NewsEdit Υπάρχει το πολύ ωραίο και πολύ γνωστό παράδειγμα της ιπτάμενης τσαγιέρας, που λέει ότι αν εγώ ισχυριστώ ότι γύρω από τη γη κινείται σε τροχιά μία τσαγιέρα, η οποία δεν φαίνεται από τη γη, τότε πρακτικά δεν υπάρχει κανένας τρόπος εσύ να αποδείξεις ότι δεν υπάρχει…
Του Χάρη Χεϊζάνογλου
Αυτό είναι κάτι ισχύει γενικά, όχι μόνο για Ιπτάμενες τσαγιέρες. Δηλαδή αν κάτι δεν υπάρχει δεν έχεις κανέναν τρόπο να αποδείξεις την ανυπαρξία του. Γι’αυτό το λόγο, στον επιστημονικό λόγο και διάλογο το βάρος της απόδειξης ενός ισχυρισμού πέφτει πάντα στον ισχυριζόμενο… Αν δηλαδή εγώ ισχυριστώ ότι έχω γιότ τότε θα πρέπει να αποδείξω εγώ ότι πράγματι το έχω κι όχι εσύ ότι δεν έχω…
Εδώ λοιπόν έχουμε όλους αυτούς που ισχυρίζονται ότι υπάρχει κάτι στο οποίο δεν έχουμε πρόσβαση άμεσα αλλά υπάρχει. Αυτό είναι θάνατοι από εμβόλια που μας αποκρύπτουν, κρυφές μελέτες που αποδεικνύουν την επικινδυνότητα των εμβολίων, τσιπάκια και 5g κλπ. Έχουμε λοιπόν όλους αυτούς τους ισχυρισμούς αλλά κανείς δεν έχει καμία διάθεση να σου αποδείξει τον ισχυρισμό του, ούτε σε εσένα ούτε στον εαυτό του… Πράγμα τρομερό αν σκεφτείς ότι αυτό είναι ένα δεδομένο με το οποίο παίρνει αποφάσεις για την ζωή του.
Είναι ελάχιστες οι φορές που κάποιος παραθέτει πηγές για να υποστηρίξει τον ισχυρισμό του, και όταν το κάνει αυτές λένε άλλα από αυτά που ισχυρίζεται ότι λένε… ΠΑΝΤΑ!
Τις περισσότερες φορές όμως, όταν ζητάς πηγές σου λέει απλά ένα όνομα ή έναν φορέα (πχ ΕΛΣΤΑΤ) και σου λέει να βρεις εσύ μόνος σου την πληροφορία, ή τον τρόπο να αποκτήσεις πρόσβαση στην πληροφορία… Ουσιαστικά δηλαδή περίπου σου λέει “βρες μόνος σου τον τρόπο να δεις την ιπτάμενη τσαγιέρα, εγώ έκανα την έρευνα μου, κάνε κι εσύ τη δική σου”…
Κάπως έτσι, σε εμένα τουλάχιστον γίνεται ξεκάθαρο ότι ζούμε σε έναν κόσμο που πλέον η τεκμηρίωση και η απόδειξη της πληροφορίας, έχει από καιρό χάσει την αξία της, και η πραγματική πραγματικότητα έχει καταλήξει να είναι απλά μια “άποψη” ανάμεσα σε άλλες ισοδύναμες απόψεις.. μια άποψη που ο καθένας έχει δικαίωμα να την αρνείται επειδή “έχουμε δημοκρατία”…
Προσοχή, μια διάκριση για να είναι ξεκάθαρο αυτό που λέω, δεν εννοώ το δικαίωμα των ανθρώπων να ερμηνεύουν την πραγματικότητα όπως θέλουν, να επιλέγουν πχ αν τους αρέσει το κόκκινο ή το πράσινο. Εννοώ ότι οι άνθρωποι θεωρούν δικαίωμα τους να διαφωνούμε για το αν κάτι που είναι κόκκινο είναι πράσινο, να διαφωνούμε για το αν το δέκα είναι μεγαλύτερο από το τρία, για το αν το δέκα είναι δέκα…
