Πριν 20 χρόνια, στις 11 Σεπτεμβρίου 2001, οι ΗΠΑ έγιναν στόχος μιας συντονισμένης και καλά προετοιμασμένης επίθεσης από τη τζιχαντιστική οργάνωση αλ Κάιντα, η οποία έπληξε τους Δίδυμους Πύργους του World Trade Center στη Νέα Υόρκη και το Πεντάγωνο.
Οι τρομοκρατικές αυτές επιθέσεις, οι πιο αιματηρές της Ιστορίας με σχεδόν 3.000 νεκρούς, εξαπολύθηκαν από 19 αεροπειρατές οι οποίοι κατέλαβαν τέσσερα αεροπλάνα της γραμμής που είχαν αναχωρήσει από την ανατολική ακτή των ΗΠΑ -Βοστόνη, Ουάσινγκτον και Νιούαρκ-με προορισμό την Καλιφόρνια.
Δύο αεροπλάνα έπεσαν διαδοχικά πάνω στους Δίδυμους Πύργους, οι οποίοι κατέρρευσαν σε λιγότερο από δύο ώρες, και ένα τρίτο έπληξε το Πεντάγωνο. Το τέταρτο αεροπλάνο, το οποίο φέρεται να είχε στόχο το Καπιτώλιο — έδρα του Κογκρέσου– ή τον Λευκό Οίκο, κατέπεσε σε δασώδη περιοχή στο Σάνκσβιλ της Πενσιλβάνια, αφού οι επιβάτες κατάφεραν να το θέσουν υπό τον έλεγχό τους. Κανένας από τους επιβαίνοντες στα τέσσερα αυτά αεροπλάνα δεν επέζησε.
Ακολουθεί ένα χρονολόγιο των γεγονότων της ημέρας.
– 8:46: Η πτήση 11 των American Airlines, ένα Boeing 767 που αναχώρησε από τη Βοστόνη με προορισμό το Λος Άντζελες με 92 επιβαίνοντες, εκ των οποίων πέντε αεροπειρατές, έπεσε πάνω στον βόρειο Πύργο του World Trade Center. Προκάλεσε ένα τεράστιο ρήγμα στους πάνω ορόφους που τυλίχθηκαν στις φλόγες.
– 9:03: Η πτήση 175 της United Airlines, επίσης ένα Boeing 767 που πραγματοποιούσε το δρομολόγιο Βοστόνη- Λος Άντζελες με 65 επιβαίνοντες, ανάμεσά τους πέντε αεροπειρατές, έπεσε στους πάνω ορόφους του νότιου Πύργου.
– 9:05, Σαρασότα, Φλόριντα: Ο πρόεδρος Τζορτζ Ου. Μπους είχε αρχίσει να διαβάζει μια ιστορία στους μαθητές ενός δημοτικού σχολείου: «Ένα δεύτερο αεροπλάνο έπεσε στον δεύτερο Πύργο. Η Αμερική δέχεται επίθεση», του ψιθύρισε στο αυτί του ο προσωπάρχης του.
-9:25: Η υπηρεσία πολιτικής αεροπορίας (FAA) ανακοίνωσε το κλείσιμο του εναέριου χώρου των ΗΠΑ και απαγόρευσε τις απογειώσεις όλων των αεροσκαφών.
-9:30: Ο πρόεδρος Μπους δήλωσε στους μαθητές ότι επιστρέφει στην Ουάσινγκτον λόγω «μιας πιθανής τρομοκρατικής επίθεσης».
– 9:37: Η πτήση 77 της American Airlines, ένα Boeing 757 που αναχώρησε από την Ουάσινγκτον με προορισμό το Σαν Φρανσίσκο με 64 επιβαίνοντες, εκ των οποίων πέντε αεροπειρατές, έπεσε στη δυτική πλευρά του Πενταγώνου.
– 9:42: Η FAA ζήτησε από όλα τα αεροσκάφη που βρίσκονταν εν πτήσει να προσγειωθούν το συντομότερο δυνατό.
– 9:59: Ο νότιος Πύργος του World Τrade Center κατέρρευσε σε ένα σύννεφο φωτιάς, σκόνης και ατσαλιού. Η κατάρρευση είναι τόσο βίαιη που ποτέ δεν εντοπίστηκε κάποιο ίχνος από το DNA των εκατοντάδων ανθρώπων που βρίσκονταν στον Πύργο.
