ΑΝΤΡΕΑΣ ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΣ Μην γελιόμαστε, αυτό που συμβαίνει από τις 24 Φεβρουαρίου του 2022 είναι ένας ακόμη Παγκόσμιος Πόλεμος ο οποίος διεξάγεται σε όλα σχεδόν τα μήκη και τα πλάτη του βόρειου ημισφαιρίου με το θερμό μέτωπο να είναι, προς το παρόν, στην Ουκρανία αλλά τα οικονομικά και κοινωνικά μέτωπα να έχουν εξαπλωθεί από τον Ατλαντικό μέχρι τον Ειρηνικό.
Ισως μάλιστα να πρέπει να μιλάμε για τον πρώτο, πραγματικά Παγκόσμιο Πόλεμο καθώς στους δύο προηγούμενους το κύριο θέατρο των μαχών ήταν η Ευρώπη ενώ προς το τέλος του Β’ ΠΠ εξαπλώθηκε στη ανατολική Ασία και τον Ειρηνικό για να τελειώσει με την ατομική βόμβα στη Χιροσίμα.
Πολλοί είναι εκείνοι που έχουν επιχειρήσει να βρουν αναλογίες της σημερινής σύγκρουσης της Ρωσίας και Δύσης με τη σύγκρουση της Γερμανίας με τους δυτικούς Συμμάχους στους προηγούμενους πολίτες. Και όντως υπάρχουν κάποιες ομοιότητες με κυριότερη την επίκληση της υπεράσπισης του “ζωτικού χώρου” – της Γερμανίας από τη Γαλλία, τη Βρετανία και τη Ρωσία, της δυτικής Ρωσίας από τις χώρες του ΝΑΤΟ.
Στην πραγματικότητα όμως, ο σημερινός πόλεμος που ξεκίνησε με την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, μοιάζει περισσότερο με τους Ναπολεόντειους Πολέμους (1803-1815) οι οποίοι έφεραν αντιμέτωπους τη Γαλλική Αυτοκρατορία με μία ετερόκλητη ομάδα ευρωπαϊκών δυνάμεων και αυτοκρατοριών που συνασπίστηκε με τη χρηματοδότηση και υπό την ηγεσία του Ηνωμένου Βασιλείου. Ουσιαστικά ήταν μία σύγκρουση του Νέου Κόσμου που είχε γεννηθεί μέσα από τις στάχτες της Γαλλικής Επανάστασης του 1789 και του Παλιού Κόσμου των φεουδαρχών και αυτοκρατόρων. Η επίδρασή τους στη Ευρώπη και σε ολόκληρο τον κόσμο ήταν καταλυτική, παρά την ήττα του Ναπολέοντα καθώς ενέπνευσαν και πυροδότησαν μία σειρά απελευθερωτικά κινήματα και επαναστάσεις, μεταξύ των οποίων και την Ελληνική Επανάσταση του 1821.
Ο πόλεμος του Πούτιν είναι ακριβώς το αντίθετο από τους Πολέμους του Ναπολέοντα: η αντεπίθεση του Παλιού Κόσμου σε έναν Νέο Κόσμο που γεννήθηκε στη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου (1945-1991). Ή για να το πούμε με τους όρους του Ζίγκμουντ Μπάουμαν: είναι η αντεπίθεση της πιο συντηρητικής, εθνικιστικής τάσης της πρώιμης νεωτερικότητας εναντίον της μετανεωτερικότητας στην οποία κυριαρχεί το ακραίο νεοφιλελεύθερο μοντέλο της παγκοσμιοποίησης.
Η αντίθεση αυτών των δύο εκτρωματικών τάσεων είναι βαθιά υπαρξιακή παρά το ότι έχουν κατά καιρούς μοιραστεί κοινά εργαλεία και ρόλους αλλά και έναν κοινό αντίπαλο: τη Δημοκρατία. Γι’ αυτό ακριβώς το λόγο τόσο το αυταρχικό μοντέλο τύπου Πούτιν (αλλά και Όρμπαν, Κούρτς, Ερντογάν αλλά και Τραμπ!) όσο και ο νεοφιλελευθερισμός φλερτάρουν ή ακόμη συμμαχούν με τους φασίστες και τους νεοναζιστές (μία τέτοια ανίερα «ιερή» συμμαχία είδαμε και στην Ελλάδα με αφορμή τη Συμφωνία των Πρεσπών).
