NewsEdit Η 3η Μαΐου 1808, είναι ένα από τα σημαντικότερα έργα του Φρανθίσκο Γκόγια. Απεικονίζει την εκτέλεση Ισπανών πατριωτών από τα γαλλικά στρατεύματα τη νύχτα της 3ης Μαΐου 1808 στη Μαδρίτη.
Του Βαγγέλη Χωραφά*
Την προηγουμένη, οι Μαδριλένοι είχαν ξεσηκωθεί ενάντια στους Γάλλους εισβολείς και μετά από σφοδρές συγκρούσεις η εξέγερση πνίγηκε στο αίμα. Ένα επεισόδιο της εξέγερσης, απεικονίζεται στον άλλο πίνακα του Γκόγια, στην 2α Μαΐου 1808 .
Η 3η Μαΐου 1808 είναι ένας πίνακας που δημιούργησε τομές, όχι μόνο στην ιστορία της τέχνης αλλά γενικότερα στη θεώρηση του κόσμου.
Υπάρχει όμως και η τομή, στο επίπεδο της στρατιωτικής ιστορίας. Όλοι οι ιστορικοί του πολέμου συμφωνούν ότι αν και υπάρχουν ιστορικά παραδείγματα ανταρτοπόλεμου από την πρώτη περίοδο εμφάνισης του καπιταλισμού –υπάρχουν στρατιωτικές αναφορές για τον Μπράντεμπεργκ και τον Μπράουνσβαϊκ του Τριακονταετούς Πολέμου, για τις τακτικές των Κροατών ακροβολιστών της Μαρίας Θηρεσίας εναντίον των γραμμών ανεφοδιασμού του Φρειδερίκου του Μέγα της Πρωσίας, που ο ίδιος περιέγραφε σαν «Klein Krieg» (μικρός πόλεμος), για τις αντιστάσεις των Σέρβων, των Βουλγάρων και των Ούγγρων στις προσπάθειες επέκτασης της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας κ.λπ.–, η πρώτη σύγχρονη μορφή ανταρτοπόλεμου αναπτύσσεται εναντίον των γαλλικών στρατευμάτων του Ναπολέοντα στα πλαίσια της εισβολής στην Ιβηρική Χερσόνησο την περίοδο 1807–1814.
Για αυτή την πρώτη μορφή λαϊκού πολέμου, μιλούν τα χαρακτικά του Φρανθίσκο Γκόγια. Πρόκειται για μια σειρά 85 έργων που φιλοτεχνήθηκαν την περίοδο 1810–1820 και είδαν το φως της δημοσιότητας το 1863, μετά τον θάνατο του καλλιτέχνη.
Εκτός από τη φρίκη και τη δυστυχία του πολέμου, το σημαντικότερο χαρακτηριστικό που αναδεικνύεται μέσα από τα έργα αυτά –και σήμερα αναγνωρίζουμε τη διαχρονικότητά του– είναι η λαϊκή συμμετοχή στον απελευθερωτικό αγώνα. Και αυτή τη θυσία των ανθρώπων του λαού, απεικονίζει ο επαναστατικός πίνακας του Φρανθίσκο Γκόγια.
*Διευθυντής του Geoeurope.org