ΣΕΡΑΦΕΙΜ ΚΟΤΡΩΤΣΟΣ Η επίσκεψη του πρωθυπουργού στον Λευκό Οίκο, περισσότερο, όμως, ίσως, η ομιλία του ενώπιον του Κογκρέσου, συνιστούν μία πολύ σημαντική ευκαιρία να παρουσιάσει η Ελλάδα αυτό που αντιλαμβάνεται ως νέο γεωστρατηγικό της ρόλο στην ευρύτερη περιοχή. Προφανώς δημιουργείται και το κατάλληλο περιβάλλον να επαναλάβει ο Κυριάκος Μητσοτάκης την στρατηγική απειλή που δέχεται η χώρα μας από την Τουρκία, όμως αυτά έχουν ειπωθεί συχνά και μάλλον χωρίς ιδιαίτερα αποτελέσματα σχετικά με την “αντίληψη περιοχής” που έχουν οι Ηνωμένες Πολιτείες.
Δεν πρέπει, όμως, να σταθεί μόνο εκεί. Η παρουσία του πρωθυπουργού πρέπει να είναι διεκδικητική και δυναμική, ήτοι να δείξει τον τρόπο με τον οποίο η χώρα μας τοποθετείται στους νέους συσχετισμούς που διαμορφώνει η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Ο κ. Μητσοτάκης επικαλείται συχνά το ευρωπαϊκό δόγμα του Εμανουέλ Μακρόν, τον τρόπο, δηλαδή, με τον οποίο επιδιώκει μία νέα “ευρωπαϊκή πολιτική οντότητα” με κοινή εξωτερική πολιτική και άμυνα. Κάτι ανάλογο, όσον αφορά την Ελλάδα, θα έπρεπε να παρουσιάσει και ο πρωθυπουργός.
Έχει γίνει μεγάλη συζήτηση και πολιτική αντιπαράθεση στο εσωτερικό σχετικά με την τοποθέτηση της κυβέρνησης περί “πρόθυμου και προβλέψιμου εταίρου”. Ο κ. Μητσοτάκης το έχει περιγράψει με τρόπο που σηκώνει μεγάλη συζήτηση, στην διεθνή διπλωματία, ωστόσο, όλα γίνονται στη βάση συμφερόντων και ανταλλάγμάτων, άρα μία επίσκεψη στην Ουάσιγκτον πρέπει να εδράζεται ακριβώς σε αυτό.
Ας σκεφτούμε κάποιες παραμέτρους:
–Η Ελλάδα στέλνει όπλα στην Ουκρανία -οι πληροφορίες αναφέρουν πως θα αναβαθμίσει έτι περαιτέρω την αποστολή στρατιωτικού εξοπλισμού κατόπιν νατοϊκής προτροπής-, δίνει επ΄ αόριστον ελληνικές στρατιωτικές εγκαταστάσεις (η συμφωνία με τις ΗΠΑ είναι μεν 5αετής, ωστόσο αίρεται μόνο μετά από καταγγελία της σύμβασης από ένα εκ των δύο μερών- μπορεί να φανταστεί κανείς πως είναι σχεδόν απίθανο να βρεθεί ελληνική κυβέρνηση να πράξει κάτι τέτοιο), προσφέρει το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης ως προκεχωρημένο σταθμό μεταφοράς νατοϊκών στρατευμάτων στο ρωσικό υπογάστριο. Πιο σαφής ένταξη στο αμερικανικό δόγμα δεν θα μπορούσε να υπάρξει. Τι λαμβάνει για όλα αυτά;
–Παρά την σε σωστή κατεύθυνση προσπάθεια του πρωθυπουργού να κρατήσει ζωντανή την προοπτική του EastMed (το προσπάθησε και στην επίσκεψή του στα ΗΑΕ), οι ΗΠΑ όχι μόνο επιβεβαιώνουν την απόσυρσή τους από τον σχεδιασμό, αλλά αφήνουν να αιωρείται πως συναινούν σε σχεδιασμό άλλου αγωγού μέσω Αιγύπτου. Παράλληλα, μοιάζει να επικροτούν την προσέγγιση της Τουρκίας με το Ισραήλ για έναν χερσαίο αγωγό μέσω τουρκικού εδάφους.