– 10: 03, Σάνκσβιλ Πενσιλβάνια: Η πτήση 93 της United Airlines, που είχε αναχωρήσει από το αεροδρόμιο Νιούαρκ του Νιού Τζέρσεϊ με προορισμό το Σαν Φρανσίσκο με 44 επιβαίνοντες, ανάμεσά τους 4 αεροπειρατές, συνετρίβη σε δασώδη περιοχή στο Σάνκσβιλ, στο δυτικό τμήμα της Πενσιλβάνια. Κάποιοι από τους επιβαίνοντες, που είχαν ενημερωθεί για το τι είχε συμβεί στη Νέα Υόρκη, αντιστάθηκαν στους αεροπειρατές.
– 10: 28: Ο βόρειος Πύργος του World Trade Center κατέρρευσε 102 λεπτά αφού έπεσε πάνω του το αεροπλάνο. Το νότιο τμήμα του Μανχάταν καλύφθηκε από ένα νέφος από τέφρα και συντρίμμια.
– 13:04, Λουιζιάνα: Ο πρόεδρος Μπους, που έχει καταφύγει στην αεροπορική βάση Μπάρκντεϊλ, έθεσε τις ένοπλες δυνάμεις σε «κατάσταση ύψιστου συναγερμού» και δεσμεύθηκε «να κυνηγήσει και να τιμωρήσει τους δειλούς δράστες» των επιθέσεων. Ο πρόεδρος στη συνέχεια μεταφέρθηκε στην αεροπορική βάση Όφουτ της Νεμπράσκα, προτού επιστρέψει στον Λευκό Οίκο το βράδυ.
13:27, Ουάσινγκτον: Ο δήμαρχος Άντονι Ουίλιαμς κήρυξε κατάσταση έκτακτης ανάγκης στην ομοσπονδιακή πρωτεύουσα.
20:30: Ο πρόεδρος Μπους απευθύνθηκε στους Αμερικάνους και κατήγγειλε τις «υπολογισμένες τρομοκρατικές επιθέσεις». Ο Αμερικανός πρόεδρος δεσμεύθηκε να εντοπίσει τους υπεύθυνους, ενώ προειδοποίησε ότι η Ουάσινγκτον «δεν θα κάνει διακρίσεις» μεταξύ των τρομοκρατών και αυτών που τους προστατεύουν.
Είκοσι χρόνια μετά τις τρομοκρατικές επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου, που διέπραξαν κυρίως Σαουδάραβες, το υπερσυντηρητικό βασίλειο του Κόλπου προσπαθεί να προβάλει την εικόνα μιας ανοικτής και ανεκτικής χώρας υιοθετώντας μια σειρά οικονομικών και κοινωνικών μεταρρυθμίσεων.
Οι επιθέσεις, την ευθύνη για τις οποίες ανέλαβε η αλ Κάιντα, κόστισαν τη ζωή σε σχεδόν 3.000 ανθρώπους. Την εποχή εκείνη η Σαουδική Αραβία έπεσε σε δυσμένεια προτού αποκαταστήσει τις σχέσεις της με τον σύμμαχό της, τις ΗΠΑ.
Η πλούσια χώρα του Κόλπου, η μεγαλύτερη εξαγωγός αργού πετρελαίου στον κόσμο και μακροχρόνια εταίρος των Αμερικανών, αρνήθηκε οποιαδήποτε εμπλοκή στις επιθέσεις, οι 15 από τους 19 δράστες των οποίων ήταν Σαουδάραβες πολίτες.
Όμως μόνο τα τελευταία χρόνια, υπό τη διακυβέρνηση του πρίγκιπα διαδόχου της Σαουδικής Αραβίας Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν, ξεκίνησε το βασίλειο μια σειρά μεταρρυθμίσεων προκειμένου να πάψει να εξαρτάται αποκλειστικά από το πετρέλαιο για τα έσοδά του και να διορθώσει την εικόνα μιας χώρας που δέχεται επικρίσεις ότι εξάγει το αυστηρό σουνιτικό δόγμα του ουαχαμπισμού.
