Η εμμονή της κυβέρνησης Μητσοτάκη με τις παρακολουθήσεις δεν είναι καινούργια υπόθεση. Είναι σύμφυτη με την έννοια του “επιτελικού” κράτους και της διαπλοκής του με πολυεθνικές εταιρείες λογισμικού.
Ολα ξεκίνησαν με την περίφημη Palantir.
Στις 7 Δεκεμβρίου 2020, δημοσιεύτηκε Δελτίο Τύπου της εταιρίας Palantir στην ιστοσελίδα businesswire στο οποίο ανακοινώνεται ότι στις 3 Δεκεμβρίου, πραγματοποιήθηκε τηλεδιάσκεψη του Πρωθυπουργού και του Υπουργού Ψηφιακής Διακυβέρνησης με τον συνιδρυτή και διευθύνοντα σύμβουλο της αμερικανικής εταιρίας, Alex Karp και το στέλεχος της Palantir, Josh Harris.
Η τηλεδιάσκεψη είχε ως θέμα την επέκταση της συνεργασίας της Ελληνικής Κυβέρνησης και της Palantir στην αντιμετώπιση της πανδημίας, μια συνεργασία που είχε εγκαινιαστεί ήδη από τον Μάρτιο σύμφωνα με το Δελτίο Τύπου, δημοσιεύματα στον τύπο και σχετικό tweet του Πρέσβη της Αμερικής στην Ελλάδα, Geofrrey Pyatt:
Κατά την έρευνα που πραγματοποίησε το Vouliwatch στις πλατφόρμες ανάρτησης των δημοσίων συμβάσεων Διαύγεια και Προμηθέας δεν κατάφερε να εντοπίσει πουθενά σχετική σύμβαση ή συμβάσεις. Καθώς, όπως αναφέρεται στο παραπάνω ΔΤ της Palantir, η συνεργασία έχει ξεκινήσει από τον Μάρτιο και τώρα επεκτείνεται προκαλεί μεγάλη εντύπωση ότι δεν έχει αναρτηθεί / δημοσιευτεί πουθενά, όπως ο νόμος ορίζει, οποιαδήποτε σχετική σύμβαση.
Επίσης, τουλάχιστον παράξενο χαρακτηρίζει το γεγονός ότι ούτε η εν λόγω συνεργασία ούτε η ανωτέρω τηλεδιάσκεψη έχουν ανακοινωθεί ή επικοινωνηθεί στο ελάχιστο από την Ελληνική Κυβέρνηση προς τα Μ.Μ.Ε.. Ειδικά όταν, καθ’ όλο το διάστημα της πανδημικής κρίσης, η Γενική Γραμματεία Επικοινωνίας αλλά και τα Γραφεία Τύπου των Υπουργείων αποστέλλουν εντατικά ενημερωτικό υλικό για οποιαδήποτε τηλεδιάσκεψη συμμετέχουν ο Πρωθυπουργός και οι αρμόδιοι Υπουργοί.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ: Ο “φιλόσοφος” Alexander Karp, η CIA και η σύμβαση της Palantir με το Δημόσιο
Εκτός από τις ερωτήσεις που κατατέθηκαν προς τους αρμόδιους υπουργούς στην Ελλάδα από όλα τα κόμματα της αντιπολίτευσης, η ομάδα των ευρωβουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ φέρνει το ζήτημα της συνεργασίας της ελληνικής κυβέρνησης με την αμφιλεγόμενη εταιρεία Palantir και στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Συγκεκριμένα, οι ευρωβουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ, με ερώτησή τους προς την Κομισιόν εγείρουν «θέμα διαφάνειας στη συνεργασία της ελληνικής κυβέρνησης με την αμερικανική εταιρεία Palantir Technologies για την δυνητική εν κρυπτώ διάθεση ευαίσθητων προσωπικών δεδομένων των Ελλήνων πολιτών στην εν λόγω εταιρεία».
Η σχετική ανακοίνωση του ΣΥΡΙΖΑ επικαλείται πρόσφατο δημοσίευμα, σύμφωνα με το οποίο «η συνεργασία της ελληνικής κυβέρνησης με την εταιρεία Palantir Technologies φέρεται να ξεκίνησε τον Μάρτιο του 2020, μέσω της αξιοποίησης σχετικού λογισμικού της εταιρείας, χωρίς ποτέ η ελληνική κυβέρνηση να έχει γνωστοποιήσει οποιαδήποτε πληροφορία».
Στην αμφιλεγόμενη αμερικανική εταιρεία διαχείρισης δεδομένων Palantir, η οποία δραστηριοποιήθηκε το 2020 και στην Ελλάδα, αναφέρεται ερευνητικό ρεπορτάζ του γερμανικού περιοδικού.
Ως μια από «τις πιο αμφιλεγόμενες εταιρείες στον κόσμο» χαρακτηρίζει ερευνητικό ρεπορτάζ στο νέο τεύχος του περιοδικού Der Spiegel την αμερικανική εταιρεία διαχείρισης δεδομένων Palantir, η οποία βάσει εσωτερικών εγγράφων που ερεύνησε το Spiegel προσπαθεί να εισχωρήσει και στην ΕΕ χρησιμοποιώντας ως όχημα τη διαχείριση της πανδημίας.
