NewsEdit Μετά από εννέα χρόνια διακυβέρνησης της Αυστραλίας από το συντηρητικό Συνασπισμό του Φιλελεύθερου και του Εθνικού (παλαιότερα Αγροτικού) Kόμματος, οι εκλογές του Σαββάτου 21 Μάη 2022, ανέδειξαν στην ομοσπονδιακή κυβέρνηση της χώρας το μεταρρυθμιστικό και σοσιαλδημοκρατικό Εργατικό Κόμμα Αυστραλίας (EKA), που ιδρύθηκε τη δεκαετία του 1890 από τα εργατικά συνδικάτα.
Κώστας Καραμάρκος
To EKA, υπό την ηγεσία του ιταλοϊρλανδικής καταγωγής Anthony Albanese, μάλλον κερδίζει μια οριακή αυτοδυναμία στη Βουλή των 151 εδρών, με περίπου το 33% των πρώτων προτιμήσεων του εκλογικού σώματος, ποσοστό που είναι σχεδόν ίδιο με αυτό των προηγούμενων εκλογών του 2019. Είναι το χαμηλότερο ποσοστό του κόμματος από το 1931, καθώς επίσης και 10 μονάδες πιο κάτω από το ποσοστό της τελευταίας του εκλογικής νίκης από την αντιπολίτευση, αυτή του 2007, με ηγέτη τότε τον Kevin Rudd. Μετά το μοίρασμα των ψήφων των άλλων κομμάτων, (οι βουλευτές εκλέγονται σε μονοεδρικές περιφέρειες με πλειοψηφία 50% συν 1), το ποσοστό αυτό ανεβαίνει στο 52%.
Ο συντηρητικός Συνασπισμός έχασε 6% της εκλογικής του δύναμης και το ποσοστό του στις πρώτες εκτιμήσεις έπεσε στο 36%. Οι συντηρητικοί, αυτό που πρωτίστως προσπάθησαν να κάνουν στις εκλογές του περασμένου Σαββάτου, ήταν να τρομοκρατήσουν τους Αυστραλούς ψηφοφόρους σε περίπτωση που θα κέρδιζαν οι εργατικοί, χωρίς να προσφέρουν ένα δικό τους προγραμματικό όραμα. Στις κάλπες εκφράστηκε επίσης η αμφισβήτηση της πλειοψηφίας της κοινωνίας στις διαχειριστικές τους ικανότητες σε θέματα όπως: αντιμετώπιση των μεγάλων καταστροφικών πυρκαγιών, πλημμυρών, κλιματικής αλλαγής και επιδημίας του κορονοϊού.
Για την αναθεωρητική Γερουσία των 76 μελών, σε αυτές τις εκλογές εκλέγονταν οι μισοί/ες γερουσιαστές και γερουσιαστίνες, όπου το σύστημα είναι αναλογικό και εκλογική περιφέρεια θεωρείται η κάθε πολιτεία της Αυστραλίας, θα χρειαστεί περισσότερος χρόνος για να βγουν τελικά συμπεράσματα. Μέχρι τη στιγμή που γράφεται αυτό το άρθρο, έχει καταμετρηθεί μόνο το 75% των ψήφων, μια και 2,73 εκατομμύρια πολίτες επέλεξαν την επιστολική ψήφο που ακόμα καταμετράτε, ενώ άλλα 5, 54 εκατομμύρια πολίτες, από ένα συνολικό εκλογικό σώμα 17, 23 εκατομμυρίων, ψήφισαν σε ένα από τα 500 ειδικά εκλογικά κέντρα της χώρας που είχαν ανοίξει δύο εβδομάδες πριν από την επίσημη ημερομηνία των εκλογών, με στόχο να διευκολυνθεί η συμμετοχή των πολιτών. Σε αυτές τις εκλογές, υπήρχε η δυνατότητα να ψηφίσουν τηλεφωνικά και πολλές δεκάδες χιλιάδες πολιτών που ήταν σε απομόνωση λόγω κορωνοϊού.
Σχετικά με τα βασικά εκλογικά συμπεράσματα, τώρα…
1. Ο δικομματισμός της Αυστραλίας που παραδοσιακά εκφράζεται από το συντηρητικό Συνασπισμό Φιλελευθέρων και Εθνικών στα δεξιά του κέντρου, και από το Εργατικό Κόμμα στα αριστερά του κέντρου, αθροίζει το χαμηλότερο σχεδόν ποσοστό τα τελευταία 75 χρόνια, δηλαδή 69%. Όλοι οι πολιτικοί αναλυτές επισημαίνουν πως γεννιέται πλέον ένας ετερόκλητος τρίτος πόλος, που ξεκινάει από την ακροδεξιά (περίπου 10%), συνεχίζει με τις ανεξάρτητες γαλαζοπράσινες γυναίκες που εκλέχτηκαν και φτάνει μέχρι τους Πράσινους (12%) και άλλα μικρότερα σχήματα.