Το ενδιαφέρον σε όλο αυτό, πέρα από την άρνηση της απόδειξης, είναι ο ανορθολογικός τρόπος που λειτουργεί και ανατροφοδοτείται το confirmation bias, η ανάγκη δηλαδή των ανθρώπων αυτών να εστιάσουν σε αυτά τα δεδομένα που θεωρούν ότι επιβεβαιώνουν την “άποψη” τους παραμερίζοντας εντελώς ότι την ακυρώνει. Ουσιαστικά το σχήμα αυτό, ή πιο σωστά το συλλογιστικο μοντέλο, είναι σαν το ανέκδοτο που λέει “έχεις δει ελέφαντα πίσω από παπαρούνα;” για να απαντήσει στην παράλογη ερώτηση “είδες τί καλά που κρύβεται;”… Δηλαδή απόδειξη της ύπαρξης του ελέφαντα καταλήγει να είναι η αυθαίρετη υπόθεση ότι κρύβεται, η οποία επιβεβαιώνεται από το γεγονός ότι δεν τον βλέπουμε, για να καταλήξει τελικά αυτό στο “αφού δεν το βλέπουμε πού ξέρεις εσύ ότι δεν υπάρχει;”
Και φυσικά επειδή αρνούνται να σου αποδείξουν οι ίδιοι, όπως οφείλουν, την ύπαρξη του φανταστικού τους ελέφαντα, και επειδή αντιστρέφουν το ερώτημα και βάζουν εσένα να βρεις τρόπο να αποδείξεις την ανυπαρξία του, και επειδή δεν υπάρχει κανένας τρόπος να αποδείξεις ότι η ιπτάμενη τσαγιέρα, ο αόρατος ελέφαντας, ο τιρκουάζ μονόκερος κλπ δεν υπάρχουν, δεν υπάρχει και τίποτα να πεις που δεν θα πέσει στο κενό…
Και αν ακόμα πεις ότι τον ελέφαντα δεν τον βλέπεις, ούτε αυτόν ούτε τις πατημασιές του στο βούτυρο, όταν κρύβεται καμιά φορά στο ψυγείο, κι άρα μάλλον δεν υπάρχει ελέφαντας, τότε σου λένε ότι είναι ντροπή σου να πιστεύεις ότι έχεις το δικαίωμα να θεωρείς μόνο τη δική σου άποψη σωστή, ότι είσαι απόλυτος και ότι στάσεις που αμφισβητούν την ύπαρξη του ελέφαντα πίσω από την παπαρούνα λειτουργούν διχαστικά γιατί είναι δικαίωμα του καθένα να αποφασίζει για το ποια είναι η πραγματικότητα και αν αυτή περιέχει ελέφαντες πίσω από παπαρούνες.
(Για εσένα που έφτασες μέχρι το τέλος αυτής της ανάρτησης και ετοιμάζεσαι να σχολιάσεις ξεκινώντας με “ναι αλλά τα εμβόλια…” ή “ναι αλλά η κυβέρνηση” η “ναι αλλά ο διχασμός” επισημαίνω ότι η ανάρτηση αυτή μιλάει για άλλο πράγμα, οπότε καλό είναι να μη με ζαλίσεις με άσχετα σχόλια… Αν δεν καταλαβαίνεις γιατί είναι άσχετα αυτά τα σχόλια ξαναδιάβασε την ανάρτηση και αν πάλι δεν την καταλάβεις πάρε φόρα και προσπάθησε να περάσεις μέσα από την κλειδαρότρυπα… Είναι πιο πιθανό να πετύχεις αυτό από το νά γράψεις επιτυχές σχόλιο εδώ…)
Πρώτη δημοσίευση στο Facebook