Πλέον οι γυναίκες στη Σαουδική Αραβία επιτρέπεται να οδηγούν, άρχισαν να λειτουργούν κινηματογράφοι στη χώρα και πραγματοποιήθηκαν ποπ συναυλίες στις οποίες παρέστησαν άνδρες και γυναίκες.
Οι μεταρρυθμίσεις αυτές αποτελούν «μια μακροπρόθεσμη συνέπεια» της 11ης Σεπτεμβρίου, εκτιμά η Γιασμίν Φαρούκ, ερευνήτρια του Carnegie Endowment for International Peace.
Σύμφωνα με τις οικογένειες των θυμάτων της 11ης Σεπτεμβρίου, απόρρητα έγγραφα ενδέχεται να περιέχουν αποδείξεις ότι η σαουδαραβική κυβέρνηση είχε σχέσεις με τους δράστες των επιθέσεων. Ο Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν ανακοίνωσε πριν λίγες ημέρες ότι αυτά τα έγγραφα πρόκειται να αποχαρακτηριστούν.
Χθες, Τετάρτη, η πρεσβεία της Σαουδική Αραβίας στην Ουάσινγκτον χαιρέτισε την απόφαση του Μπάιντεν «επαναλαμβάνοντας τη μακροχρόνια στήριξη του Ριάντ στον πλήρη αποχαρακτηρισμό» όλων των εγγράφων, «με την ελπίδα να σταματήσουν για πάντα όλες οι αβάσιμες κατηγορίες εναντίον του βασιλείου».
«Απουσία διαλόγου»
Σύμφωνα με τη Φαρούκ, ο κόσμος πλέον έχει να κάνει με «μια νέα Σαουδική Αραβία». Με την άνοδο στην εξουσία του πρίγκιπα διαδόχου έγιναν αλλαγές στη χώρα που μέχρι πρότινος φάνταζαν αδύνατες.
Η κυβέρνηση περιόρισε τις εξουσίες της αστυνομίας ηθών, η οποία έδιωχνε τους πελάτες από τα εμπορικά κέντρα την ώρα της προσευχής ή εμπόδιζε άτομα διαφορετικού φύλου να βρίσκονται στο ίδιο σημείο ταυτόχρονα.
Καταστήματα και εστιατόρια μπορούν πλέον να λειτουργούν ακόμη και στη διάρκεια των πέντε καθημερινών προσευχών, ενώ μέχρι πρότινος αναγκάζονταν να διακόψουν τη λειτουργία τους.
Η Σαουδική Αραβία, όπου βρίσκονται οι ιερότεροι τόποι του ισλάμ, έχει προσελκύσει και τουρίστες χάρη στα γραφικά της τοπία.
Το βασίλειο είναι πλέον «ένα πολύ διαφορετικό και καλύτερο μέρος», εκτιμά ο Άλι Σιχάμπι σύμβουλος της σαουδαραβικής κυβέρνησης.
Σύμφωνα με τον ίδιο, οι μεταρρυθμίσεις αυτές επέφεραν πλήγμα «στις δομές και τα δίκτυα του ακραίου ισλάμ στη χώρα. Ο αριθμός των νέων Σαουδαράβων που έλκονται από το ακραίο ισλάμ μειώνεται γρήγορα».
Όμως η Φαρούκ σημειώνει ότι οι μεταρρυθμίσεις αυτές «δεν αρκούν» για να εξαλείψουν τον εξτρεμισμό, καθώς δεν υπάρχει «διάλογος με την κοινωνία ο οποίος θα μπορούσε να αντικρούσει τα επιχειρήματα των εξτρεμιστών».
«Ο διάλογος είναι πολύ σημαντικός για να επιτευχθούν οι στόχοι, αντί απλώς να επιβάλλονται αλλαγές στους ανθρώπους», υπογραμμίζει.
«Κολοσσιαίο έργο»
Ωστόσο η υιοθέτηση μεταρρυθμίσεων δεν σταμάτησε την καταστολή κάθε αντιπολίτευσης στη Σαουδική Αραβία ή του ακτιβισμού, καθώς η χώρα παραμένει ιδιαίτερα εχθρική στον δημόσιο διάλογο.
