Το έντονο παρασκήνιο, γεμάτο ψιθύρους και σενάρια, καθώς και συμμαχίες που ανατρέπονται από μέρα σε μέρα, είναι η εικόνα που εκφράζει την Εκκλησία της Ελλάδος, σύμφωνα με ρεπορτάζ της “Βραδυνής“, λιγότερο από δύο εβδομάδες πριν από τη σύγκληση της Ιεραρχίας της.
Οι 78 μητροπολίτες θα συγκεντρωθούν στο Διορθόδοξο Κέντρο της Μονής Πεντέλης προκειμένου να εκλέξουν πέντε επισκόπους για τις χηρεύουσες Μητροπόλεις Λαγκαδά, Καστοριάς, Κιλκίς, Θήρας και Περιστερίου. Οι πρώτες τρεις εξ αυτών ανήκουν στις αποκαλούμενες «Νέες Χώρες» και υπάγονται στην πνευματική δικαιοδοσία του Οικουμενικού Θρόνου.
Με τα μέχρι σήμερα, λοιπόν, δεδομένα:
- Για τη σημαντική και κομβική Μητρόπολη Περιστερίου ακούγεται δυνατά τις τελευταίες ημέρες το όνομα του 69χρονου, Κύπριου στην καταγωγή, νυν μητροπολίτη Σιδηροκάστρου, Μακάριου Φιλοθέου. Θεωρείται απόλυτα προσωπική επιλογή του Αρχιεπισκόπου προκειμένου να γίνει ένα καθολικό νοικοκύρεμα στο… αχανές Περιστέρι. Η εκλογή, όμως, με μεταθετό είναι μία ιδιαίτερα περίπλοκη διαδικασία με δύο ψηφοφορίες, μία, καταρχάς, για την έγκριση του μεταθετού και μία για το πρόσωπο, και έτσι ως ισχυρό εναλλακτικό σενάριο ακούγεται το όνομα του 60χρονου πολυτάλαντου διευθυντή της Αποστολικής Διακονίας, τιτουλάριου μητροπολίτη Φαναρίου, Αγαθάγγελου Χαραμαντίδη. Φαίνεται ότι τα παλαιά διεστώτα έχουν αμβλυνθεί… Τον υποστηρίζει ο μητροπολίτης Νέας Ιωνίας Γαβριήλ Παπανικολάου. Προς στιγμήν, έπαιξε και το όνομα του αρχιμανδρίτη Γρηγόριου Παπαθωμά της Εκκλησιαστικής Εκπαίδευσης.
- Στην εθνικής σημασίας Μητρόπολη Καστοριάς θα κονταροχτυπηθούν δύο πρωτοσύγκελοι: Ο Εδεσσαίος αρχιμανδρίτης Καλλίνικος Γεωργάτος, επιλογή του μητροπολίτη Ναυπάκτου Ιερόθεου Βλάχου, και ο αρχιμανδρίτης Χριστόφορος Αγγελόπουλος, επιλογή του μητροπολίτη Σερβίων και Κοζάνης Παύλου Παπαλεξίου. Είναι πολύ πιθανό, δε, το τριπρόσωπο στην πρώτη εκλογή να κλείσει με τον νυν πρωτοσύγκελο της Καστοριάς, αρχιμανδρίτη Νικόλαο Γιαννουσά, πνευματικό ανάστημα του εκλιπόντος οικείου δεσπότη Σεραφείμ και αδελφό του νυν μητροπολίτη Σισανίου και Σιατίστης Αθανάσιου Γιαννουσά.
- Στη Μητρόπολη Λαγκαδά αναμένεται να κατέλθει ο συνοδικός, λόγιος αρχιμανδρίτης Πλάτων Κρικρής, σε μία προσπάθεια να διεμβολίσει την κίνηση που καταγράφεται από κατάλοιπα της ομάδας Χριστοδούλου πέριξ του προσώπου του 68χρονου πλέον, πρώην μητροπολίτη Θεσσαλιώτιδος και νυν τιτουλάριου μητροπολίτη Βρεσθένης, Θεόκλητου Κουμαριανού. Πολλοί αρχιερείς θεωρούν ότι ο Θεόκλητος σήκωσε αδίκως πριν από χρόνια όλο το βάρος των σκανδάλων στην «αυλή» του Χριστόδουλου, γεγονός που τους πιέζει να επανορθώσουν.
- Στη Μητρόπολη Κιλκισίου η κατάσταση είναι λίγο πιο ξεκάθαρη. Προαλείφεται ο αρχιμανδρίτης Βαρθολομαίος Αντωνίου-Τριανταφυλλίδης, που κατηύθυνε και συντόνισε όλες τις επετειακές εκδηλώσεις για την επέτειο των 200 ετών από την Εθνική Παλιγγενεσία. Τον «θέλει» η Σύνοδος, ο Αρχιεπίσκοπος, ενώ στηρίζεται όλο αυτό το διάστημα από τον μητροπολίτη Σύρου Δωρόθεο Πολυκανδριώτη. Ο άγιος Θεσσαλονίκης θα επιθυμούσε να δει εκεί τον πρωτοσύγκελό του, αρχιμανδρίτη Ιάκωβο Αθανασίου, ενώ ακούστηκε και ο «Χριστοδουλικός» Κιλκισιώτης αρχιμανδρίτης Ιωαννίκιος Κουλιανόπουλος.