–Η Ουάσιγκτον αφήνει ανοικτό το ενδεχόμενο να αναιρέσει την πολιτική του αποκλεισμού της Τουρκίας από το πρόγραμμα των F-35 μέσω της πώλησης στην Άγκυρα μαχητικών F-16. Κάτι τέτοιο θα παρενέβαινε στον συσχετισμό ισχύος πάνω από το Αιγαίο που έγειρε υπέρ της Ελλάδας (πάντοτε αποτρεπτικά ως προς την Αθήνα) με την αγορά των γαλλικών Rafale.
–Οι ΗΠΑ αποφεύγουν να αντιδράσουν δυναμικά στην εντεινόμενη τουρκική απειλή που εκδηλώνεται τελευταία με ευθεία προσβολή ελληνικής εδαφικής κυριαρχίας μέσω των υπερπτήσεων πάνω από νησιά του Αιγαίου. Μιλούν “θολά” περί εναερίου χώρου και χωρικών υδάτων, αφήνοντας να αιωρείται η πιθανή αμερικανική θέση για “ταύτιση” (στα 6 μίλια;). Έμμεσα, δε, ενισχύουν το τουρκικό αίτημα περί αποστρατιωτικοποίησης, ξεχνώντας το τουρκικό casus belli στο αναφαίρετο ελληνικό δικαίωμα για επέκταση των χωρικών υδάτων στα 12 μίλια, αλλά και την εγκατάσταση της στρατιάς του Αιγαίου στα μικρασιατικά παράλια με καθαρά αποβατικό προσανατολισμό.
–Επιπλέον, οι ΗΠΑ δεν φαίνεται να δέχονται να αναπτύξουν παρουσία σε ελληνικές στρατιωτικές εγκαταστάσεις σε νησιά του Αιγαίου (π.χ στη Σκύρο) επειδή δεν θέλουν να εμπλακούν στην αντιπαράθεση περί αποστρατιωτικοποίησης.
Ταυτόχρονα,
Η Ουάσιγκτον επιδιώκει να εντάξει ταχύτατα την Τουρκία στον δυτικό γεωπολιτικό, ενεργειακό και νατοϊκό σχεδιασμό: α. Η Τουρκία κλήθηκε να συμμετάσχει στο Φόρουμ Φυσικού Αερίου της Αιγύπτου, β. προωθείται η διοργάνωση διάσκεψης της Ε.Ε (πρόταση Σαρλ Μισέλ) για την ανατολική Μεσόγειο με τη συμμετοχή της Άγκυρας, γ.προωθεί εξαγωγή ισραηλινού φυσικού αερίου μέσω Τουρκίας.
Όλα τα παραπάνω η Ελλάδα καλείται να τα δεχτεί χωρίς ενστάσεις. Με ποιά ανταλλάγματα;
Την ίδια ώρα, η Τουρκία διέρχεται, μέχρις ώρας, αβρόχοις ποσί τον ουκρανικό ρουβίκωνα. Ουδείς την μέμφεται που δεν υιοθέτησε τις κυρώσεις κατά του Πούτιν και που προσφέρει διεξόδους διαφυγής από αυτές σε Ρώσους ολιγάρχες. Αντί δε να καταγγέλεται γι αυτά συγκεντρώνει τα εύσημα του Κιέβου, της Μόσχας, του ΝΑΤΟ, των Βρυξελλών!
Το ταξίδι του πρωθυπουργού στην Ουάσιγκτον, λοιπόν, δεν είναι μόνο ευκαιρία για να ειπωθούν αυτές οι φαραωνικές αντιφάσεις της Δύσης και το τεράστιο γεωπολιτικό πλεονέκτημα που δίνει στην Τουρκία η διοίκηση Μπάϊντεν, είναι, κυρίως, το βήμα για να αναπτυχθεί το ελληνικό γεωπολιτικό αφήγημα και να αναζητηθούν τα οφέλη που πρέπει να έχει η χώρα μας. Το momentum δεν πρέπει να χαθεί…