NewsEdit Σε αντίθεση με ό,τι θα περίμενε κανείς ενόψει επαγγελματικής “διαστροφής”, τα σκάνδαλα και οι υποθέσεις διαφθοράς είναι το κομμάτι της πολιτικής ζωής που παρακολουθώ λιγότερο.
Της Δανάης Κολτσίδα
Αφελώς ίσως, τα θεωρώ την εξαίρεση, την εκτροπή από την πολιτική κανονικότητα, που είναι η σύγκρουση επί αρχών και θέσεων. Οπότε, εντάξει. Να ερευνώνται από τη δικαιοσύνη και να πάμε παρακάτω στην πολιτική.
Ομολογώ όμως ότι έχω αρχίσει να πιστεύω ότι κάνω λάθος.
Η παράλληλη εξέλιξη από τη μία πλευρά της ιστορίας με τον απίθανο Φουρθιώτη, ο οποίος σπάει πλάκα με μια κυβέρνηση που δεν του απαντάει, και από την άλλη πλευρά της προσπάθειας οριστικού κλεισίματος της υπόθεσης Novartis με κάθε τρόπο και μέσο, χτυπάνε άπειρα καμπανάκια για μένα και ελπίζω και για όλους μας.
Πρώτον, γιατί η διαφθορά και η διαπλοκή δεν γίνεται, αντικειμενικά, να παραμείνουν παρενθέσεις εκτός των οποίων η δημοκρατική ζωή και η λειτουργία των θεσμών συνεχίζεται κανονικά. Ο χειρισμός της υπόθεσης Novartis, που κορυφώθηκε με την ποινική δίωξη δημοσιογράφων και τη δια στόματος του πρωθυπουργού μέσα στη βουλή στοχοποίησή τους ως “υπόκοσμου”, αλλά και με την αδιανόητη φίμωση του βουλευτή Παύλου Πολάκη ενώ βρισκόταν στο βήμα της βουλής χθες, το αποδεικνύουν και (θα έπρεπε να) ενεργοποιούν τα αντανακλαστικά όλων μας. Ο στόχος δεν είναι απλώς το να κλείσει η δικαστική διερεύνηση της συγκεκριμένης υπόθεσης, αλλά το να αποτραπεί οποιοσδήποτε -ακόμα και αυτοί που είναι κατεξοχήν η δουλειά τους αυτό, όπως οι δημοσιογράφοι και οι βουλευτές- από το να θέτει ερωτήσεις και να ελέγχει την εξουσία στο μέλλον.
Δεύτερον -και συναφές- γιατί η διαφθορά και η διαπλοκή είναι σαν τη μούχλα. Τείνουν να εξαπλώνονται και να “μολύνουν” οτιδήποτε ακουμπήσει πάνω τους. Κάθε σκάνδαλο γεννά πολλά μεγαλύτερα ή μικρότερα, απόπειρες συγκάλυψης, μεγάλους ή μικρούς “συνένοχους”, έστω και δια της συνάφειας. Κάθε βήμα πίσω που κάνει κανείς μπροστά στον υπόκοσμο – είτε είναι ο κλασικός της νύχτας, είτε ο πολύ πιο εκλεπτυσμένος και συνήθως πιο επικίνδυνος των εγκληματιών του “λευκού κολάρου” – είναι ένας χώρος χαμένος για την πολιτική και τη δημοκρατία. Φαίνεται στην αμηχανία μιας ολόκληρης κυβέρνησης να απαντήσει στο γιατί ένας τύπος με τον βίο και την πολιτεία του Φουρθιώτη ισχυρίζεται ότι έχει τα τηλέφωνα των μισών μελών του υπουργικού συμβουλίου και συνομιλεί μαζί τους. Προσωπικά, δεν μου προξενεί χαρά αυτό για την έκθεση του πολιτικού αντιπάλου. Περισσότερο αγωνία και θλίψη με γεμίζει.
Τρίτον, πέρα από το θεσμικό, γιατί η διαφθορά και η διαπλοκή, όσο γενικεύονται, τείνουν να υποκαταστήσουν τα άλλα, ας πούμε πιο “πολιτικά” κριτήρια λήψης των αποφάσεων. Αν, κάπως απλοποιημένα, η πολιτική είναι η εκπροσώπηση αντιτιθέμενων κοινωνικών συμφερόντων ή, έστω, η έκφραση αυτού που κάθε κόμμα αντιλαμβάνεται, ανάλογα με την ιδεολογία του ως “γενικό καλό”, η διαφθορά και η διαπλοκή αντικαθιστούν τα δημόσια και απρόσωπα κριτήρια άσκησης της πολιτικής από (πολύ) ιδιωτικά. Και σε έναν κόσμο που θεμελιώδες πρόβλημα παραμένει η σπανιότητα των -με την ευρύτατη έννοια- πόρων, καταλαβαίνουμε όλοι τι σημαίνει αυτό για τους πολίτες.
Καμπανάκια παντού λοιπόν. Που, κατά τη γνώμη μου, σημαίνουν ότι πρέπει να ασχοληθούμε με τα ζητήματα της διαφάνειας κυρίως όσοι και όσες δεν θεωρούμε τα σκάνδαλα κανονικότητα της πολιτικής. Γιατί ακριβώς το ζήτημα δεν είναι μόνο η μία ή η άλλη υπόθεση, αλλά η υπεράσπιση της κανονικής λειτουργίας της δημοκρατίας και της πολιτικής.
- Πολιτική επιστήμονας και διευθύντρια του Ινστιτούτου Πουλαντζάς
Πρώτη δημοσίευση στο Facebook