- Τέλος, στη Μητρόπολη Θήρας αναμένεται να καταγράψει σοβαρή υποψηφιότητα ο αρχιμανδρίτης Αμφιλόχιος Ρουσάκης, εισηγητής παρά τω Αρχιεπισκόπω στην Αρχιγραμματεία της Συνόδου. Τις τελευταίες ημέρες παρατηρήθηκε κίνηση γύρω από τον πρωτοσύγκελο του Καισαριανής, αρχιμανδρίτη Αναστάσιο Τασόπουλο.
Στη Πεντέλη –ελέω κορωνοϊού– η σύγκληση της Ιεραρχίας
Η σύγκληση αυτής της Ιεραρχίας έχει δύο σημαντικές «πρωτιές»: Είναι η πρώτη φορά μετά από 37 ολόκληρα χρόνια, που εκλέγονται σε μία σύγκληση της Ιεραρχίας πέντε μητροπολίτες μαζί!
Η προηγούμενη ήταν επί αρχιεπισκοπίας Σεραφείμ Τίκα το 1984, όταν είχαν εκλεγεί μητροπολίτες σε Σέρρες, Κέρκυρα, Ναύπακτο, Μήθυμνα και Σαντορίνη. Εξ αυτών, σήμερα ζουν μόνον οι δύο (ο 87χρονος, τότε Ναυπάκτου και νυν Μαντινείας, Αλέξανδρος Παπαδόπουλος, και ο 91χρονος Μηθύμνης Χρυσόστομος Καλαματιανός).
Και είναι, επίσης, η πρώτη φορά που συγκαλείται μετά το ξέσπασμα της πανδημίας του κορωνοϊού η Ιεραρχία της Εκκλησίας της Ελλάδος. Άλλωστε, για την καλύτερη και ασφαλέστερη διοργάνωσή της επελέγη να συνεδριάσει στο Διορθόδοξο Κέντρο στην Πεντέλη, όπου λόγω των σύγχρονων εγκαταστάσεων μπορούν να τηρηθούν χωρίς προβλήματα τα υγειονομικά μέτρα προστασίας.
Ωστόσο, παραμένει αδιευκρίνιστο εάν θα μπορέσουν να παραστούν διά ζώσης τρεις με τέσσερεις μητροπολίτες που είναι προχωρημένης ηλικίας και δυσκολεύονται στις μετακινήσεις τους.
Στα υπέρ της μετακινήσεώς τους είναι και η «ξενοδοχειακή» υποδομή που διαθέτει η Μονή Πεντέλης και θα μπορούσε να προσφέρει άνετη διαμονή σε γέροντες επισκόπους και τις συνοδείες τους. Εάν, όμως, δεν παραστούν είναι αδιευκρίνιστο εάν θα δυνηθούν να ψηφίσουν εξ αποστάσεως, εάν δηλαδή θα υπάρξει ζήτημα νομιμότητας της ψήφου των.
Επιπλέον, στα υπέρ της συγκλήσεως στη Μονή Πεντέλης είναι και το ότι θα μπορούν να παρεπιδημούν τις ημέρες των συνεδριάσεων και τα επιτελεία των υποψηφίων, κυρίως, δε, οι νομικοί σύμβουλοι στην περίπτωση που υπάρξει κώλυμα με το μεταθετό.
Επισημαίνεται πως μία εκτιμώμενη αντίδραση στην επιλογή του μεταθετού θα μπορούσε να είναι η λευκή ψήφος ή το άκυρο, επιλογές που θα χρειασθούν νομοκανονική επεξήγηση για να προσμετρηθούν είτε από εδώ είτε από εκεί.
Το ίδιο, άλλωστε, θα μπορούσε να συμβεί εάν αμφισβητηθεί η εξ αποστάσεως ψήφος υπέργηρων μητροπολιτών, οι οποίοι ακούγεται ότι είναι ανήμποροι να ασκήσουν τα καθήκοντά τους, πόσο περισσότερο να επιλέξουν… επίσκοπο!
Το τελευταίο «μεταθετό» ήταν ο Άνθιμος
Ο νυν, υπέργηρος μητροπολίτης Θεσσαλονίκης, Άνθιμος Ρούσσας ήταν το τελευταίο μεταθετό που έλαβε χώρα το 2004. Από μητροπολίτης Αλεξανδρουπόλεως που εξελέγη λίγες μόλις ημέρες πριν πέσει η χούντα τον Ιούλιο του 1974, μετακόμισε στην εμβληματική Θεσσαλονίκη. Λέγεται ότι ήταν η άτυπη συμφωνία για τη στήριξη που παρείχε ο Άνθιμος στον Χριστόδουλο στην εκλογή του ως Αρχιεπισκόπου. Είχε προκαλέσει μεγάλη κόντρα με τον Οικουμενικό Πατριάρχη, κάτι που δεν αποκλείεται να ξανασυμβεί και σήμερα, εάν δεν έχουν γίνει… σωστά οι συνεννοήσεις με το Φανάρι. Ο Βαρθολομαίος είναι κάθετα αντίθετος με το μεταθετό και οποιαδήποτε συγκατάβασή του απαιτεί πολλούς αστερίσκους και υποχωρήσεις. Ίσως, λένε κάποιοι, να εξασφαλίστηκε το «Ο.Κ.» του μετά και την ανακοίνωση για το πανηγυρικό συλλείτουργο στη Μητρόπολη Αθηνών, στις 21 Νοεμβρίου, για τα 30 χρόνια πατριαρχίας του.
Από την έντυπη έκδοση της «Βραδυνής της Κυριακής»