Ο Βασίλης Κικίλιας είναι, αναμφίβολα, ένας υπουργός με προεξοφλημένη επιτυχία, εξ εκείνων των λίγων στους οποίους δεν στόχευε το υπονοούμενο του πρωθυπουργού στην πρόσφατη συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου. Ήτοι, δεν έχει ανάγκη να κατεβάσει τα μολύβια και να ασχοληθεί με την προεκλογική του εκστρατεία, αφού είναι βέβαιος πως τα αποτελέσματα του Σεπτεμβρίου για την τουριστική κίνηση και τα έσοδα θα είναι τέτοια που θα εκτοξεύσουν την ήδη μεγάλη δημοφιλία του.
Υπάρχουν, όμως, κάποιοι διάβολοι στις λεπτομέρειες της τουριστικής εικόνας και της προσδοκίας πως φέτος θα πλησιάσουμε τα ρεκόρ του καλοκαιριού του 2019. Και καλό είναι να τους επισημάνουμε, όχι για να ταράξουμε την ευφορία, αλλά για να προλάβουμε.
Πρώτη αλήθεια: Η επίσημη εκδοχή αναφέρει πως τα τουριστικά καταλύματα τις ημέρες του Πάσχα είχαν πληρότητα 100%. Ακριβές, εάν δεις τους αριθμούς από βολική οπτική γωνία. Διότι το ακόμα ακριβέστερο είναι πως η πληρότητα αυτή αφορά εκείνες τις μικρές, μεσαίες και μεγάλες ξενοδοχειακές μονάδες που άνοιξαν. Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΣΕΤΕ (σχετικές δηλώσεις του αντιπροέδρου Γρηγ. Τάσσιου σε μέσα μαζικής ενημέρωσης), για το Πάσχα άνοιξαν μόνο 3.000 από τα 10.000 καταλύματα. Ως εκ τούτου, καλό είναι να σημειώνεται πως η πληρότητα 100% αναφέρεται στο 30% των καταλυμάτων που άνοιξαν.
Δεύτερη αλήθεια: Γιατί δεν άνοιξε το 70% των καταλυμάτων; Η απάντηση δίνεται, πάλι, από τους ίδιους τους παράγοντες του τουρισμού. Το κόστος λειτουργίας των μονάδων έχει φτάσει σε τέτοια ύψη λόγω της ενεργειακής κρίσης που μαζί με το μισθολογικό κόστος καθιστούσαν ασύμφορο να ανοίξουν με υψηλή πληρότητα μερικών μόνο ημερών. Το πρόβλημα αυτό θα αντιμετωπίσουν πολλά καταλύματα και κατά την διάρκεια της λεγόμενης high season, η οποία θα ξεκινήσει ουσιαστικά από το τριήμερο του Αγίου Πνεύματος, θα κάνει “κοιλιά” μετά και θα “φουλάρει” από τα μέσα Ιουλίου.
Πρέπει, ακόμα, να ειπωθεί πως ο Μάϊος, που μαζί με τον Σεπτέμβριο κάνουν την διαφορά από θερινή σεζόν σε θερινή σεζόν, προδιαγράφεται πολύ χαμηλών προσδοκιών. Τα περισσότερα καταλύματα θα παραμείνουν κλειστά και θα ανοίξουν με την…επιφοίτηση του Αγίου Πνεύματος. Η ελπίδα μετατοπίζεται σε έναν πολύ καλό Σεπτέμβριο και γι αυτό και οι παράγοντες του τουρισμού ξορκίζουν την πιθανότητα να προκηρυχθούν εκλογές για το φθινόπωρο. Άλλωστε, από τα μέσα Ιουλίου μέχρι τα τέλη Αυγούστου είναι βέβαιο πως οι προσδοκίες θα επιβεβαιωθούν.
