Χρόνης Διαμαντόπουλος Αυτή τη στιγμή διανύουμε το 6ο κύμα της πανδημίας COVID-19 και μάλιστα με βάση τα δεδομένα που ο ΕΟΔΥ ανακοίνωσε μέχρι και την προηγούμενη Κυριακή, αναμένουμε την κορύφωση των κρουσμάτων να έρθει στα μέσα Ιουλίου λαμβάνοντας υπόψη τον εβδομαδιαίο μέσο όρο των ημερήσιων μολύνσεων σε πανελλαδική κλίμακα.
Του Δημοσθένη Σαρηγιάννη
Η τιμή του δείκτη αυτού θα φτάσει στις 26.000 με 26.500 κρούσματα/ημέρα. Σε περιοχές που προηγήθηκαν κατά την ανάπτυξη του 6ου κύματος, η αναστροφή της πορείας έχει ήδη επέλθει. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η Μύκονος, η Πάρος, τα Χανιά, το Λασίθι, ενώ στο Ρέθυμνο και την Σαντορίνη υπάρχει μια σταθεροποίηση η οποία θα προχωρήσει σε αποκλιμάκωση. Οι νοσηλείες πανελλαδικά αναμένεται να κορυφωθούν την τελευταία εβδομάδα του Ιουλίου. Οι πιο σκληροί δείκτες, διασωληνώσεις σε ΜΕΘ και θάνατοι αναμένεται να συνεχίσουν να αναπτύσσονται μέχρι το τέλος του μήνα. Η μεγαλύτερη πίεση στο ΕΣΥ θα αφορά στις νοσηλείες (ήδη διαφαίνονται τα στοιχεία που επιβεβαιώνουν τους παραπάνω υπολογισμούς της υπολογιστικής πλατφόρμας CORE και της ερευνητικής δομής HERACLES). Δεν αναμένονται περισσότεροι από 165-170 διασωληνωμένος, ενώ ο εβδομαδιαίος μέσος όρος των θανάτων από COVID-19 αναμένεται να κορυφωθεί γύρω στους 30-31/ημέρα.
Ας σημειωθεί όμως ότι με δεδομένη την πολύ σημαντική μείωση των τεστ και των σελφ-τεστ λόγω της άρσης της υποχρεωτικότητας τους για εργαζόμενους ή παιδιά που πηγαίνουν σε κατασκηνώσεις, ο πραγματικός αριθμός ημερήσιων μολύνσεων υπολογίζεται ότι είναι 2-3 φορές μεγαλύτερος από τον μετρούμενο.
Ένα σημαντικό χαρακτηριστικό της παρούσας φάσης της πανδημίας είναι το σημαντικό ποσοστό επαναλοιμώξεων που σημειώνονται σε πληθυσμό ο οποίος είχε μολυνθεί μία και δύο φορές νωρίτερα. Ο μεγάλος αριθμός επαναλοιμώξεων οφείλεται σε δύο κυρίως λόγους: στην πολύ σημαντική διαφυγή από την ανοσία που παρουσιάζουν οι παραλλαγές Ο-4 και Ο-5 και στην σταδιακή απώλεια ανοσίας λόγω του συνεχώς αυξανόμενου χρονικού διαστήματος ανάμεσα στη χρονική στιγμή επίτευξης της ανόσιας και του σήμερα. Αυτοί οι δύο παράγοντες σε συνδυασμό με την χαλάρωση όλων των μέτρων προστασίας και της πολύ ισχνής παρουσίας συσκευών απολύμανσης του αέρα σε κλειστούς χώρους και μέσα μεταφοράς, οδηγούν φυσιολογικά σε μια πολύ σημαντική αύξηση των λοιμώξεων γενικά και ειδικότερα των επαναλοιμώξεων.
Στο υπόλοιπο διάστημα του καλοκαιριού και με δεδομένη την κινητικότητα όχι μόνο των ξένων τουριστών αλλά και των Ελλήνων παραθεριστών για τις καλοκαιρινές διακοπές, αναμένεται να επιβαρυνθεί η υγειονομική εικόνα της χώρας, πρώτον γιατί όπως είπαμε οι σκληροί δείκτες θα συνεχίσουν να κλιμακώνονται λόγω της κλιμάκωσης της διασποράς του ιού και δεύτερον, γιατί η φυγή των εκδρομέων και παραθεριστών δημιουργεί μια έντονη κοινωνική κινητικότητα και ανάμιξη του πληθυσμού με αποτέλεσμα την αποτελεσματικότερη ανάπτυξη της διασποράς των μολύνσεων. Η φυγή των παραθεριστών και οι εισροές μολύνσεων λόγω τουρισμού σε συνδυασμό με τον πραγματικό βαθμό εφαρμογής μέτρων προστασίας από τη λοίμωξη θα επηρεάσουν την πορεία της αποκλιμάκωσης της πανδημίας κατά τη διάρκεια του Αυγούστου.
