ΝΙΚΟΛ ΛΕΙΒΑΔΑΡΗ Ο Κυριάκος Μητσοτάκης λέει, σχεδόν καθημερινά, ότι θα εξαντλήσει την τετραετία και οι βουλευτές και υπουργοί της ΝΔ κυκλώνουν, επίσης καθημερινά, εκλογικές Κυριακές στο ημερολόγιο του (πρώιμου) φθινοπώρου.
Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος αφήνει όλα τα ενδεχόμενα ανοιχτά, ο υπουργός Επικρατείας Γιώργος Γεραπετρίτης λέει ότι η χώρα δεν μπορεί να αφεθεί σε τοξική προεκλογική πόλωση επί 12 μήνες, ο Νικήτας Κακλαμάνης διαμηνύει πως «εάν ήταν Μητσοτάκης» θα έκανε εκλογές την πρώτη Κυριακή του Οκτωβρίου και ο βουλευτής Γιόγιακας προαναγγέλλει, μετά βεβαιότητας, κάλπες στην ίδια ημερομηνία – στις 2 Οκτωβρίου.
Μάλλον δεν πρόκειται για ζήτημα πολιτικής εμπιστοσύνης προς τον πρωθυπουργό, αλλά για ζήτημα πολιτικής ανάγκης και τακτικής. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης, όπως διαβεβαιώνουν άπαντες οι συνομιλητές του, όντως πολύ θα ήθελε να στήσει κάλπες την άνοιξη του 2023. Με credits πολιτικής και θεσμικής συνέπειας, με την κοινωνία σε κανονικότητα, και με την επενδυτική βαθμίδα ανά χείρας. Το καλό και ιδανικό σενάριο όμως δεν δείχνει να βγαίνει – είτε γιατί η «κανονικότητα» αποτελεί οριστικά παρελθόν σε ταραγμένους καιρούς, είτε γιατί η βαριά κοινωνική κόπωση λίγο θέλει να φέρει και πολιτική καμπή. Και, πίσω από την δημόσια ρητορική, υπάρχουν τουλάχιστον 4+1 λόγοι που δείχνουν ότι οι εκλογές τον Σεπτέμβρη (ή αρχές Οκτώβρη) είναι πια ισχυρό σενάριο, ακόμη και στους (μη ομολογούμενους) σχεδιασμούς του πρωθυπουργού:
- Η οικονομία: Ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει επιλέξει να πορευτεί με θετικό αφήγημα για την οικονομία, εξ ου και οι πανηγυρικοί του τόνοι επί της προαναγγελίας του Eurogroup για έξοδο από την αυξημένη εποπτεία. Ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Θεόδωρος Σκυλακάκης, όμως, προαναγγέλλει «θυελλώδη περίοδο». Και αναγνωρίζει ότι η κρίση της ακρίβειας θα επιδεινωθεί και ο χειμώνας θα είναι σκληρός. Η εκδοχή του δεύτερου βρίσκεται μάλλον πιο κοντά στην τσέπη των πολιτών και ψηφοφόρων.
Με την τιμή της βενζίνης στα 2,5 ευρώ, με το fuel pass να μοιάζει ασπιρίνη στον ωκεανό της ακρίβειας, με το κόστος δανεισμού της χώρας να εκτοξεύεται και με τις κεντρικές τράπεζες να βάζουν βίαιο τέλος στην εποχή του φθηνού χρήματος, ο επόμενος χειμώνας μπορεί να εξελιχθεί σε ιστορική περιπέτεια. Οι διεθνές προβλέψεις απέχουν πολύ από την αισιοδοξία, και ακόμη περισσότερο από την «κανονικότητα». Μόλις την Παρασκευή η Wood Mackenzie προειδοποίησε πως η Ευρώπη οδεύει σε επιβολή δελτίου στο φυσικό αέριο εάν ο Πούτιν διακόψει πλήρως τις ροές μέσω NordStream. Μέχρι στιγμής, και μέσα σε μία εβδομάδα, τις έχει περιορίσει κατά 60%. Και έχει στείλει τις τιμές του φυσικού αερίου σε ισόποση άνοδο.
2. Ο προϋπολογισμός: Ο νέος προϋπολογισμός θα πρέπει να κατατεθεί στις αρχές Οκτώβρη και, με βάση τις έως τώρα δεσμεύσεις της κυβέρνησης, θα περιλαμβάνει στόχο επιστροφής σε πρωτογενές πλεόνασμα 1% το 2023. Τέτοιος στόχος δεν μπορεί να επιτευχθεί χωρίς δημοσιονομικές περικοπές – ήτοι, χωρίς μέτρα ήπιας έστω προσαρμογής. Και καμία κυβέρνηση δεν θα άντεχε να πάρει τέτοια μέτρα με ισχύ από τον Ιανουάριο και να πάει μετά σε εκλογές τον Μάρτιο.