Οι διεθνείς μη κυβερνητικές οργανώσεις χαιρέτισαν τις μεταρρυθμίσεις του Ριάντ, παράλληλα όμως εξακολουθούν να καταγγέλλουν τη βίαιη καταστολή των αντιφρονούντων, όπως τη φυλάκιση των ακτιβιστριών υπέρ των δικαιωμάτων των γυναικών ή τη δολοφονία του δημοσιογράφου Τζαμάλ Κασόγκι στο προξενείο της Σαουδικής Αραβίας στην Κωνσταντινούπολη.
Εξάλλου παρά το γεγονός ότι το Ριάντ έχει λάβει μέτρα κατά των ακραίων ισλαμιστών ιεροκηρύκων, δεν έχει καταφέρει να εξαλείψει τον εξτρεμισμό στην κοινωνία.
Σύμφωνα με την Κρίστιν Ντιγουάν, ερευνήτρια του Arab Gulf States Institute στην Ουάσινγκτον, οι μεταρρυθμίσεις θα έπρεπε πάνω απ’ όλα να αφορούν το εκπαιδευτικό σύστημα της Σαουδικής Αραβίας, το οποίο συνδέεται άμεσα με τον ουαχαμπισμό.
«Η μεταρρύθμιση όλου του εκπαιδευτικού συστήματος – των προγραμμάτων, των εκπαιδευτικών, των θεσμών-είναι ένα κολοσσιαίο έργο, το οποίο θα αναδιαμορφώσει την ίδια την κοινωνία», παρατηρεί.
Οι σαουδαραβικές αρχές αναθεωρούν αυτή την περίοδο τα σχολικά εγχειρίδια, τα οποία παρουσιάζουν με υποτιμητικό τρόπο τους μη μουσουλμάνους, ενώ το υπουργείο Παιδείας ανακοίνωσε ότι εργάζεται πάνω σε ένα νέο πρόγραμμα το οποίο θα προωθεί «τις αξίες της ελευθερίας της έκφρασης και ανεκτικότητας».
Το 2018 ο πρίγκιπας διάδοχος δήλωσε ότι επιθυμεί να εξαλείψει όλα τα «ακραία» στοιχεία στο εκπαιδευτικό σύστημα.
«Δεν άφησε αμφιβολίες για τις προθέσεις του, όμως η υλοποίηση του σχεδίου αυτού θα χρειαστεί χρόνο», τονίζει η Ντιγουάν.
Ο Ελληνορθόδοξος ναός του Αγίου Νικολάου στη Νέα Υόρκη, ο οποίος είχε καταστραφεί από τις επιθέσεις, θα πραγματοποιήσει λειτουργία για πρώτη φορά μετά τα τρομοκρατικά χτυπήματα
Ο Ελληνορθόδοξος ναός του Αγίου Νικολάου στη Νέα Υόρκη, ο οποίος καταστράφηκε στις τρομοκρατικές επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου του 2001, θα τελέσει για πρώτη φορά μετά 20 χρόνια λειτουργία , όπως δήλωσε στο πρακτορείο ειδήσεων Sputnik ο Γενικός Αρχιερατικός Επίτροπος της Ελληνορθόδοξης Αρχιεπισκοπής Αμερικής, π. Αλέξανδρος Καρλούτσος.
“Στις 10 Σεπτεμβρίου θα τελεστεί ο Εσπερινός υπό τον Αρχιεπίσκοπο. Αυτή είναι η συνεισφορά μας στην επέτειο της 11ης Σεπτεμβρίου”, είπε ο π. Καρλούτσος.
Την επόμενη ημέρα, το Σάββατο, ο ναός θα φωτιστεί, μαζί με άλλα κτίρια της περιοχής, με μπλε χρώμα για να τιμηθεί η μνήμη των θυμάτων της επίθεσης, προσθέτει ο ίδιος.
Στις 11 Σεπτεμβρίου 2001, τρομοκράτες της Αλ Κάιντα έριξαν δύο επιβατικά αεροσκάφη, στα οποία είχαν πραγματοποιήσει αεροπειρατεία, πάνω στους Δίδυμους Πύργους του Παγκόσμιου Κέντρου Εμπορίου, στη Νέα Υόρκη, ενώ ένα ακόμη αεροπλάνο έπληξε το κτίριο του Πενταγώνου κοντά στην Ουάσινγκτον.