Μια άλλη παράμετρος που προσδίδει αβεβαιότητα στους υπολογισμούς μας και θα επηρεάσει σημαντικά την πορεία της πανδημίας και στη χώρα μας, είναι η δυναμική της πανδημίας στις κύριες χώρες προέλευσης των τουριστών που θα επισκεφτούν την Ελλάδα από εδώ και εμπρός. Σε πολλές από αυτές τις χώρες, ιδιαίτερα στις λατινογενείς (Ιταλία, Γαλλία, Ισπανία), η πορεία της πανδημίας είναι ιδιαίτερα αυξητική. Παρομοίως στη Γερμανία παρατηρείται μια σημαντική δυναμική κλιμάκωσης της διασποράς των μολύνσεων. Με δεδομένη την ανυπαρξία μέτρων περιορισμού και των περιορισμένων ελέγχων, η πιθανότητα που έχει ένας τουρίστας στη χώρα του να είναι φορέας των Ο-4/Ο-5 είναι ίδια με την πιθανότητα να είναι φορέας ενώ εισέρχεται στην Ελλάδα για διακοπές. Οπότε η δυναμική της διασποράς στις χώρες προέλευσης σε συνδυασμό με τις τουριστικές ροές, θα επηρεάσει τη δυναμική της πανδημίας και στη χώρα μας.
Αν είμαστε προσεκτικοί και δείξουμε σύνεση θα μπορούσαμε να δούμε μια σημαντική αποκλιμάκωση μολύνσεων μέχρι το Δεκαπενταύγουστο. Αν όχι, και με δεδομένες τις λαϊκές και θρησκευτικές γιορτές του καλοκαιριού που μπορούν να λειτουργήσουν ως εστίες υπερμετάδοσης, η αποκλιμάκωση θα μπορούσε να επιβραδυνθεί σημαντικά. Παρ’όλ’αυτά με βάση τα στοιχεία που έχουμε στη διάθεσή μας μέχρι σήμερα, δεν αναμένουμε να δούμε την ανάπτυξη ενός δεύτερου κύματος μέσα στο καλοκαίρι. Η αύξηση του αριθμού των τεστ (και των σελφ-τεστ) ελέγχου της μόλυνσης με SARS-CoV-2, η χρήση της μάσκας σε εσωτερικούς χώρους και σε περιπτώσεις συγχρωτισμού, και η απολύμανση του αέρα και ο καλός εξαερισμός των κλειστών εσωτερικών χώρων σε συνδυασμό με τον εμβολιασμό με την 4η δόση των πιο ευπαθών συμπολιτών μας, μπορεί να δημιουργήσει τις συνθήκες για μια καλή αποκλιμάκωση της πανδημίας στη διάρκεια του Αυγούστου, διασφαλίζοντας τόσο τη Δημόσια Υγεία όσο και το καλό τουριστικό και κοινωνικοοικονομικό αποτέλεσμα αυτό το καλοκαίρι. Εν όψει της εμφάνισης της νέας παραλλαγής ΒΑ.2.75 (επονομαζόμενη Κένταυρος) σε Ευρωπαϊκές χώρες με συνεχή ροή τουριστών από και, κυρίως, προς την Ελλάδα, η οποία φαίνεται να έχει περί το 18-19% μεγαλύτερη μολυσματικότητα από την Ο-5, καλό θα είναι να διασφαλίσουμε τις υποδομές μας με καλύτερη απολύμανση του αέρα και περισσότερα τεστ ώστε να αποφύγουμε την ανάπτυξη ενός αριθμητικά σημαντικού νέου κύματος το φθινόπωρο. Τώρα είναι η ώρα να κάνουμε αυτήν την επένδυση ώστε να μπορούμε να είμαστε καλύτερα προστατευμένοι είτε απέναντι στις σήμερα κυρίαρχες παραλλαγές (Ο-4 και Ο-5) είτε απέναντι σε νέες υπερμολυσματικές παραλλαγές όπως η Κένταυρος.
*Ο Δημοσθένης Σαρηγιάννης είναι καθηγητής Περιβαλλοντικής Μηχανικής του ΑΠΘ