ΝΙΚΟΛ ΛΕΙΒΑΔΑΡΗ Το μήνυμα εστάλη συστημένο από το Κρεμλίνο, μέσω Gazprom, και είχε αποδέκτη την Γερμανία: H Gazprom, επικαλούμενη λόγους «ανωτέρας βίας» (force majeure) έκοψε πλήρως τις προμήθειες φυσικού αερίου στους δύο μεγαλύτερους ενεργειακούς παρόχους της Γερμανίας, την Uniper και την RWE.
Δεν υπήρχε μάλλον πιο ιδανικό timing για τον Βλαντιμίρ Πούτιν για να παίξει το νέο του, βαρύ χαρτί στον ακήρυχτο ενεργειακό πόλεμο.
Το νέο ρωσικό τελεσίγραφο έρχεται την ώρα που η πίεση στο σύστημα παροχής ηλεκτρικής ενέργειας κλιμακώνεται σε όλα τα μέτωπα: Ο καύσωνας που σαρώνει την Ευρώπη αυξάνει κατακόρυφα την ζήτηση λόγω της χρήσης των κλιματιστικών, ταυτόχρονα όμως «κόβει» τους ανέμους και κατ’ επέκταση περιορίζει την αιολική παραγωγή ενέργειας. Παράλληλα, όπως λένε οι ειδικοί του Bloomberg, η άνοδος της θερμοκρασίας του νερού πλήττει την πυρηνική παραγωγή ενέργειας και η πτώση της στάθμης των ποταμών δυσχεραίνει τη μεταφορά λιγνίτη στους σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής. Kι όλα αυτά, την ώρα που οι ροές ρωσικού αερίου προς την Ευρώπη ήταν ήδη μειωμένες κατά 60% και που ο Nord Stream παραμένει κλειστός εδώ και οκτώ ημέρες «για συντήρηση».
Κοινώς, η «force majeure» της Gazprom απλώς επιβεβαιώνει όσους προεξοφλούν ότι ο αγωγός δεν θα επανέλθει σε πλήρη λειτουργία μετά την 21η Ιουλίου και πως η Μόσχα θα ανοιγοκλείνει τις στρόφιγγες επ’ αόριστον και κατά το δοκούν παίζοντας με το όπλο της ενεργειακής ασφυξίας απέναντι στην –ημιλιπόθυμη – Ευρωπαϊκή Ενωση.
Τι σημαίνει αυτό μεσοπρόθεσμα; Κατά το Bloomberg σημαίνει πως η Γερμανία πρώτη, και η υπόλοιπη Ευρώπη αμέσως μετά, έχουν έρθει ένα ακόμη βήμα πιο κοντά στην επιβολή δελτίου στο φυσικό αέριο. Κατά τον επικεφαλής της Διεθνούς Υπηρεσίας Ενέργειας Φατίχ Μπιρόλ σημαίνει ότι οι χώρες της Ε.Ε. πρέπει να πάρουν μέτρα μείωσης της ενεργειακής κατανάλωσης «εδώ και τώρα» εάν θέλουν να ελπίζουν ότι θα την βγάλουν καθαρή και θα επιβιώσουν τον χειμώνα που έρχεται. «Οι αποστολές αερίου από την Ρωσία παραμένουν εξαιρετικά αβέβαιες, χωρίς να αποκλείεται η πλήρης διακοπή τους» είπε ο Μπιρόλ προειδοποιώντας ότι έρχεται «μακρύς και σκληρός χειμώνας στην Ευρώπη». Κατά την Κομισιόν σημαίνει ότι η ευρωζώνη απειλείται αφενός με ενεργειακή έρημο και αφετέρου με νέα ύφεση. Το σχέδιο έκτακτης ανάγκης που θα παρουσιάσει την Πέμπτη 20 Ιουλίου η Επιτροπή θα περιλαμβάνει, όπως επίσης αποκαλύπτει το Bloomerg, δυστοπικό σενάριο με εφαρμογή κοινωνικών και οικονομικών κριτηρίων για την επιβολή δελτίου στο φυσικό αέριο, καθώς και σύσταση για «φραγή» στην ψύξη και την θέρμανση. Και θα προειδοποιεί ότι η, πιθανή πια, πλήρης των ρωσικών ροών αερίου θα κόψει από το ευρωπαϊκό ΑΕΠ έως και 1,5% εάν ο χειμώνας αποδειχθεί βαρύς.
Η “force majeure” της Gazprom σημαίνει επίσης ότι την ώρα που η Ευρώπη παγώνει από τον φόβο, Ρωσία και Αμερική εξακολουθούν να μετρούν υπερκέρδη. Στην Μόσχα, τα τελευταία επίσημα στοιχεία έδειξαν ότι τα ρωσικά δημόσια έσοδα από τις πωλήσεις πετρελαίου και φυσικού αερίου έφθασαν στα 6,4 τρισεκατομμύρια ρούβλια (114,29 δισεκατομμύρια δολάρια) μόνον στο πρώτο εξάμηνο του έτους. Πρόκειται για, αν μη τι άλλο, εντυπωσιακό ποσό εάν συνυπολογιστεί ότι ο στόχος της ρωσικής κυβέρνησης για τα συνολικά έσοδα του 2022 είναι τα 9,5 τρισεκατομμύρια ρούβλια. Στις Ηνωμένες Πολιτείες επίσης τα τάνκερ απ’ όλον τον πλανήτη δεν προλαβαίνουν να φορτώνουν LNG (υγροποιημένο φυσικό αέριο) για να το παραδώσουν στην διψασμένη Ευρώπη. Οι αμερικανικές εξαγωγές LNG προς την Ευρώπη έχουν διπλασιαστεί σε σχέση με πέρσι και μόνον στο πρώτο εξάμηνο της χρονιάς έφθασαν στα 27 εκατομμύρια τόνους, ενώ μαζί έχουν απογειωθεί και τα κέρδη. Σύμφωνα με τον διεθνή φορέα εισαγωγέων LNG (GIIGNL) η μέση αξία ενός φορτίου έχει ήδη εκτοξευτεί από τα 50 εκατομμύρια δολάρια το 2021 στα 80 εκατομμύρια το 2022.
Παρά ταύτα, όλα αυτά μάλλον δεν σημαίνουν και πολλά για τον ύπατο εκπρόσωπο Εξωτερικής Πολιτικής της Ε.Ε. Ζοζέπ Μπορέλ που βλέπει τα πράγματα κάπως πιο ρομαντικά. Βλέπει απλώς ένα «τεστ κοπώσεως» για τις ευρωπαϊκές κοινωνίες καιι τις καλεί να αντέξουν τις αυξήσεις των τιμών και να αντισταθούν. «Είμαι βέβαιος ότι Πούτιν υπολογίζει στην κούραση των δημοκρατιών. Είμαι βέβαιος ότι πιστεύει πως οι δημοκρατίες είναι αδύναμες. Οι ευρωπαϊκές κοινωνίες δεν έχουν το περιθώριο να κουραστούν», δήλωσε ο Μπορέλ.
Καλεί, εν ολίγοις, τις ευρωπαϊκές κοινωνίες να πέσουν ηρωϊκά και υπερήφανα στο όνομα της «σωστής πλευράς της ιστορίας». Την ώρα που οι ευρισκόμενοι στην λάθος πλευρά της ιστορίας θα συνεχίσουν να μετρούν υπερκέρδη σε ρούβλια και δολάρια…