3. Οι δημοσκοπήσεις: Οι δημοσκοπήσεις εξακολουθούν να δείχνουν φθορά της κυβερνητικής ΝΔ αλλά δεν δείχνουν ήττα. Δείχνουν επίσης ότι το ΠΑΣΟΚ «ξεφουσκώνει» και χάνει ποσοστά (γεγονός που ευνοεί πολλαπλά την κυβέρνηση), κι ότι ο ΣΥΡΙΖΑ δεν χτίζει ρεύμα. Δείχνουν ακόμη εθνική συσπείρωση του συντηρητικού και κεντρώου ακροατηρίου γύρω από την κυβέρνηση και στο Μαξίμου δεν κρύβουν ότι θα ήθελαν να αξιοποιήσουν τους «πόντους» που τους δίνει η ένταση στα ελληνοτουρκικά. Ουδείς βάζει το χέρι του στην φωτιά ότι οι ίδιες τάσεις και η ίδια δημοσκοπική εικόνα θα ισχύει και μετά τον χειμώνα.
4. Το προεκλογικό κλίμα στην ΝΔ: Ο Κυριάκος Μητσοτάκης μπορεί να δεσμεύεται για εκλογές στο τέλος της τετραετίας αλλά σπεύδει να κλείσει τα ψηφοδέλτια της ΝΔ και κάθε μέρα ανακοινώνει νέες βουλευτικές υποψηφιότητες. Κατά τις πληροφορίες έχει κλειδώσει οριστικά και η συμμετοχή του Κυράκου Πιερρακάκη στο ψηφοδέλτιο Επικρατείας, προκειμένου – ως ο πιο δημοφιλής υπουργός της κυβέρνησης – να αναλάβει ρόλο εκπροσώπου στην προεκλογική περίοδο. Ο νυν εκπρόσωπος Γιάννης Οικονόμου θα κυνηγήσει τον σταυρό στην Φθιώτιδα κόντρα στον Χρήστο Σταϊκούρα. Στον ΣΥΡΙΖΑ επίσης, ο σχεδιασμός της Κουμουνδούρου προβλέπει να έχει κλείσει το 80% των ψηφοδελτίων έως το τέλος Ιουλίου, και ο ίδιος ο Αλέξης Τσίπρας πιστεύει βαθιά πως ο,τιδήποτε άλλο πέραν από εκλογές το φθινόπωρο θα αποτελέσει πολιτική έκπληξη.
5. Το κλίμα στον επιχειρηματικό κόσμο: Στο επιχειρηματικό, αλλά και μιντιακό, στερέωμα της χώρας υπάρχει ανησυχία για πολιτική αστάθεια. Φοβίζει η παγκόσμια κρίση, υπάρχει ανησυχία για την διανομή των κονδυλίων του Ταμείου Ανάπτυξης, φοβίζει και η απλή αναλογική. Η συζήτηση αυτή ήταν κυρίαρχη στην γενική συνέλευση του ΣΕΒ την περασμένη εβδομάδα, ενώ το στίγμα της αποτυπώνεται και στις, ευθείες πλέον, συστάσεις για πρόωρες εκλογές και ξεκαθάρισμα του πολιτικού σκηνικού από τις «ναυαρχίδες» του φιλικού προς την κυβέρνηση Τύπου.
«Η πολιτική σταθερότητα», έγραψε το ΒΗΜΑ, «αποκτά μεγάλη αξία σε περιόδους παρατεινόμενων κρίσεων. Και ο κ. Μητσοτάκης, δεδομένης και της απλής αναλογικής, θα έχει πολλούς λόγους να επιτύχει την, κατά το δυνατόν, ταχύτερη εξασφάλισή της». Η δε Καθημερινή, στο κύριο άρθρο της, ζητά «να ξεκαθαρίσει το τοπίο» και γράφει: «Εχουμε μπροστά μας τη βόμβα της απλής αναλογικής που άφησε πίσω του ο ΣΥΡΙΖΑ αλλά και τεράστιες προκλήσεις και κινδύνους. Όπως διαμορφώθηκαν τα πράγματα, όσο πιο γρήγορα ξεκαθαρίσει η επόμενη μέρα τόσο το καλύτερο για την χώρα».
Σ’ αυτό το κάδρο, εκλογικές ημερομηνίες παίζουν πολλές – στην πραγματικότητα, παίζουν όλες οι Κυριακές από τις 11 Σεπτέμβρη και μετά. Οι πιο προσφιλείς, πάντως, στα βουλευτικά στοιχήματα και στις κυβερνητικές διαρροές είναι δύο: Η 25η Σεπτεμβρίου και η Κυριακή 2 Οκτωβρίου…