Την ώρα που η αγωνία μεγαλώνει για την τύχη των επτά Ελλήνων ναυτικών και του ενός Κύπριου που βρίσκονται από χθες στα χέρια των Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης, μετά από καταδρομική επιχείρηση των Ιρανών σε δύο ελληνόκτητα τάνκερ στον Περσικό Κόλπο, Αθήνα και Λευκωσία σπεύδουν να διαπραγματευτούν με την Τεχεράνη για να αποτραπεί η πλήρης ρήξη των σχέσεων. Ομως μία σειρά από ερωτήματα έχουν μείνει αναπάντητα.
Το πρώτο και κύριο ερώτημα αφορά διευκρινίσεις σε σχέση αφορμή που προκάλεσε την οργή της Τεχεράνης έτσι ώστε να επιζητά εκδίκηση και τιμωρία της Ελλάδας. Βεβαίως γνωρίζουμε, όπως πρώτη είχε αποκαλύψει η εφημερίδα Καθημερινή ότι η κίνηση του Ιράν αποδίδεται σε αντίποινα προς την Αθήνα για την κατάσχεση φορτίου αργού ιρανικού πετρελαίου που μεταφερόταν από ρωσικό δεξαμενόπλοιο στις 15 Απριλίου στα ανοιχτά της Εύβοιας και την απόφαση της Ελλάδας την Πέμπτη 26 Μαΐου να αποστείλει το φορτίο στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Εκείνο που δεν γνωρίζουμε και στο οποίο δεν έχει απαντήσει η κυβέρνηση είναι νομική βάση του αιτήματος δικαστικής συνδρομής εκ μέρους των ΗΠΑ. Με βάση ποιά συνθήκη ή σύμβαση Ελλάδας-ΗΠΑ όταν είναι γνωστό ότι οι κυρώσεις που επέβαλαν οι τελευταίες στο Ιράν μετά την αποχώρηση τους από την διεθνή συμφωνία αποπυρηνικοποίησης δεν θεωρούνται νόμιμες από την Ευρωπαϊκή Ένωση και την Ελλάδα.
Το δεύτερο ερώτημα είναι το γιατί η ελληνική κυβέρνηση δεν ενημέρωσε τους έλληνες εφοπλιστές ότι τα πλοία τους θα βρεθούν στο “στόμα του λύκου” εξ’ αιτίας της κατάσχεσης του ιρανικού φορτίου. Οταν μάλιστα πάνω από 20 ελληνικά πλοία βρίσκονταν στον Περσικό κόλπο.
Το τρίτο ερώτημα είναι το “ποιός θα πληρώσει τη νύφη” τόσο σε διπλωματικό επίπεδο όσο και σε οικονομικό. Ποιά ήταν η αξία του ιρανικού φορτίου που παραδόθηκε στις ΗΠΑ αλλά και ποιά των δύο ελληνόκτητων καραβιών. Διότι ή θα πρέπει να επιστρέψουμε το πρώτο ποσό στους Ιρανούς για να ηρεμήσουν ή το Ιράν θα κατάσχει το δεύτερο ποσό. Και στις δύο περιπτώσεις η ζημιά για την Ελλάδα είναι τεράστια.
Το τέταρτο ερώτημα αφορά τις συνέπειες της ελληνοϊρανικής κρίσης μεσοπρόθεσμα αλλά και μακροπρόθεσμα εν μέσω ενεργειακής κρίσης.
ΣΥΡΙΖΑ προς κυβέρνηση: Τρία ερωτήματα για την κατάληψη των ελληνόκτητων πλοίων στο Ιράν
Ανάλογα ερωτήματα θέτει, χωρίς να παίρνει απάντηση και η Αξιωματική αντιπολίτευση υπογραμμίζοντας σε ανακοίνωση της ότι «η κυβέρνηση θα πρέπει κατ’ απόλυτη προτεραιότητα να εξασφαλίσει την ασφάλεια των Ελλήνων ναυτικών, κινητοποιώντας και τα ευρωπαϊκά όργανα προκειμένου να ασκηθούν πιέσεις στο Ιράν για απελευθέρωση των πλοίων.
Σημειώνει δε ότι «επειδή ο πλήρης σεβασμός του διεθνούς δικαίου πρέπει απαράβατα να αποτελεί τη βάση και τα όρια της εξωτερικής μας πολιτικής, οφείλει περαιτέρω να παράσχει αναλυτικές εξηγήσεις για το νομικό πλαίσιο της παρακράτησης του ρωσικού πλοίου και τη μεταφόρτωση του φορτίου του σε πλοία αμερικανικών συμφερόντων». Ειδικότερα, συνεχίζει ο ΣΥΡΙΖΑ:
«1. Να ενημερώσει για τη νομική βάση του αιτήματος δικαστικής συνδρομής εκ μέρους των ΗΠΑ. Υπενθυμίζεται ότι οι κυρώσεις που επέβαλαν οι τελευταίες στο Ιράν μετά την αποχώρηση τους από την διεθνή συμφωνία αποπυρηνικοποίησης δεν θεωρούνται νόμιμες από την Ευρωπαϊκή Ένωση και την Ελλάδα.
2. Να διευκρινίσει με ποια νομική βάση παρέμεινε δεσμευμένο το πλοίο κατά το χρόνο μεταξύ της άρσης της αρχικής απόφασης κατάσχεσης του από την Αρχή Καταπολέμησης Εσόδων από Εγκληματικές Δραστηριότητες και την απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Χαλκίδας για την ικανοποίηση του αμερικανικού αιτήματος.
