Έλλη Πετρίδη Οι παγκόσμιες τιμές των τροφίμων σημειώνουν συνεχή άνοδο σπάζοντας διαρκώς επίπεδα ρεκόρ, καθώς η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία διέκοψε το εμπόριο, προκαλώντας προβλήματα επισιτισμού και επιδεινώνοντας μια κρίση κόστους ζωής.
Ηδη από τον Απρίλιο η Παγκόσμια Τράπεζα στην πιο πρόσφατη έκθεσή της για τις προοπτικές της αγοράς εμπορευμάτων (Commodities Market Outlook) προέβλεπε αυξήσεις άνω του 50% στις τιμές της ενέργειας που επηρεάζουν κάθε τομέα παραγωγής τροφίμων από το χωράφι μέχρι το ράφι. Προβλέψεις που έχουν ήδη ξεπεραστεί λόγω και των κυρώσεων της Δύσης.
Η εισβολή της Ρωσίας μείωσε απότομα τις εξαγωγές από την Ουκρανία, μια από τις μεγαλύτερες εταιρείες μεταφοράς σιτηρών και φυτικών ελαίων στον κόσμο. Ο αποκλεισμός βασικών λιμανιών της Μαύρης Θάλασσας επιδείνωσε την αναταραχή στην εφοδιαστική αλυσίδα, εκτοξεύοντας τις τιμές στα ύψη και ωθώντας τα Ηνωμένα Έθνη να προειδοποιήσουν ότι η έλλειψη τροφίμων μπορεί να ωθήσει εκατομμύρια ανθρώπους να μεταναστεύσουν.
Ο δείκτης του ΟΗΕ για το παγκόσμιο κόστος των τροφίμων (FAO) μειώθηκε κατά 0,6% τον Μάιο από τον προηγούμενο μήνα. Οι τιμές των φυτικών ελαίων μειώθηκαν κατά 3,5%, εν μέρει λόγω της άρσης της απαγόρευσης εξαγωγής φοινικέλαιου από την Ινδονησία, δήλωσε ο Οργανισμός Τροφίμων και Γεωργίας του ΟΗΕ.
Έπειτα από 100 ημέρες μιας σύγκρουσης που έχει αποσταθεροποιήσει τις αγορές και τις αλυσίδες εφοδιασμού σε όλο τον κόσμο, αυτός ο δείκτης του FAO έφθασε τις 157,4 μονάδες, καταγράφοντας άνοδο κατά 22,8% σε ένα χρόνο από το Μάιο 2021, αναφέρει ο οργανισμός.
Το σιτάρι, ένα τρόφιμο στρατηγικής σημασίας, κατέγραψε αύξηση της τιμής του κατά 5,6% το Μάιο: πρόκειται για μια αύξηση που συνδέεεται «με την ανακοίνωση ενός εμπάργκο στις εξαγωγές από την Ινδία, με ανησυχίες σχετικά με τις συνθήκες των καλλιεργειών σε μείζονες εξαγωγικές χώρες» και με μια μείωση των προβλέψεων για την παραγωγή δημητριακών στην Ουκρανία.
Σε διάστημα ενός χρόνου, η τιμή του σιταριού, το 30% του παγκόσμιου εμπορίου του οποίου εξασφαλίζουν η Ρωσία και η Ουκρανία, αυξήθηκε κατά 56,2%.Remaining Time-0:00FullscreenMute
Ο δείκτης FAO των φυτικών ελαίων οπισθοχωρεί ταυτόχρονα κατά 3,5% χάρη σε μια πτώση των τιμών του φοινικέλαιου, του ηλιέλαιου, του σογιέλαιου και του κραμβέλαιου, «εν μέρει εξαιτίας της άρσης της προσωρινής απαγόρευσης εξαγωγής φοινικέλαιου από την Ινδονησία».
«Οι περιορισμοί των εξαγωγών δημιουργούν αβεβαιότητα στην αγορά και μπορεί να επιφέρουν άνοδο των τιμών και αυξημένη αστάθεια», υπογραμμίζει ο επικεφαλής των οικονομολόγων του FAO Μάσιμο Τορέρο Κουγέν.
Ο οργανισμός προβλέπει επίσης μια «πιθανή μείωση» της παγκόσμιας παραγωγής δημητριακών στη διάρκεια του 2022 -η πρώτη σε διάστημα τεσσάρων ετών- που αναμένεται να μειωθεί στους 2,7 δισεκ. τόνους, 16 εκατομμύρια κάτω από την παραγωγή ρεκόρ που εκτιμάται για το 2021.
Οι αγρότες αντιμετωπίζουν ρεκόρ υψηλού κόστους ενέργειας και εισροών και τα Ηνωμένα Έθνη έχουν πει ότι η έλλειψη λιπασμάτων θα μπορούσε να βαθύνει την επισιτιστική κρίση το 2023. Οι τιμές των τροφίμων ήταν ήδη υψηλές λόγω των αναταράξεων των logistics και της ανάκαμψης της ζήτησης μετά την πανδημία. Ο πληθωρισμός των τροφίμων πλήττει περισσότερο τις φτωχές χώρες όπου τα παντοπωλεία αποτελούν μεγάλο μερίδιο των καταναλωτικών προϋπολογισμών.
Ο δείκτης τιμών των τροφίμων του ΟΗΕ εκτοξεύτηκε 13% τον Μάρτιο, με τον ταχύτερο ρυθμό που έχει καταγραφεί, αμέσως μετά την επίθεση της Ρωσίας, πριν υποχωρήσει ελαφρά τον Απρίλιο, καθώς η ζήτηση για φυτικό λάδι μειώθηκε και οι τιμές του καλαμποκιού αποδυναμώθηκαν.
Οι τιμές των φυτικών ελαίων και των σιτηρών έχουν πληγεί από μέτρα προστατευτισμού, καθώς οι χώρες προσπάθησαν να προστατεύσουν τις δικές τους αγορές. Η Μαλαισία έχει απαγορεύσει τις εξαγωγές κοτόπουλου, ενώ η Ινδία έχει κινηθεί για να περιορίσει τις αποστολές σιταριού και ζάχαρης.
Με πληροφορίες από Bloomberg, AFP μέσω ΑΠΕ-ΜΠΕ/ΓΑ