Τρίτη αλήθεια: Ένα σοβαρό θέμα είναι οι τιμές. Επ΄ αυτού πρέπει να σημειωθούν τα εξής:
–Πολλά μεγάλα ξενοδοχεία έχουν κάνει κρατήσεις από τον περασμένο Δεκέμβριο και Ιανουάριο, δηλαδή πριν τον πόλεμο και, κυρίως, πριν την εκτόξευση των τιμών ενέργειας, άρα και της μεγάλης επιβάρυνσης του κόστους λειτουργίας των μονάδων. Οι μεγάλες μονάδες που συμβάλλονται με tour operators του εξωτερικού έχουν συμβόλαια με τιμές προ κρίσης, ήτοι πολύ χαμηλότερες. Τα δεδομένα άλλαξαν, τα συμβόλαια, όμως, δεν αλλάζουν, και αυτό σημαίνει πολλά.
–Το κόστος των διακοπών έχει γίνει -για τους ίδιους λόγους- πολύ μεγαλύτερο. Τα ακτοπλοϊκά εισιτήρια, για παράδειγμα, αυξήθηκαν κατά 20-30% το Πάσχα, και θα αυξηθούν περισσότερο όσο πλησιάζουμε την “καρδιά” της τουριστικής σεζόν. Εάν αυτό δεν επηρεάζει, από καθόλου όσους ξένους επισκέπτες έχουν κλείσει και προπληρώσει τις διακοπές τους πριν την ενεργειακή κρίση, έως λίγο εκείνους που μπορούν να διαθέσουν σημαντικό ποσό γι αυτές, είναι βέβαιο πως θα επιβαρύνει πολύ τον εσωτερικό τουρισμό. Το κόστος των εισιτηρίων για μία οικογένεια από την Αθήνα, τη Θεσσαλονίκη, ή την Λάρισα για να φτάσει στις Κυκλάδες, ή την Κρήτη, θα γίνει σχεδόν απαγορευτικό, και είναι βέβαιο πως πολλοί, ή θα αλλάξουν προορισμό (ίσως για να φτάσουν οδικώς), ή θα μειώσουν τις ημέρες των διακοπών τους. Ο εσωτερικός τουρισμός, όμως, είναι μία σημαντική παράμετρος για πολλούς θερινούς προορισμούς. Δεν είναι η καλοκαιρινή Ελλάδα, άλλωστε, μόνο Μύκονος και Σαντορίνη.
Τέταρτη αλήθεια: Διαρρηγνύουν τα ιμάτια τους οι επιχειρηματίες του τουρισμού και κάποιοι αφελείς γιατί παρατηρείται έλλειμμα περίπου 50.000 εποχικών θέσεων εργασίας. Ο πρόεδρος της ΓΣΕΕ Γιάννης Παναγόπουλος, και ο πρόεδρος των εργαζομένων στον τουρισμό και επισιτισμό Γιώργος Χόντζογλου, ωστόσο, περιγράφουν μία κατάσταση σχεδόν αποικιοκρατική. Άνθρωποι, δηλαδή, που αναγκάζονται να εργάζονται 12 ή και 16 ώρες και να κοιμούνται στοιβαγμένοι σε μικρά δωμάτια, τέσσερις-τέσσερις, ή έξι-έξι. Χωρίς τα στοιχειώδη. Υπό την έννοια αυτή, όπως λένε οι γνωρίζοντες, ακόμα και οι όντως υψηλές αμοιβές (ακόμα και 1500 ή και 2000 ευρώ για έναν μάγειρα, για παράδειγμα) δεν είναι ελκυστικοί λόγω των συνθηκών εργασίας. Ειδικά με τους μάγειρες, λέγεται πως δεν υπάρχει προσφορά επειδή αρκετοί εξ αυτών προσλήφθηκαν σε θαλαμηγούς που αυξήθηκαν σημαντικά.
Εν κατακλείδι, ο τουρισμός θα πάει καλά. Πολύ καλά. Το θέμα των εσόδων μένει να το δούμε στην ώρα του, δηλαδή απολογιστικά. Όμως, οι παραπάνω παράμετροι δεν πρέπει να υποτιμηθούν. Όπως και το γεγονός πως πολλά από τα νησιά που θα “βουλιάξουν” δεν έχουν δει ούτε κατ΄ ελάχιστον να βελτιώνονται οι υποδομές τους. Πολλοί, δε, μικροί και μεγαλύτεροι επιχειρηματίες θα διολισθήσουν στην λογική της “αρπαχτής” για να καλύψουν τις ζημίες της πανδημίας και το εξωφρενικό κόστος της ενεργειακής κρίσης…