3. Να ενημερώσει για τους περιβαλλοντικούς κινδύνους που δημιουργούνται από την μετάγγιση πετρελαίου σε άλλα πλοία στην περιοχή της Καρύστου και ποια μέτρα έχουν ληφθεί για την προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος».
Ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ τονίζει ότι «σε κάθε περίπτωση, η χώρα μας υπήρξε παραδοσιακά, δύναμη ήπιας ισχύος, συνομιλητής και έντιμος μεσολαβητής μεταξύ όλων των χωρών της Μέσης Ανατολής» και πως «η διπλωματία μας θα πρέπει να ανακτήσει τον πολυδιάστατο χαρακτήρα της, μακράν της λογικής του ‘πιστού και δεδομένου’ και του προκεχωρημένου φυλακίου».
«Δώσαμε στην Ελλάδα ένα μάθημα!»
Σύμφωνα με τον επίσημο λογαριασμό των Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης στο Telegram, Έλληνας ειδικός παραδέχθηκε στο Sky News ότι η Ελλάδα έκανε λάθος που κατέσχεσε ιρανικό πετρελαιοφόρο (τον Απρίλιο στην Κάρυστο)!
Όπως γράφει η ανάρτηση, ο Έλληνας αναλυτής Δρ. Κλεάνθης Κυριακίδης (σ.σ. επίκουρος καθηγητής και διευθυντής Μεταπτυχιακού Προγράμματος Διπλωματίας στη Σχολή Ασφαλείας και Διεθνών Σπουδών του Αμερικανικού Πανεπιστημίου στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα) παραδέχτηκε «αφού δεν κατάφερε να ξεφύγει από τις ερωτήσεις του παρουσιαστή του Sky News»:
«Ναι, η Ελλάδα έκανε λάθος και δεν έπρεπε να παραδώσει ιρανικό πετρέλαιο στις ΗΠΑ! … Δεν είμαστε εχθροί του Ιράν, αλλά οι σύμμαχοί μας, όπως οι ΗΠΑ, η Σαουδική Αραβία και το Ισραήλ, είναι εχθροί του Ιράν. Ίσως θα ήταν καλύτερα να επιστρέψουμε το πετρέλαιο στο Ιράν….».
Με τη σειρά του, ένας Ιρανός αναλυτής που ήταν καλεσμένος στην ίδια εκπομπή έκανε λόγο για ξεκάθαρα αντίποινα και επανέλαβε τις απειλές που εμφανίστηκαν και χθες, ότι δηλαδή υπάρχουν ακόμα 17 ελληνικά πλοία στον Περσικό Κόλπο!
«Η ενέργεια του Ιράν δεν ήταν πειρατεία αλλά μια αμοιβαία απάντηση στην Ελλάδα. Η Ελλάδα αν θέλει να επαναλάβει αυτήν την ενέργεια, θα πρέπει να ξέρει ότι άλλα 17 ελληνικά πλοία βρίσκονται ακόμα στον Περσικό Κόλπο. Κατασχέσατε το ιρανικό πετρέλαιο και αυτό που κάναμε ήταν αντίποινα. Δώσαμε στην Ελλάδα ένα μάθημα. Να ξέρει ότι μια χώρα πρέπει να παραμείνει ουδέτερη…», είπε χαρακτηριστικά.
«Νόμιμο και αναφαίρετο δικαίωμα της χώρας μας»
Την ίδια στιγμή, ο αρχισυντάκτης της ιρανικής εφημερίδας Kayhan Hossein Shariatmadar,, γράφει σήμερα στο κύριο άρθρο της εφημερίδας, με τίτλο «Τώρα είναι η σειρά της Νότιας Κορέας», ότι το Ιράν έχει δικαίωμα βάσει διεθνούς δικαίου να προστατεύει τα συμφέροντά του.
Αναφερόμενος στο ρεσάλτο στα ελληνικά πλοία, σχολιάζει:
«Μια ενέργεια που, πρώτον, βασίζεται στην αποδεκτή αρχή του «δικαιώματος αντιποίνων», είναι νόμιμο και αναφαίρετο δικαίωμα της χώρας μας και δεύτερον, σύμφωνα με τις δύο διεθνείς συμβάσεις του 1958 της Γενεύης και της Τζαμάικα του 1982, οι οποίες ασχολούνται με το ‘νομικό σύστημα των διεθνών πλωτών οδών και το δικαίωμα διέλευσης πλοίων’. Το Ιράν έχει το δικαίωμα και μπορεί, εάν διακυβεύονται τα εθνικά του συμφέροντα, να κλείσει τα στενά του Ορμούζ σε όλα τα πετρελαιοφόρα, ακόμη και τα πλοία που μεταφέρουν εμπορικά αγαθά και όπλα χωρών που έχουν παραβιάσει τα εθνικά και νόμιμα δικαιώματα της χώρας μας.
Η παράγραφος 1 του άρθρου 16 της Σύμβασης της Γενεύης αναφέρει ότι «είναι ευθύνη μιας χώρας να καθορίσει εάν τα πλοία είναι ασφαλή να διασχίσουν ένα διεθνές στενό – εδώ το Ορμούζ. Η κατάσχεση των δύο ελληνικών δεξαμενόπλοιων αποτελεί λοιπόν νομικό βήμα σύμφωνα με τους νόμους που ορίζονται στο διεθνές δίκαιο».