ΣΠΥΡΟΣ ΣΙΔΕΡΗΣ Μεγάλωσα στα τελευταία 4 χρόνια της χούντας στη Δράμα. Το ΛΑΤ το στρατόπεδο όπου υπηρετούσε ο πατέρας μου ήταν δίπλα σ’ ένα στρατόπεδο που το λέγαμε βάση, γιατί ήταν αμερικάνικη βάση.
Απομεινάρι ενεργό της συμφωνίας που υπογράφηκε στις 12 Οκτωβρίου του 1953 και κυρώθηκε με τον νόμο 2733/53. Σαν αυτή την βάση εκείνη την εποχή υπήρχαν άλλες τουλάχιστον είκοσι διάσπαρτες σ’ όλη την επικράτεια, για την υπεράσπιση των αμερικανικών συμφερόντων από τον κομμουνιστικό κίνδυνο.
Ακόμα θυμάμαι από τότε, στα χρόνια της χούντας, τα γυμνάσια και τις στρατιωτικές επιδείξεις που έκαναν οι Αμερικανοί στρατιώτες με πλήρη εξάρτηση και οπλισμό φορώντας αντιασφυξιογόνες μάσκες στην κεντρική πλατεία της Δράμας, ως δρώμενο εξόχως ενδιαφέρον.
Για μας, μικρά παιδιά τότε, ήταν κάτι το εξωτικό. Παρότι είχα περάσει πολλές ώρες μέσα σε στρατόπεδα κι είχα πολλές εμπειρίες από τη στρατιωτική ζωή, η αμερικάνικη βάση ήταν κάτι το τελείως διαφορετικό. Παρότι δεν κατάφερα ποτέ να μπω μέσα στη βάση το κρυφοκοίταγμα από τα κοινά συρματοπλέγματα με εντυπωσίασαν.
Στην μικρή κοινωνία πάντως της Δράμας, υπήρχαν πολλές αντιρρήσεις για τη χρησιμότητα της παρουσίας της βάσης, που δημιουργούσε περισσότερα προβλήματα απ’ ότι οφέλη. Έτσι τουλάχιστον έλεγαν οι μεγάλοι στις συζητήσεις τους.
Οι βάσεις στην ελληνική επικράτεια ήταν ένα κράτος εν κράτει, κάτι που δεν άλλαξε με το πέρασμα του χρόνου, παρά τις εξαγγελίες του Ανδρέα Παπανδρέου ότι θα έφευγαν από τη χώρα.
Το μόνο που άλλαξε στην ουσία μετά την ανάρρηση στην εξουσία του ΠΑΣΟΚ και του Ανδρέα Παπανδρέου με την συμφωνία του 1983 για να φύγουν οι βάσεις που έμειναν, ήταν μικρές αλλαγές στη λειτουργία και στην διάρκεια που έγινε πενταετής.
Το 1990 στην ολοκλήρωση της συμφωνίας που είχε ξεκινήσει ο Παπανδρέου το 1987, από την κυβέρνηση Κωνσταντίνου Μητσοτάκη, το νέο γεγονός στην συμφωνίας αμυντικής συνεργασίας ήταν ότι έγινε μονοετής η διάρκεια της κάτι που δεν άλλαξε μέχρι και σήμερα.
Γιατί με την σημερινή υπογραφή από τον Νίκο Δένδια η ανανέωση της συμφωνίας έγινε πενταετής, αν και ο Άντονυ Μπλίνκεν στις κοινές δηλώσεις με τον ομόλογο του μίλησε για επ’ αόριστον διάρκεια.
Παρά τις επευφημίες των διπλωματικών διαρροών από την ελληνική πλευρά για την υπογραφή της συμφωνίας του αιώνα, το ότι οι αμερικανικές ένοπλες δυνάμεις θα αποκτήσουν πρόσβαση εκτός από τη Σούδα και στο πεδίο βολής του Λιτοχώρου, δικαίωμα μεταστάθμευσης στην ταξιαρχία της αεροπορίας στρατού στο Στεφανοβίκειο της Μαγνησίας και δικαίωμα παραμονής σε στρατόπεδα στην Αλεξανδρούπολη, μοιάζει να γυρίζουμε στο παρελθόν. Ένα παρελθόν με βαθύ μαύρο χρώμα.
Ακόμα και στις δηλώσεις του Αμερικανού ΥΠΕΞ, που ανάρτησε το Στέιτ Ντιπάρτμεντ δεν διαφαίνεται ότι υπάρχει κάποια εντυπωσιακή αλλαγή σε ότι αφορά τις ελληνοαμερικανικές σχέσεις.
Μένει βέβαια να δούμε το πλήρες κείμενο της επικαιροποιημένης συμφωνίας για να βγάλουμε πιο ασφαλή συμπεράσματα.
Πάντως στην ομιλία του ο Μπλίνκεν έκανε απόλυτα σαφές τι σημαίνει η συμφωνία για τις ΗΠΑ λέγοντας ότι «αυτή η επικαιροποίηση θα επιτρέψει στη συμφωνία να παραμείνει σε ισχύ επ’ αόριστον και επιτρέπει στις αμερικανικές δυνάμεις στην Ελλάδα να εκπαιδεύονται και να επιχειρούν από πρόσθετες τοποθεσίες.»
Πάντως η αφωνία από την ελληνική πλευρά για τα ανταλλάγματα που έλαβε σ’ αυτή τη συμφωνία, με προβληματίζει και μ’ ανησυχεί ιδιαίτερα.