2. Υπήρξε σχεδόν συνολική μετατόπιση του εκλογικού σώματος της χώρας προς προοδευτικότερες πολιτικές λύσεις . Ενισχύθηκαν εκλογικά το Εργατικό Κόμμα, οι Πράσινοι, και ανεξάρτητες γυναίκες υποψήφιες, με φιλοπεριβαλλοντικές θέσεις και θέσεις υπέρ της καταπολέμησης της διαφθοράς. Οι «γαλαζοπράσινες» ανεξάρτητες βουλευτίνες, εκλέχτηκαν σε παραδοσιακά συντηρητικές έδρες, όπου ως τώρα εκλέγονταν οι πιο προοδευτικοί υποψήφιοι του κύριου συντηρητικού κόμματος της Αυστραλίας, του κόμματος των Φιλελευθέρων. Οι ανεξάρτητες υποψηφιότητες ενισχύθηκαν οικονομικά, σε παναυστραλιανό επίπεδο, από τον υποστηρικτή του περιβάλλοντος δισεκατομμυριούχο Simon Holmes a Court.
3. Όλοι και όλες εκτιμούν πως ο μεγάλος νικητής αυτών των εκλογών είναι το περιβάλλον. Εργατικοί, Πράσινοι και ανεξάρτητες είχαν ξεκάθαρα πολύ πιο προχωρημένες θέσεις για την πρστασία του περιβάλλοντος και την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής από ό,τι οι συντηρητικοί.
4. Ο συντηρητικός Συνασπισμός έχασε από τις ανεξάρτητες, τους Εργατικούς και τους Πράσινους, τις περισσότερες από τις έδρες του που βρίσκονταν στον κεντρικό αστικό ιστό των τριών μεγαλύτερων πόλεων της Αυστραλίας, δηλαδή του Σύδνεϋ, της Μελβούρνης και της Βρισβάνης.
5. Οι γυναίκες, εγκατέλειψαν μαζικά τους συντηρητικούς της Αυστραλίας και τον ηγέτη τους Scott Morrison, που το βράδυ των εκλογών αποδέχθηκε τις πολιτικές του ευθύνες και παραιτήθηκε από την ηγεσία του Φιλελεύθερου Κόμματος. Οι γυναίκες εγκατέλειψαν έναν Συνασπισμό στον οποίον υποεκπροσωπούνταν σε σημαντικό βαθμό και ο οποίος αδιαφορούσε να κάνει κάτι ουσιαστικό για να αντιμετωπίσει τις καταγγελίες για βιασμούς γυναικών στελεχών του που εργάζονταν σε βουλευτικά και υπουργικά γραφεία της κοινοβουλευτικής ομάδας του κόμματος στην Καμπέρα.
6. Τριάντα χρόνια μετά την ίδρυσή τους, οι Πράσινοι κατακτούν το μεγαλύτερο ποσοστό τους, σχεδόν 12% και τη μεγαλύτερη ποτέ εκπροσώπηση στη Βουλή και στη Γερουσία, έχοντας ως προπύργια τους τα εσωτερικά προάστια των μεγάλων αστικών κέντρων της Αυστραλίας, όπου ζουν οι καλά μορφωμένοι, μεσαίας κυρίως τάξης ψηφοφόροι τους. Η οργανωτική τους προσπάθεια να κτίζουν από κάτω προς τα πάνω, δηλαδή να κερδίζουν εκπροσώπηση πρώτα στην τοπική αυτοδιοίκηση, μετά στα πολιτειακά κοινοβούλια και αργότερα σε συγκεκριμένες ομοσπονδιακές έδρες με κοινωνικά και πολιτικά χαρακτηριστικά που βρίσκονται κοντά στην κοσμοθεωρία τους, απέδωσε καρπούς.
7. Το Εργατικό Κόμμα, διατήρησε σχεδόν το ίδιο ποσοστό πρώτων προτιμήσεων με αυτό των προηγουμένων εκλογών, έχοντας χάσει ψήφους και προς τους Πράσινους στην καρδιά των αστικών κέντρων, αλλά και προς την ακροδεξιά, σε ορισμένες εργατικές και μεταναστευτικές έδρες, όπως για παράδειγμα το Gordon και το Calwell στην ευρύτερη Μελβούρνη. Διατήρησε όμως το ποσοστό του χάρει στη μετατόπιση ψήφων από άλλους χώρους και από τις γυναίκες.
