NewsEdit «Ο τίτλος που θα προέκρινα είναι ανησυχία και προβληματισμός» σημείωσε ο Ιωάννης Ν. Γρηγοριάδης, αναπληρωτής καθηγητής του Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης του πανεπιστημίου Μπίλκεντ και επικεφαλής του προγράμματος Τουρκίας του ΕΛΙΑΜΕΠ, όσο αφορά στην τρίτη κοινή δημοσκόπηση Ελλάδας–Τουρκίας που διεξήχθη το πρώτο δεκαήμερο του Μαΐου, πριν την επιδείνωση των σχέσεων των δύο χωρών και η οποία υποστηρίχθηκε από τη διαΝΕΟσις.
Στην δημοσκόπηση, που σχεδιάσθηκε από το ΕΛΙΑΜΕΠ και το Istanbul Policy Center, και πραγματοποιήθηκε από τις εταιρείες MRB και KONDA, γίνεται ξεκάθαρο ότι η οικονομική κατάσταση στην Τουρκία κυρίως αλλά και στην Ελλάδα προκαλεί μεγάλη ανησυχία στην κοινή γνώμη και των δυο χωρών, σύμφωνα με όσα ανέφερε ο κ. Γρηγοριάδης μιλώντας στο Πρώτο Πρόγραμμα 91,6 και 105,8 και την εκπομπή «Ναι μεν αλλά» με την Ευαγγελία Μπαλτατζή.
Υπάρχει μια σαφής τάση ενισχυμένης ανησυχίας, επισήμανε. «Δεδομένου ότι η πανδημία είχε ήδη αναστατώσει την οικονομική ζωή σε όλες τις χώρες και η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία αποτελεί πρόσθετο παράγοντα αποσταθεροποίησης πολιτικής και οικονομικής. Έχει πολύ ενδιαφέρον η απάντηση στο ερώτημα ποιες είναι οι ανησυχίες των πολιτών, ποιοι είναι οι φόβοι τους. Στην Ελλάδα υπάρχει μεγαλύτερη ανησυχία για την εργασία, υπάρχει φόβος για την ανεργία, αλλά στην Τουρκία υπάρχει φόβος και ανησυχία για να θρέψει κανείς την οικογένειά του. Υπάρχουν πολλοί στην Τουρκία που αδυνατούν να πληρώσουν το χρέος της πιστωτικής κάρτας, να ταΐσουν τις οικογένειές τους και αυτό είναι πολύ ισχυρότερο τους τελευταίους μήνες» είπε χαρακτηριστικά ο κ. Γρηγοριάδης.
Στην ερώτηση ποιος θεωρείται υπεύθυνος για τον πόλεμο στην Ουκρανία, ανέφερε ο ίδιος, υπάρχει ελαφρώς πιο φιλορωσική τάση στην ελληνική κοινή γνώμη σε σχέση με την Τουρκία. Το 72% των Τούρκων θεωρεί ότι η Ρωσία είναι υπεύθυνη για τον πόλεμο, ενώ μόνο το 60% των Ελλήνων θεωρεί υπεύθυνη τη Ρωσία, καθώς ένα ικανό μέρος της ελληνικής κοινής γνώμης, επιρρίπτει ευθύνες σε ΝΑΤΟ και ΗΠΑ. Επίσης ένα σημαντικό τμήμα της ελληνικής κοινής γνώμης θεωρεί ότι η επέκταση του ΝΑΤΟ έχει προκαλέσει τη Ρωσία, οπότε κατά κάποιο τρόπο είναι δικαιολογημένη η αντίδραση της Ρωσίας. «Εντυπωσιακό ότι οι θέσεις αυτές βρίσκονται σε αντίθεση με τις επίσημες πολιτικές των κυβερνήσεων των 2 χωρών» τόνισε ο κ. Γρηγοριάδης.