Δεν είναι λοιπόν να απορεί κανείς ή να βρίσκει αντιφατικό το ότι ο Πούτιν αν και έχει υπάρξει υποστηρικτής και έμμεσος χρηματοδότης νεοναζιστικών ομάδων τόσο μέσα στην χώρα του, όσο και στην Ευρώπη και της ΗΠΑ κάνει λόγο για “αποναζιστικοποίηση της Ουκρανίας”. Ούτε βέβαια το γιατί, ο αντίπαλός του Βλαντίμιρ Ζελένσκι στηρίζεται στις λόγχες και τα καλάσνικοφ των ναζιστικών Ταγμάτων του Αζόφ, εκπρόσωπο των οποίον είδαμε και στην ελληνική Βουλή.
Θεωρητικός θεμελιωτής του οράματος του Βλαδίμηρου Πούτιν και εμπνευστής της τέταρτης πολιτικής θεωρίας και της στρατηγικής του νεοευρασιανισμού είναι ο Αλεξάντερ Ντούγκιν, από τους πιο γνωστούς πολιτικούς σχολιαστές και συγγραφείς της μετασοβιετικής Ρωσίας, καθηγητής Κοινωνιολογίας και Γεωπολιτικής του Κρατικού Πανεπιστημίου Μόσχας Λομονοσόφ.
Ο ίδιος ο Ντούγκιν περιγράφει σε λίγες γραμμές το όραμα του νεοευρασιανισμού μέσα από ένα κείμενο που δημοσίευσε λίγες ημέρες μετά την εισβολή στην Ουκρανία:
«Η παγκόσμια τάξη, η Δύση έχει στοιχηματίσει στην Ουκρανία ως Αντι-Ρωσία, και για τον σκοπό αυτό έδωσε εργαλειακά το πράσινο φως στον ουκρανικό ναζισμό και την ακραία ρωσοφοβία. Κάθε μέσο ήταν καλό για να πολεμήσει ενάντια στον ορθόδοξο πολιτισμό και τον πολυπολικό κόσμο. Ο Πούτιν, όμως, δεν το κατάπιε και μπήκε στη μάχη, όχι με την Ουκρανία, αλλά με την παγκοσμιοποίηση , με την παγκόσμια ολιγαρχία , με τη Μεγάλη Επαναφορά, με τον φιλελευθερισμό , με το τέλος της ιστορίας».
Ποιοί είναι οι αντίπαλοί του; Τους ονομάζει: Ο Φράνσις Φουκουγιάμα και όσοι εμπνέονται από τη θεωρία τους, όπως ο Τζορτζ Σόρος, ο Μπιλ Γκέιτς, ο Τζεφ Μπέζος, ο Μαρκ Ζούκεμπεργκ, ο πρώην πρόεδρος και ο νυν των ΗΠΑ, Μπαράκ Ομπάμα και Τζον Μπάιντεν, η Χίλαρι Κλίντον, Ισραηλινοί πολιτικοί, κ.α. Κι αν κάποιοι ανάμεσα σε αυτά τα ονόματα παρατήρησαν και εκείνα που ξορκίζουν οι αντιεμβολιαστές, εγχώριοι και μη, σωστά το παρατήρησαν!
