Η πανδημία του κορoνοϊού σκέπασε τη ζωή πολλών εκατομμυρίων παιδιών, νέων και οικογενειών με τον μανδύα δύσκολων συναισθημάτων, ωθώντας πολλούς ειδικούς να κάνουν λόγο για καταστροφή της ψυχικής υγείας μιας ολόκληρης γενιάς.
Στην πραγματικότητα, θα περάσουν χρόνια προτού μπορέσουμε πραγματικά να εκτιμήσουμε τον αντίκτυπο του COVID-19 στην ψυχική μας υγεία. Όμως είναι ορατός ο κίνδυνος οι
«μετασεισμοί» αυτής της πανδημίας να υπονομεύουν για χρόνια την ευτυχία και
την ευημερία των παιδιών, των εφήβων και των φροντιστών τους, καθώς έχει δημιουργηθεί ρήγμα στα θεμέλια της ψυχικής υγείας.
Γιατί, αν κάτι μας έχει διδάξει η πανδημία, είναι ότι η ψυχική μας υγεία επηρεάζεται βαθιά από τον κόσμο γύρω μας.
Ωστόσο το ζήτημα της ψυχικής υγείας παιδιών και εφήβων δεν είναι καθόλου καινούριο: Πολύ πριν εμφανιστεί η πανδημία COVID-19, γονείς, εκπαιδευτικοί και πολλοί άλλοι εξέφραζαν αυξανόμενη ανησυχία για αυτήν.
Την κατάσταση αυτή αποκαλύπτει το The State of the World’s Children 2021, που δημοσίευσε η Unicef, με αφορμή τη διεθνή διάσκεψη για την ψυχική υγεία που διοργανώνεται στο Παρίσι με τίτλο “Mind our Rights, Now!”.
«Οι επιπτώσεις τις πανδημίας είναι σημαντικές, όμως δεν πρόκειται παρά για την κορυφή του παγόβουνου. Πριν καν ξεσπάσει η πανδημία, πολλά παιδιά υπέφεραν από προβλήματα ψυχικής υγείας και δεν λάμβαναν την κατάλληλη θεραπεία», τονίζει η γενική διευθύντρια της Unicef Ενριέτα Φιόρ.
Στατιστικές που τρομάζουν
166 εκατομμύρια έφηβοι ηλικίας 10–19 ετών παγκοσμίως αντιμετωπίζουν κάποια ψυχική διαταραχή. Στην Ευρώπη, ο αριθμός αυτός ανέρχεται σε 9 εκατομμύρια. Πρόκειται για ένα ποσοστό 16,3% των αγοριών και κοριτσιών αυτής της ηλικίας, ενώ το παγκόσμιο ποσοστό για την ίδια ηλικιακή ομάδα είναι 13,2%.https://flo.uri.sh/visualisation/7444009/embed?auto=1A Flourish map
Στην Ελλάδα το ποσοστό που καταγράφεται με στοιχεία του 2019, πριν δηλαδή από το ξέσπασμα της πανδημίας, είναι ακόμα μεγαλύτερο: Το 18% παιδιών και εφήβων 10-19 ετών αντιμετωπίζουν κάποια ψυχική διαταραχή. Συγκεκριμένα, πρόκειται για το 17,4% των αγοριών και το 18,7% των κοριτσιών.
Σύμφωνα με την έρευνα, στην Ευρώπη ψυχικές διαταραχές αντιμετωπίζουν το 15,6% των αγοριών και το 14,8% των κοριτσιών ηλικίας 10 έως 14 ετών, ενώ αντίστοιχα στην ηλικιακή ομάδα 15 με 19 ετών, το ποσοστό διαμορφώνεται σε 16,1% για τα αγόρια και 18,6% για τα κορίτσια. Στον πίνακα που ακολουθεί απεικονίζονται οι εκτιμώμενοι αριθμοί ανά φύλο και ηλικία.https://flo.uri.sh/visualisation/7444338/embed?auto=1A Flourish chart
Δεύτερη πιο συχνή αιτία θανάτου στους εφήβους η αυτοκτονία
Σε παγκόσμιο επίπεδο σχεδόν 46.000 έφηβοι αυτοκτονούν κάθε χρόνο, γεγονός που καθιστά την αυτοκτονία μία από τις πέντε βασικές αιτίες θανάτου για αυτή την ηλικιακή ομάδα, επισημαίνει η Unicef.
Τρία άτομα την ημέρα χάνονται από αυτοκτονία στην Ευρώπη, συνολικά 1200 παιδιά και έφηβοι από 10 έως 19 ετών τον χρόνο. Όπως φαίνεται στο ακόλουθο διάγραμμα, στην πλειοψηφία τους είναι έφηβα αγόρια, 15 με 19 ετών.https://flo.uri.sh/visualisation/7444694/embed?auto=1A Flourish chart
Άγχος και κατάθλιψη
Ως προς το είδος των ψυχικών διαταραχών, κυριαρχούν το άγχος και η κατάθλιψη, που αντιπροσωπεύουν το 55% των ψυχικών διαταραχών στους εφήβους ηλικίας 10–19 στην Ευρώπη. Αξίζει να σημειωθεί ότι το ποσοστό αυτό διαμορφώνεται για τα κορίτσια στο 70,1%, έναντι 39,6% στην περίπτωση των αγοριών.https://flo.uri.sh/visualisation/7444819/embed?auto=1A Flourish chart
Άλλες διαγνωσμένες ψυχικές διαταραχές που καταγράφονται στην έκθεση είναι οι εξής: ΔΕΠΥ, διαταραχή συμπεριφοράς, διπολική διαταραχή, διατροφικές διαταραχές, αυτισμός, σχιζοφρένεια, νοητική υστέρηση και μια σειρά διαταραχών προσωπικότητας.
Το οικονομικό κόστος της ψυχικής υγείας και η έλλειψη επένδυσης σε αυτήν
Αξιοσημείωτο είναι ότι η χαμένη συνεισφορά στις οικονομίες λόγω ψυχικών διαταραχών μεταξύ των νέων εκτιμάται σε σχεδόν 390 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως σε παγκόσμιο επίπεδο, και 57,6 δισεκατομμύρια δολάρια μόνο για την Ευρώπη.
Ωστόσο, όπως αναφέρει η έκθεση, μόνο περίπου το 2% των εθνικών προϋπολογισμών για την υγεία παγκοσμίως αφιερώνεται στην ψυχική υγεία.
Η Unicef ζητεί να γίνουν «άμεσα επενδύσεις στην ψυχική υγεία των παιδιών και των εφήβων».
«Η ψυχική υγεία αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της σωματικής υγείας», υπογραμμίζει η η γενική διευθύντρια της Unicef Ενριέτα Φιόρ. «Έχουμε υποβαθμίσει για πολύ καιρό, τόσο στις πλούσιες όσο και τις φτωχές χώρες, τη σημασία της και τη σημασία των επαρκών επενδύσεων σε αυτό τον τομέα».