NewsEdit Αναρωτιούνται πολλοί καλόπιστοι άνθρωποι, πώς έγινε, και γιατί παλιοί μας συνάδελφοι και φίλοι, αριστεροί ή και αριστερότερα από μας στη μακρά περίοδο της Μεταπολίτευσης, όχι μόνο έχουν χάσει τη φωνή τους απέναντι σε γεγονότα όπως τα στρατόπεδα και οι θανατηφόρες απωθήσεις των προσφύγων, απέναντι στην ελεγχόμενη ενημέρωση, απέναντι σε φαινόμενα όπως αυτά που αποκαλύπτει η υπόθεση Λιγνάδη, ακόμη κι όταν κάποιοι υπουργοί, όπως ο Συρίγος φτύνουν το παρελθόν τους, αλλά φτάνουν στο σημείο να τους υπερασπίζοναι και να συντάσσονται μαζί τους. Τι συμβαίνει με αυτούς;
Από το 2008, και κυρίως από τα χρόνια της κρίσης, εμφανίστηκε στη δημόσια σφαίρα μια ειδική κατηγορία που λαμβάνει το λόγο: Οι μεταμελημένοι ή μεταμεληθέντες Αριστεροί, ή με τον όρο της μεταπολεμικής εποχής οι «Ανανήψαντες». Ανανήψαντες δεν είναι όσοι γενικώς ήταν αριστεροί και δεν είναι πλέον. Οι συνειδήσεις αλλάζουν, ο καθένα και η καθεμιά κουβαλάει μια ταυτότητα πρώην στη ζωή του. Δεν πρόκειται για αυτούς. Οι ανανήψαντες είναι αυτοί στους οποίους η Αριστερά, η προηγούμενη ζωή τους, λειτουργεί ως ανεπούλωτο τραύμα. Χτίζουν την πολιτική τους προσωπικότητα, και τη συνακόλουθη επιχειρημα¬τολογία, πάνω στον εξορκισμό αυτού του τραύμα¬τος. Η επανάληψη του εξορκισμού δείχνει ότι το τραύμα παραμένει ανοιχτό. Η άρνηση μιας έλλο¬γης επεξεργασίας του τραύματος δείχνει την προ¬σκόλληση στην πληγή. Η πυορροούσα πληγή απο¬τελεί αντικείμενο αρνητικής λατρείας. Δεν είναι δύ¬σκολο να βρει κανείς παραδείγματα, ιδιαίτερα στις μέσες ηλικίες, που πέρασαν το τραύμα της κομ¬μουνιστικής στράτευσης σε τρυφερή ηλικία. Γρά¬φουν με κάθε ευκαιρία και συνεχώς για το τραύμα αυτό. Το διαδίκτυο προσφέρει πληθώρα κειμένων για μελέτη.
Δεν είναι η πρώτη φορά που οι ανανήψαντες εμφανίζονται στον ελληνικό δημόσιο χώρο. Ονόματα όπως ο Θεοφύλακτος Παπακωνσταντίνου, ο Σάββας Κωνσταντόπουλος κ.α. ήταν από τα διάσημα της εποχής τη δικτατορίας. Μια εξαιρετική μελέτη για το φαινόμενο των ανανηψάντων είναι το κείμενο του μεγάλου Πολωνού ιστορικού Ισαάκ Ντώιτσερ. Περιγράφει το φαινόμενο στην Ευρώπη του Ψυχρού πολέμου, με αναφορά σε μεγάλους διανοούμενους και συγγραφείς που είχαν ενταχτεί στο επαναστατικό ρεύμα που το 1917 έφερε στην Ευρώπη και στην Αμερική, και αργότερα όχι μόνο αποσύρθηκαν από αυτό, αλλά το έκαναν κέντρο των καταγγελιών τους. Κι επειδή το άρθρο ασχολείται με διανοούμενους μεγέθους -πού σύγκριση με τους δικούς μας ανανήψαντες;- έχει εξαιρετικό ενδιαφέρον κυρίως ως προς τις ψυχολογικές και διανοητικές στάσεις. Ακόμη περισσότερο ενδιαφέρον έχει ότι προχωρά τη σύγκριση στον καιρό της Γαλλικής επανάστασης και των ναπολεοντείων πολέμων. Πολλοί αγκάλιασαν την επανάσταση αλλά απογοητεύτηκαν από τον Ναπολέοντα. Ποιοι όμως από αυτούς προσχώρησαν στο αντίπαλο στρατόπεδο της Ιεράς Συμμαχίας; Το άρθρο τελειώνει με μια αναφορά σε εκείνους τους διανοούμενους όπως ο Γκαίτε και ο Τζέφερσον που παρα την απογοήτευση τους από τον Ναπολεοντα δεν αποκήρυξαν τις αρχές τους.
Και οι δικοί μας ανανήψαντες; Ποια επανάσταση πέρασαν που τους απογοήτευσε; Ουτε 1917, ουτε δεκαετία 40. Συμβολικές επαναστάσεις πέρασαν και μετανοιωσαν. Γιατί και η δεκαετία του ’60 και 70 λειτούργησε ως το ισοδύναμο μιας μεγάλης πολιτισμικής επανάστασης με ισχυρές κοινωνικές αναταράξεις. Τότε που ο Μαρκούζε έβλεπε ως εκπληρούμενη την προσδοκία της ουτοπίας. Όλοι μας ζήσαμε αυτά τα χρόνια στον πυρετό των προσδοκιών.
Το κείμενο σε εξαιρετική μετάφραση στα Ελληνικά από τον Χάρη Γκολέμη, δημοσιεύτηκε στην Εποχή, σε δυο συνέχειες. Αξίζει να το αποθηκεύσετε και να το διαβάσετε με την ησυχία σας. Ο Ντώυτσερ γραφει με εξαιρετική καλλιέργεια, διεθνή γνώση και ενσυναίσθηση. Η μετάφραση είναι μια προσφορά στην κατανόηση του φαινομένου των Ανανηψάντων και στην σύγχρονη Ελλάδα.