Ένα τέταρτο αεροπλάνο, στο οποίο είχε πραγματοποιηθεί αεροπειρατεία, συνετρίβη στην πολιτεία της Πενσιλβάνια χωρίς να πλήξει ποτέ τον στόχο του.
Από τις επιθέσεις αυτές σκοτώθηκαν περίπου 3.000 άνθρωποι και πάνω από 6.000 τραυματίστηκαν.
Ο ναός θάφτηκε ολοκληρωτικά μετά την κατάρρευση του νότιου πύργου του Παγκόσμιου Κέντρου Εμπορίου έπειτα από το τρομοκρατικό χτύπημα.
Λίγο μετά τις επιθέσεις, οι αρχές της Νέας Υόρκης δεσμεύτηκαν να ανοικοδομήσουν τον ναό, αλλά οι προσπάθειές τους συνάντησαν σημαντικές καθυστερήσεις καθώς έπρεπε να διευθετηθούν πολλά ζητήματα πολιτικής φύσης, όπως είπε ο Μάικλ Ψαρρός, ο αντιπρόεδρος των “Φίλων του Αγίου Νικολάου”, μιας μκο που ιδρύθηκε με στόχο την συγκέντρωση χρημάτων για την αποπεράτωση του ναού.
“Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε ότι δεν πρόκειται μόνο για τον ελληνορθόδοξο ναό, αλλά και για το Εθνικό Προσκύνημα”, είπε ο Μάικλ Ψαρρός.
Περισσότεροι από 20 αρχιτέκτονες κατέθεσαν τα σχέδιά τους προτού επιλεγεί εκείνο του διακεκριμένου ισπανού αρχιτέκτονα Σαντιάγο Καλατράβα.
Η ελληνορθόδοξη Αρχιεπισκοπή εξουσιοδότησε τους “Φίλους του Αγίου Νικολάου” να αναλάβουν την συγκέντρωση χρημάτων, την ανοικοδόμηση και την αποπεράτωση του ναού.
Το νέο κτίσμα είναι τρεις φορές μεγαλύτερο από το προηγούμενο και διαθέτει ένα ειδικό κέντρο όπου πιστοί άλλων θρησκειών και δογμάτων θα μπορούν να προσεύχονται και να τιμούν τη μνήμη αγαπημένων τους προσώπων που χάθηκαν στα τρομοκρατικά χτυπήματα.
Μάλιστα, ο Μάικλ Ψαρρός αναμένει πως η εκκλησία του Αγίου Νικολάου θα είναι η ορθόδοξη εκκλησία στις ΗΠΑ που θα συγκεντρώνει τους περισσότερους επισκέπτες.
“Εκατομμύρια και εκατομμύρια άνθρωποι επισκέπτονται κάθε χρόνο το Σημείο Μηδέν (Σ.τ.Σ: το σημείο όπου βρίσκονταν το Διεθνές Κέντρο Εμπορίου ή αλλιώς Δίδυμοι Πύργοι ) και οι πόρτες μας στον Άγιο Νικόλαο θα είναι ανοιχτές. Αυτός θα είναι ο ορθόδοξος ναός με τους περισσότερους επισκέπτες στον κόσμο από μη ορθοδόξους, ακόμη και από ανθρώπους που δεν είναι χριστιανοί”, τόνισε.
Επειδή η αποπεράτωση του ναού δεν έχει ολοκληρωθεί, δεν θα μπορούν να τελούνται καθημερινά λειτουργίες μέσα στους επόμενους μήνες. Η αποπεράτωση του εξωτερικού του ναού αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί μέχρι τις 2 Νοεμβρίου, οπότε θα τελεστούν τα Θυρανοίξια υπό τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο.
Σύμφωνα με τον Ψαρρό, έπειτα θα συνεχιστεί το έργο για την αποπεράτωση του εσωτερικού του ναού μέχρι τον Απρίλιο του 2022, με την ελπίδα να έχει ολοκληρωθεί μέχρι την Μεγάλη Εβδομάδα και το Πάσχα της ίδιας χρονιάς.
“Ο ναός θα εγκαινιαστεί στις 4 Ιουλίου 2022, για να συμπέσει με την 100η επέτειο από την ίδρυση της Ελληνορθόδοξης Αρχιεπισκοπής της Αμερικής”, δήλωσε ο Μάικλ Ψαρρός.