NewsEdit Πολλαπλές απειλές, σύμφωνα με το Reuters, για την παγκόσμια οικονομία βλέπουν επιχειρηματίες και ηγέτες κυβερνήσεων στο ετήσιο φόρουμ του Νταβός της Ελβετίας, με κάποιους μάλιστα να προειδοποιούν για τον κίνδυνο παγκόσμιας ύφεσης.
Πολιτικοί και επικεφαλής επιχειρήσεων συγκεντρώθηκαν στην Ελβετία για το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ (WEF) με τον πληθωρισμό σε Ηνωμένες Πολιτείες, Βρετανία, Ευρώπη και άλλες οικονομικά ισχυρές χώρες να καταγράφει ρεκόρ πολλών δεκαετιών.
Τέσσερις κρίσεις συνυφασμένες η μια με την άλλη
Αυτές οι αυξήσεις τιμών υπονομεύουν την καταναλωτική εμπιστοσύνη, κλονίζοντας τις διεθνείς αγορές χρήματος και ωθώντας τις κεντρικές τράπεζες, συμπεριλαμβανομένης της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ, σε αύξηση επιτοκίων. Στο μεταξύ, οι επιπτώσεις στις αγορές πετρελαίου και τροφίμων από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο – την οποία η Μόσχα περιγράφει ως «ειδική στρατιωτική επιχείρηση»- και τα lockdown για την COVID-19 στην Κίνα με άγνωστο τον χρόνο τερματισμού τους, έχουν επιδεινώσει την κατάσταση.
«Έχουμε τουλάχιστον τέσσερις κρίσεις, οι οποίες είναι συνυφασμένες η μία με την άλλη. Έχουμε υψηλό πληθωρισμό… έχουμε ενεργειακή κρίση… έχουμε επισιτιστική κρίση και έχουμε κλιματική κρίση. Και δεν μπορούμε να λύσουμε τα προβλήματα αν συγκεντρωθούμε μόνο σε μία από τις κρίσεις», δήλωσε ο Γερμανός αντικαγκελάριος Ρόμπερτ Χάμπεκ. «Αλλά εάν δεν λυθεί κανένα από τα προβλήματα, πραγματικά φοβάμαι ότι μπαίνουμε σε μια παγκόσμια ύφεση με τρομερές επιπτώσεις… στην παγκόσμια σταθερότητα», δήλωσε ο Χάμπεκ κατά τη διάρκεια συζήτησης στο πάνελ του WEF.
Προειδοποίηση κατά της «γεωοικονομικής διάσπασης» της παγκόσμιας κοινότητας απηύθυνε το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο με αφορμή την συγκέντρωση της διεθνούς πολιτικής και επιχειρηματικής ελίτ στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ του Νταβός.
Σε μήνυμα της σε blog post η επικεφαλής του Ταμείου, Κρισταλίνα Γκεοργκίεβα επεσήμανε πως η παγκόσμια οικονομία βρίσκεται αντιμέτωπη με την μεγαλύτερη δοκιμασία από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, καθώς η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και οι συνέπειες του πολέμου έρχονται να προστεθούν στην αρνητική οικονομική επίδραση που προκάλεσε η κρίση της πανδημίας, επιβραδύνοντας τους ρυθμούς ανάπτυξης και ωθώντας τον πληθωρισμό σε ιστορικά υψηλά.
Μέσα στο τοπίο αυτό, το γεμάτο προκλήσεις, «η ικανότητα μας να απαντήσουμε παρεμποδίζεται από μία άλλη συνέπεια του πολέμου στην Ουκρανία, την ριζική αύξηση του ρίσκου της γεωοικονομικής διάσπασης» προειδοποιεί η κυρία Γκεοργκίεβα. «Οι εντάσεις στο εμπόριο, στα τεχνολογικά στάνταρ, στην ασφάλεια αυξάνονται εδώ και αρκετά χρόνια υπονομεύοντας την ανάπτυξη και την εμπιστοσύνη στο τρέχον παγκόσμιο οικονομικό σύστημα».
