Μια ανάλυση των δεδομένων της πανδημίας για τη χώρα μας, που συγκρίνει τη χρονική διάρκεια του εν εξελίξει κύματος με τα προηγούμενα, αποκαλύπτει τις τεράστιες απώλειες που φέρνει το παρόν κύμα αλλά και τις απώλειες που αποφύγαμε λόγω των εμβολίων. Στον πίνακα παρουσιάζονται τα δεδομένα ανά κύμα. Οι αριθμοί του ημιτελούς 4ου κύματος αφορούν τη 15η Νοεμβρίου.
Τα κρούσματα χωρίς το παρόν κύμα να έχει φθάσει στην κορυφή, και με εμβολιασμένο το 60% του πληθυσμού, είναι 144 φορές περισσότερα από το 1ο κύμα, πενταπλάσια από το 2ο κύμα και 1,5 φορά πιο πολλά από το 3ο κύμα. Τα δεδομένα δείχνουν ότι τα απαγορευτικά στο παρελθόν έφεραν γρήγορα την κορύφωση και τη μείωση των κρουσμάτων, παρόλη την καταστροφή που προκαλούν στην οικονομία.
Τα κρούσματα ανά ημέρα έχουν ήδη φθάσει τα 2.878, ξεπερνώντας τα 2.174 του προηγούμενου κύματος, και έπεται η εκθετική τους αύξηση. Οι διασωληνωμένοι δεν έχουν φθάσει μέχρι τώρα στα υψηλά των δύο προηγούμενων κυμάτων, αλλά είναι θέμα χρόνου να τα φθάσουν και να τα ξεπεράσουν. Οι 4.279 θάνατοι στο παρόν κύμα δεν έχουν φθάσει το επίπεδο του προηγούμενου κύματος των 7.071. Αλλά καθώς δεν έχει κορυφωθεί το παρόν κύμα, είναι θέμα χρόνου να φθάσουν και να ξεπεράσουν το επίπεδο θανάτων του προηγούμενου κύματος. Οι θάνατοι (29) ανά ημέρα του υπό εξέλιξη κύματος έχουν ξεπεράσει τον αριθμό του 1ου και του 2ου κύματος και είναι θέμα χρόνου να ξεπεράσουν σε αριθμό του τρίτου κύματος (57).
Τα δεδομένα δείχνουν ότι εάν δεν είχε εμβολιαστεί το 60% του πληθυσμού, σήμερα, πριν καν την κορύφωση του παρόντος κύματος, και μόνο με απλή αναγωγή, θα είχαμε 150% επιπλέον θανάτους (δηλαδή πάνω από 10.000) στο μέχρι σήμερα ημιτελές κύμα και πιθανόν ακόμα άλλους 10.000 μέχρι το τέλος του παρόντος κύματος. Τα δεδομένα επίσης του παρόντος κύματος δείχνουν ότι ο ιός κατακτά ολοένα και υψηλότερα επίπεδα κρουσμάτων, ταλαντώνεται γύρω από το επίπεδο αυτό με περίπου +/- 1.000 κρούσματα για αρκετές μέρες ώστε να το κατοχυρώσει και μετά στρέφεται σε υψηλότερο επίπεδο. Τώρα προσπαθεί να κατοχυρώσει το επίπεδο των 7.000 κρουσμάτων προτού ανέλθει σε επόμενο επίπεδο. Το κύμα αυτό με διάρκεια ήδη 146 ημέρες θα χρειαστεί άλλες τόσες ή και περισσότερες για να ελεγχθεί σε ικανοποιητικά χαμηλά επίπεδα.
Οι βαριές νοσηλείες προέρχονται κατά 90% από τους μη εμβολιασμένους, οι δε θάνατοι κατά 97% από τους μη εμβολιασμένους. Οι εμβολιασμένοι προσβάλλονται λόγω του ότι η προστασία των εμβολίων είναι σε ποσοστό 90% και διότι η δεξαμενή των εμβολιασμένων είναι 1,5 φορά μεγαλύτερη από αυτή των μη εμβολιασμένων (60% / 40%). Επίσης, οι εμβολιασμένοι που συμπληρώνουν το εξάμηνο θα είναι πιο ευάλωτοι, οπότε θα πρέπει να σπεύσουν για την τρίτη δόση. Πολλοί από τους νοσήσαντες έχουν ήδη περάσει το εξάμηνο. Η πιθανότητα να ξανακολλήσουν οι ανεμβολίαστοι είναι 5,5 φορές μεγαλύτερη απ’ ό,τι οι εμβολιασμένοι. Τα δεδομένα δείχνουν ότι τα ολοένα αυξανόμενα ενεργά κρούσματα αυξάνουν τις πιθανότητες για μολύνσεις, καθόσον ποτέ δεν υπήρξε περισσότερη έκθεση στον ιό. Το υψηλό ποσοστό ανεμβολίαστων και η μεγαλύτερη από ποτέ χρονική διάρκεια του υπό εξέλιξη κύματος θα εκτοξεύουν συνεχώς τα κρούσματα, καθώς τα περισσότερα άτομα δεν ακολουθούν τα μέτρα προστασίας.
Η όσον το δυνατόν γρηγορότερη αύξηση του ποσοστού των συνολικά εμβολιασμένων είναι μονόδρομος για την –σε μόνιμη βάση– αποτροπή της υπερβολικής αύξησης των κρουσμάτων και των θανάτων που έρχεται. Μέχρι τότε θα πρέπει να αποφασιστούν μέτρα που συμβάλλουν στη μείωση των κρουσμάτων. Τα οποία μέτρα δυστυχώς θα έχουν προσωρινά αποτελέσματα. Η παραπάνω ανάλυση των δεδομένων δείχνει ότι μόνο ο εμβολιασμός σε πολύ υψηλά ποσοστά του πληθυσμού (πάνω από 85%) θα μπορέσει σε μόνιμη βάση και χωρίς άλλα μέτρα να μειώσει τις απώλειες του υπό εξέλιξη κύματος και να μετατρέψει την πανδημία σε ενδημική.
* Ο κ. Γιώργος Ατσαλάκης είναι αναπληρωτής καθηγητής Πολυτεχνείου Κρήτης, Εργαστήριο Ανάλυσης Δεδομένων και Πρόβλεψης.
Πρώτη δημοσίευση ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