών που είναι εξολοκλήρου υπεύθυνα για την ακυβερνησία της χώρας.
Όπως φαίνεται, η προσπάθεια διείσδυσης λαϊκών κινημάτων στο πολιτικό σύστημα είναι ένας δρόμος δύσκολος αν όχι ανέφικτος.
Δεν ευθύνεται για αυτό μόνο η επιρροή των συστημικών κομμάτων στους πολίτες, αλλά και η αφέλεια ίσως και ανικανότητα που διακατέχει τα αντισυστημικά κόμματα.
Μια νέα απογοήτευση των πολιτών είτε θα ανοίξει τον δρόμο για κάποιον λαϊκιστή πολιτικό, είτε θα επιτρέψει στα συστημικά κόμματα να ενισχύσουν την δύναμη τους.
Οι μόνοι χαμένοι θα είναι οι πολίτες, καθώς θα έχουν χάσει τη δυνατότητα να έλθει πραγματικά ο λαός στην εξουσία.