(Αξίζει να διαβαστεί η «αποδόμηση» του Φουκουγιάμα από τον Ντούγκιν ως απάντηση στο «τέλος της ιστορίας»)
Ετσι λοιπόν, ο Γ’ Παγκόσμιος Πόλεμος για τον Ντούγκιν και τον «μαθητή» του, τον Πούτιν, είναι «ένας πόλεμος με τον ίδιο τον Φουκουγιάμα, με τον Σόρος και τον Σβάμπ (σ.σ. ο εμπνευστής του Οικονομικού Φόρουμ του Νταβός), με το «τέλος της ιστορίας» και με την παγκοσμιοποίηση, με την πραγματική και εικονική ηγεμονία, με τη Μεγάλη Επαναφορά (Great Reset)».
Απέναντι σε αυτό το εφιαλτικό όραμα που γυρίζει την ιστορία αιώνες πίσω και περιλαμβάνει από Τσετσένους μαχητές μέχρι τους εκτελεστές της Ομάδας Βάγκνερ και από ορθόδοξους ιεράρχες και καλόγερους της Μονής Παντελεήμωνος του Αγίου Όρους, στέκονται οι αναποφάσιστοι και φοβικοί ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας, του ΝΑΤΟ. Δειλοί, μοιραίοι κι άβουλοι, όπως όλα τα τελευταία χρόνια των αλλεπάλληλων κρίσεων. Ανίκανοι, παλιότερα να ενσωματώσουν τη Ρωσία στα δικά τους στρατηγικά σχέδια. Ανίκανοι και τώρα να την αντιμετωπίσουν χωρίς να πυροβολούν τα… πόδια τους με κυρώσεις που βλάπτουν τις χώρες τους το ίδιο ή και περισσότερο από ο,τι τη Ρωσία.
Είναι οι ίδιοι ηγέτες της Δύσης που σήμερα επιχειρούν μία ανομοιόμορφη συμμαχία κατά του Πούτιν, στο «όνομα της ελευθερίας και της δημοκρατίας», που μετά την κρίση του 2008 επιβάλαν στις χώρες του Νότου μνημόνια καταρρακώνοντας κάθε έννοια αλληλεγγύης και μαζί της νόμους και Συντάγματα, που στη διάρκεια της πανδημίας βρήκαν την ευκαιρία να περιορίσουν ελευθερίες και δικαιώματα επιβάλλοντας την βιοπολιτική. Στο ενδιάμεσο, η ανάδυση του Τραμπ και του τραμπισμού -με την ισχυρή υποστήριξη του Πούτιν- αλλά και των ακροδεξιών κομμάτων αλλά και του «ακραίου κέντρου» σε ολόκληρη την Ευρώπη (και στην Ελλάδα) έχουν στρώσει το δρόμο για τον ολοκληρωτισμό μέσα από τη θεωρία της «δυσλειτουργικής δημοκρατίας».
Εκδοχές αυτής της σύγκρουσης εντός του Παλιού Κόσμου βλέπουμε σε πολλές χώρες της Δύσης όπως για παράδειγμα στη Γαλλία όπου αύριο διεξάγεται ο πρώτος γύρος των προεδρικών εκλογών με πρωταγωνιστές της αναμέτρησης ενός εκλεκτού των τραπεζών και των νεοφιλελεύθερων δυνάμεων και μίας εκπροσώπου της ακροδεξιάς.
Η μετανεωτερικότητα έχασε την ευκαιρία να επιλύσει τα προβλήματα της νεωτερικότητας και να απαλείψει τους εφιάλτες που εκείνη δημιούργησε με αποκορύφωμα τα στρατόπεδα της μαζικής εξόντωσης του εθνικοσοσιαλισμού ενώ αντίθετα ενθάρρυνε την δίχως όρους και όρια «ανάπτυξη» λογιστικοποιώντως την ανθρώπινη ζωή και τις κοινωνικές σχέσεις, οδηγώντας τον πλανήτη στο χείλος της κλιματικής καταστροφής. Γι αυτό και τώρα είναι καταδικασμένη να φάει τα σωθικά της.
Το ρολόι της Ιστορίας άρχισε να γυρίζει με ταχύτητα προς τα πίσω. Μένει να δούμε αν η ανθρωπότητα θα γυρίσει από εκεί που ξεκίνησε. Τις σπηλιές!