NewsEdit Σε μια περίοδο με πυκνές έως και.. τεκτονικές εξελίξεις, στη σκιά της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία και της έναρξης μιας ακόμη ψυχροπολεμικής περιόδου, ευρωπαϊκά κεκτημένα και πολιτικές στάσεις με ζωή δεκαετιών, αλλάζουν δραστικά.
Την ώρα που η Ευρωπαϊκή Ένωση και η διπλωματία τόσο του μπλοκ όσο και των κρατών της ηπείρου, που χειμάζεται ακόμη μια φορά από τον πόλεμο, υποχωρούν δραστικά, οι αποφάσεις Φινλανδίας και Σουηδίας να μπουν σε διαδικασία ένταξης στο ΝΑΤΟ, ψαλιδίζει κι άλλο τη λίστα των κρατών εκείνων που έχουν, για διαφορετικούς λόγους, μακρά παράδοση ουδετερότητας.
Όπως επισημαίνει σε ανάλυσή του το Associated Press, παρά το γεγονός ότι τα μέλη της Ε.Ε. έχουν δέσμευση να συνδράμουν το ένα το άλλο σε περιπτώσεις απειλών, είναι εμφανές ότι οι υποχρεώσεις αυτές επισκιάζονται παραδοσιακά από τον μεγάλο στρατιωτικό συνασπισμό του ΝΑΤΟ. Και όσο τα κράτη – μέλη και των δύο οργανισμών είναι περίπου τα ίδια, τόσο περισσότερο η Συμμαχία θα παρουσιάζεται ως γεωπολιτική δύναμη.
Και ποιες είναι οι χώρες που συνεχίζουν στον δρόμο τις ουδετερότητας; Μπορεί κάτι τέτοιο να αλλάξει;
Ελβετία
Χωρίς αμφιβολία η πιο… διάσημη ουδέτερη χώρα στην Ευρώπη. Το δόγμα είναι καταγεγραμμένο στο σύνταγμα της, ενώ οι ψηφοφόροι αποφάσισαν εδώ και δεκαετίες να μείνουν εκτός Ε.Ε. Η κυβέρνηση της Ελβετίας, πάντως, πιέζεται τις τελευταίες εβδομάδες να εξηγήσει τη γραμμή ουδετερότητας, καθώς ταυτίστηκε με την ευρωπαϊκή γραμμή των κυρώσεων κατά της Ρωσίας. Δεν υπάρχουν πολλές πιθανότητες να αλλάξει το status quo στη χώρα, ενώ έχει ήδη ζητήσει από τη Γερμανία να μην περάσει ελβετικό εξοπλισμό στην Ουκρανία. Το κυβερνών κόμμα είναι εξαιρετικά επιφυλακτικό να προχωρήσει σε νέες κυρώσεις κατά της Ρωσίας, ενώ η χώρα προστατεύει με πάθος τον παραδοσιακό ρόλο του μεσολαβητή που αναλαμβάνει.
Αυστρία
Η ουδετερότητα της Αυστρίας είναι βασικό συστατικό για τη δημοκρατία της. Αυτή ήταν, άλλωστε, και η μεγάλη της δέσμευση προς τις συμμαχικές δυνάμεις το 1955 ώστε να αποκτήσει ξανά την ανεξαρτησία της, μετά την καταστροφή του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Ο καγκελάριος Καρλ Νεχαμέρ ισορροπεί ανάμεσα σε δηλώσεις περί στρατιωτικής και ηθικής ουδετερότητας, με την χώρα να καταδικάζει τις ενέργειες της Ρωσίας, αλλά να μην σκέφτεται να δράσει στρατιωτικά.
Ιρλανδία
Η ουδετερότητα της χώρας παραμένει μια γκρίζα ζώνη. Ο πρωθυπουργός Μάικλ Μάρτιν έχει δηλώσει εδώ και καιρό ότι «δεν είμαστε πολιτικά ουδέτεροι, αλλά είμαστε στρατιωτικά ουδέτεροι». Ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει ανοίξει εκ νέου τη συζήτηση στο εσωτερικό της χώρας, με το Δουβλίνο να επιβάλει κυρώσεις στη Ρωσία και να στέλνει μη επιθετική βοήθεια στην Ουκρανία ως απάντηση στην εισβολή.
Μάλτα
Το σύνταγμα της χώρας μιλά για ουδετερότητα και για άρνηση συμμετοχής σε οποιαδήποτε στρατιωτική συμμαχία, ενώ η πιο πρόσφατη δημοσκόπηση έδειξε ότι η συντριπτική πλειοψηφία των πολιτών στηρίζουν αυτή την κατεύθυνση.
Ο πρωθυπουργός της χώρας, πάντως, έχει καταδικάσει δημοσίως τον πόλεμο στην Ουκρανία.
Κύπρος
Οι σχέσεις της Λευκωσίας με την Ουάσινγκτον έχουν βελτιωθεί ιδιαίτερα την τελευταία δεκαετία, όμως η οποιαδήποτε σκέψη για ένταξη στο ΝΑΤΟ παραμένει εκτός ατζέντας, τουλάχιστον προς το παρόν. Ο πρόεδρος Αναστασιάδης δήλωσε χθες ότι «είναι πολύ νωρίς ακόμη και να σκεφτούμε μια τέτοια κίνηση, που θα συναντήσει τη σκληρή αντίθεση από την Τουρκία». Αρκετοί Κύπριοι, άλλωστε, συνεχίζουν να κατηγορούν το ΝΑΤΟ για την διχοτόμηση του νησιού μετά την εισβολή του Αττίλα. Η Τουρκία ήταν τότε μέλος του ΝΑΤΟ και η συμμαχία δεν έκανε τίποτα για να αποτρέψει τη στρατιωτική δράση και το μακελειό. Μπορεί στην Κύπρο να υπάρχουν δύο μεγάλες βρετανικές βάσεις, όμως η χώρα έχει και ισχυρούς δεσμούς με τη Ρωσία.