Όπως εξήγησε, μόνο η αβεβαιότητα στο εμπορικό μέτωπο οδήγησε στην μείωση του παγκόσμιου ΑΕΠ κατά σχεδόν 1% το 2019, επομένως η περαιτέρω διάσπαση θα έχει σοβαρές επιπτώσεις, αυξάνοντας τα κόστη και θίγοντας το κοινό όλων των κοινωνικο-οικονομικών επιπέδων, οδηγώντας σε απώλειες που μπορεί να φτάσουν έως και στο 5% του ΑΕΠ σε πολλές χώρες.
Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) τον περασμένο μήνα μείωσε τις προοπτικές του για την παγκόσμια ανάπτυξη για δεύτερη φορά φέτος, επικαλούμενο τον πόλεμο στην Ουκρανία και χαρακτηρίζοντας τον πληθωρισμό ως «ξεκάθαρο και παρόντα κίνδυνο» για πολλές χώρες.
Τρόποι αντίδρασης
Ποια είναι η λύση για να αντιμετωπιστεί η αυξανόμενη αυτή διάσπαση; Το ΔΝΤ προτείνει καταρχάς την μείωση των εμπορικών εμποδίων, ώστε να αποφευχθούν ελλείψεις και να μειωθούν οι τιμές στα τρόφιμα και στα commodities. Επίσης παροτρύνει τις προτάσεις για την αντιμετώπιση των υψηλών χρεών, καθώς σήμερα περίπου το 60% των φτωχότερων κρατών δυσκολεύονται να διαχειριστούν τα χρέη που έχουν συσσωρεύσει, οπότε χρειάζεται αναδιάρθρωση των χρεών τους.
Επιπλέον, το ΔΝΤ προτείνει τον εκσυγχρονισμό των διακρατικών πληρωμών, καθώς κατά την άποψη του τα ανεπαρκή συστήματα πληρωμών δημιουργούν εμπόδια στην ανάπτυξη. «Οι χώρες θα πρέπει να συνεργαστούν για να αναπτύξουν μια παγκόσμια digital πλατφόρμα πληρωμών, ώστε ο οποιοσδήποτε να μπορεί να στείλει χρήματα με ένα μίνιμουμ κόστος και μάξιμουμ ταχύτητα και ασφάλεια. (Η πλατφόρμα) θα μπορούσε μάλιστα να συνδέσει αρκετές διαφορετικές μορφές χρήματος, συμπεριλαμβανομένων των digital νομισμάτων των κεντρικών τραπεζών».
Τέλος, το ΔΝΤ ζητά να κλείσει επειγόντως το χάσμα ανάμεσα «στις φιλοδοξίες και τις πολιτικές» στο μέτωπο της κλιματικής αλλαγής, εξηγώντας πως θα πρέπει να υπάρξει μια μεθοδική προσέγγιση στην πράσινη μετάβαση που συνδυάζει τις ενεργειακές επενδύσεις σε ΑΠΕ και την δρομολόγηση αποζημίωσεων σε αυτούς που επηρεάζονται περισσότερο από την κλιματική αλλαγή.
Ανάπτυξη και πληθωρισμός
Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) Κριστίν Λαγκάρντ, που πρόκειται να μιλήσει την Τρίτη στο Νταβός, προειδοποίησε ότι η ανάπτυξη και ο πληθωρισμός βρίσκονται σε αντίθετες πορείες, καθώς οι αυξανόμενες πιέσεις στις τιμές περιορίζουν την οικονομική δραστηριότητα και πλήττουν την αγοραστική δύναμη των νοικοκυριών.
«Ο πόλεμος Ρωσίας-Ουκρανίας μπορεί κάλλιστα να αποδειχθεί ένα σημείο καμπής για την υπερ-παγκοσμιοποίηση», δήλωσε σε ανάρτησή της σε blog τη Δευτέρα.
«Αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει στο να γίνουν οι αλυσίδες εφοδιασμού λιγότερο αποτελεσματικές για λίγο και, κατά τη διάρκεια της μετάβασης, να δημιουργήσει πιο επίμονες πιέσεις κόστους για την οικονομία», πρόσθεσε η Λαγκάρντ.
Ωστόσο, υποσχέθηκε ουσιαστικά αυξήσεις επιτοκίων τόσο τον Ιούλιο όσο και τον Σεπτέμβριο για να μπει φρένο στον πληθωρισμό, παρόλο που είναι βέβαιο ότι το αυξανόμενο κόστος δανεισμού θα επιβαρύνει την ανάπτυξη.