8. Το ομοσπονδιακό Εργατικό Κόμμα, που κυβέρνησε την Αυστραλία συνολικά μόνο για το ένα τρίτο της περιόδου των 121 χρόνων ύπαρξης της χώρας, κέρδισε τις εκλογές έχοντας αυτή τη φορά ένα σημαντικά πιο περιορισμένο μεταρρυθμιστικό και φιλόδοξο πρόγραμμα, από αυτό που είχε στις εκλογές του 2019. Δωρεάν βρεφονηπιακή φροντίδα στο κοντινό μέλλον, αύξηση του κατώτατου μισθού στο ύψος του πληθωρισμού, ίδρυση εθνικής επιτροπής καταπολέμησης της διαφθοράς, περισσότερα κονδύλια για τη φροντίδα των ηλικιωμένων, κ.λπ., ήταν οι βασικές του προεκλογικές εξαγγελίες. Αυτές οι εξαγγελίες μπορεί να ήταν σημαντικά λιγότερες σε σχέση με αυτές των προηγούμενων εκλογών, οι θέσεις του ΕΚΑ όμως ήταν ξεκάθαρα πιο διακριτές και πιο φιλολαϊκές, σε σχέση με τις αντίστοιχες θέσεις των συντηρητικών.
9. Η Βουλή και η Γερουσία που προέκυψαν από τις εκλογές της 21ης Μάη, έχουν μεγαλύτερη πολυμορφία από οποιαδήποτε άλλη κοινοβουλευτική περίοδο στην ιστορία της Αυστραλίας. Στη Γερουσία μάλιστα, εκτιμάται πως το 57% της σύνθεσης της θα είναι γυναίκες.
10. Μετά την εκλογική ήττα και τον αποδεκατισμό των πιο προοδευτικών βουλευτών των Φιλελευθέρων από τις «γαλαζοπράσινες» όπως τις αποκαλούν στην Αυστραλία, ανεξάρτητες βουλευτίνες, η κοινοβουλευτική ομάδα του κόμματος ελέγχεται πλέον από τη δεξιά πτέρυγα του, η οποία ετοιμάζεται να εκλέξει για αρχηγό τον πρώην υπουργό άμυνας Peter Dutton.
11. Οι μεγάλες ημερήσιες εφημερίδες του Rupert Murdoch στις πολιτειακές πρωτεύουσες της Αυστραλίας, το τηλεοπτικό του δίκτυο Sky News, οι επαρχιακές του εφημερίδες και οι ιστότοποι που ελέγχει, προσπάθησαν ανοιχτά και συστηματικά να στερήσουν την εκλογική νίκη από τους Εργατικούς, όμως, σε αυτήν την εκλογική αναμέτρηση απέτυχαν.
12. Πάντως… Αμέσως μετά την ήττα του Συνασπισμού, οι προσπάθειες βασικών σχολιαστών και αρθρογράφων του δημοσιογραφικού ομίλου Murdoch, να ελέγξουν τις εξελίξεις και την πολιτική κατεύθυνση της επόμενης μέρας στο βασικό κόμμα της αντιπολίτευσης, σπρώχνοντάς το προς πιο δεξιές θέσεις, είναι καθημερινές. Το επιχείρημά τους; Οι Φιλελεύθεροι χρειάζονται ξεκάθαρες συντηρητικές και δεξιές θέσεις και όχι μετριοπαθείς, που «δεν ξεχωρίζουν από τις θέσεις των Εργατικών», γιατί έτσι μόνο μπορούν να ξανακερδίσουν την εξουσία. Αγκαλιάζοντας τους κοινωνικά πιο συντηρητικούς ψηφοφόρους των προαστίων των μεγαλουπόλεων, που επιθυμούν επίσης να ανέλθουν κοινωνικά, μέσα από τη σκληρή ατομική τους προσπάθεια.
Στις εκλογές της 21ης Μάη, το εκλογικό σώμα της Αυστραλίας μετατοπίστηκε προς προοδευτικότερες πολιτικές κατευθύνσεις. Ο κατακερματισμός της κοινωνίας όμως, οι αλλαγές στη φύση της οικονομίας και της εργασίας, το δημόσιο χρέος των 835 δισεκατομμυρίων δολαρίων Αυστραλίας (Αύγουστος 2021), οι γεωστρατηγικές προκλήσεις της ευρύτερης περιοχής λόγω της ανόδου της Κίνας και η μιντιακή κυριαρχία του δημοσιογραφικού ομίλου του Rupert Murdoch, θα δυσκολέψουν σημαντικά το έργο της νέας εργατικής κυβέρνησης του Anthony Albanese.
Ο δημοσιογράφος Κώστας Καραμάρκος είναι μέλος του Εργατικού Κόμματος Αυστραλίας και ζει στη Μελβούρνη.