«Ένα μεγάλο μέρος της ελληνικής κοινής γνώμης θεωρεί ότι η Ρωσία είναι κοντά στην Ελλάδα ιστορικά και πολιτισμικά για θρησκευτικούς λόγους και αυτό προκαλεί θετική διάθεση. Ενώ η Ελλάδα παραμένει μέλος της δυτικής διεθνούς κοινότητας, το αξιακό περιεχόμενο της ελληνικότητας θεωρείται πιο κοντά στην Ρωσία παρά στο δυτικό κόσμο. Στην Τουρκία, ήδη από χρόνια πριν υπήρχε η αντίληψη ότι η Σοβιετική Ένωση αποτελεί απειλή για την Τουρκία κι για αυτό η χώρα εντάχθηκε στο ΝΑΤΟ. Υπήρχε και ο αντικομμουνισμός ως κρατική ιδεολογία μέχρι τη δεκαετία του 90. Για αυτό υπάρχει η αντιρωσική τάση αν και θεωρούν εταίρο τη Ρωσία. Επίσης και μια ισλαμιστική αντιρωσική τάση, που θεωρεί τη Ρωσία χριστιανική χώρα» συμπλήρωσε.
Στην τουρκική κοινή γνώμη υπάρχει μια ξεκάθαρη βούληση να θεωρηθεί η Τουρκία ως ανεξάρτητος παίκτης στο παγκόσμιο πολιτικό σύστημα, ανέφερε ακόμα ο κ. Γρηγοριάδης, ενώ το αίτημα να ακολουθεί η Τουρκία ανεξάρτητη πολιτική και όχι φιλοδυτική, ούτε φιλορωσική, εκφράζει πάνω από το 80% των ερωτηθέντων.
Παράλληλα, σύμφωνα με τον κ. Γρηγοριάδη, γίνεται προσπάθεια αρνητικής τοποθέτησης της Ελλάδας, η οποία παρουσιάζεται από τον Ερντογάν ως ενεργούμενο των μεγάλων δυτικών δυνάμεων, επομένως υπάρχει ένα τέτοιο αφήγημα στην τουρκική επίσημη ιστορική θεώρηση.
Στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια, υπάρχει βαθμιαία μείωση του αντιαμερικανισμού, ο οποίος παραμένει μεν ισχυρός αλλά δεν είναι αυτός που ήταν πριν 10-15 χρόνια, ενώ υπάρχει αντίστοιχα στην Τουρκία μια αύξηση του αντιαμερικανισμού, προσέθεσε. Επίσης, ενώ η ελληνική κοινή γνώμη φαίνεται να εμπιστεύεται περισσότερο την ΕΕ και τις ΗΠΑ, η τουρκική φαίνεται φιλικότερα διακείμενη προς τη Γερμανία. «Υπάρχει καχυποψία και ενδιαφέρον ανάμεσα στους δυο λαούς. Η πολιτική τοποθέτηση επηρεάζει την άποψη του τούρκου πολίτη για τα ελληνοτουρκικά, ενώ αυτό δεν συμβαίνει με την ίδια ένταση στην Ελλάδα. Αυτός που δηλώνει στην Τουρκία αριστερός είναι πολύ πιθανότερο να έχει ταξιδέψει στην Ελλάδα, να έχει Έλληνες φίλους, να πιστεύει ότι η βία δεν είναι τρόπος επίλυσης διαφορών» είπε ακόμα ο κ. Γρηγοριάδης.
«Ο Ερντογάν μιλά διαρκώς επί παντός επιστητού επειδή ακριβώς ελέγχει τα κρατικά αλλά και τα μη κρατικά μεγάλα μέσα ενημέρωσης και επειδή είναι προσωποκεντρικό το σύστημα στην Τουρκία υπάρχει μεγάλη έμφαση στις δηλώσεις που κάνει με διάφορες αφορμές και σε διάφορες εκδηλώσεις. Αυτές οι δηλώσεις πολύ συχνά αναφέρονται σε θέματα εξωτερικής πολιτικής, αλλά επειδή στην Τουρκία η εξωτερική πολιτική δεν χαράσσεται θεσμικά από το Υπ. Εξωτερικών, από τους υπηρεσιακούς παράγοντες αλλά όλα ανάγονται στον Πρόεδρο και ο Πρόεδρος το παίρνει επάνω του και επειδή ακριβώς δυσκολεύεται να μιλήσει για θέματα οικονομίας και ανάπτυξης όπου τα πράγματα είναι τραγικά και τα πράγματα δεν διορθώνονται πολύ συχνά προτιμά να αναφέρεται σε θέματα στα οποία μπορεί να συσπειρώσει ψηφοφόρους πέραν της εκλογικής του βάσης» είπε τέλος ο κ. Γρηγοριάδης.