Όπως μεταδίδει η Deutsche Welle, το ρεπορτάζ αναφέρεται και στο πέρασμα της Palantir από την Ελλάδα για κάποιους μήνες το 2020 και μεταξύ άλλων σημειώνει: «Το λογισμικό της εταιρείας θα βοηθούσε τους Ευρωπαίους να καταγράφουν την εξάπλωση του ιού και να εντοπίζουν ελλείψεις σε νοσοκομεία (…) Ορισμένες χώρες δέχτηκαν με χαρά την προσφορά, συμπεριλαμβανομένων της Ολλανδίας και της Ελλάδας. Ο ελληνικός πληθυσμός είναι γηραιότερος από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο και το σύστημα υγείας δεν είναι πολύ στιβαρό. Η προσφορά της Palantir ήταν χρήσιμη για την κυβέρνηση. Η Αθήνα και η αμερικανική εταιρεία συμφώνησαν εν κρυπτώ σχετικά με τους τρόπους συνεργασίας. Η σύμβαση δεν υποβλήθηκε σε διαγωνισμό και δεν ελέγχθηκε βάσει του νόμου περί προστασίας δεδομένων, κάτι που θα ήταν φυσιολογικό για αντίστοιχες διαδικασίες. Οι λεπτομέρειες της συμφωνίας έγιναν γνωστές μόνο οκτώ μήνες αργότερα, έπειτα από σχετική κοινοβουλευτική ερώτηση. Η Palantir προσέφερε υποτίθεται βοήθεια προς τους Ευρωπαίους με προσεκτικά υπολογισμένες κινήσεις. Ως αντάλλαγμα για την υπόσχεση περιορισμού της πανδημίας με τη βοήθεια λογισμικού, η εταιρεία έλαβε, όπως φαίνεται, εκτεταμένη πρόσβαση σε ευαίσθητα δεδομένα από την ελληνική κυβέρνηση (…) Η ελληνική κυβέρνηση αρνείται ότι κοινοποίησε δεδομένα ασθενών στην Palantir. Το λογισμικό που διέθεσε η εταιρεία αποσκοπούσε μόνο στο να παρέχει στον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη μια γενική εικόνα της πανδημίας. Στο μεταξύ τερματίσθηκε κάθε συνεργασία με την εταιρεία και διαγράφηκαν όλα τα δεδομένα που είχαν συλλεχθεί. Η Palantir ανακοίνωσε ότι σε καμία περίπτωση δεν αφαίρεσε δεδομένα -ο σχετικός έλεγχος εναπόκειται στον πελάτη. Ωστόσο, η Ελληνική Αρχή Προστασίας Δεδομένων ξεκίνησε έρευνα. Σε σχετική ερώτηση ούτε η Palantir ούτε η ελληνική κυβέρνηση θέλησαν να σχολιάσουν».
Το εκτενές ρεπορτάζ ρίχνει στη συνέχεια φως στο προφίλ και τις σκιώδεις δραστηριότητες της Palantir, μια εταιρεία που στην αρχική της φάση είχε συγχρηματοδοτηθεί και από την CIA, ενώ στο πελατολόγιό της συγκαταλέγονται αμερικανικές και άλλες δυτικές μυστικές υπηρεσίες. Όπως σημειώνει το ρεπορτάζ αναφορικά με τη δράση της στην ΕΕ: «Η Palantir εστίασε στην αντιμετώπιση μιας αδυναμίας πολλών ευρωπαϊκών κυβερνήσεων: το έλλειμμα ψηφιοποίησης των υπηρεσιών τους».
Ποια είναι η Palantir
Η Palantir Technologies είναι μια αμερικάνικη εταιρία που ασχολείται με την ανάλυση, επεξεργασία, αποθήκευση και «εξόρυξη» (data-mining) δεδομένων σε όλο τον κόσμο, με βασικά τους προϊόντα τα λογισμικά Gotham και το Foundry.
Σύμφωνα με τις ανακοινώσεις της ίδιας της εταιρίας και σχετικά δημοσιεύματα σε διεθνή site (Bloomberg, NYTimes) o τεχνολογικός γίγαντας βοηθά κυβερνήσεις και τις αρχές καταστολής να διαχειρίζονται τεράστιο όγκο δεδομένων.
Πρόσφατα, περισσότερες από δώδεκα χώρες – συμπεριλαμβανομένης όπως φαίνεται και της Ελλάδας – χρησιμοποιούν το λογισμικό Foundry για διασύνδεση δεδομένων (data integration) στην προσπάθειά τους να αντιμετωπίσουν την πανδημία του Covid-19. Αυτό που έχει ενδιαφέρον είναι ότι -σύμφωνα με το σχετικό δημοσίευμα του Bloomberg- το λογισμικό κατ’αρχάς παρέχεται ΔΩΡΕΑΝ από την Palandir στις κυβερνήσεις.
Tο μεγάλο ερώτημα που προκύπτει είναι ποιο είναι το κέρδος μιας τόσο μεγάλης εταιρίας, η οποία είχε εισαχθεί στο Χρηματιστήριο με 12 δισ. δολάρια και απασχολεί σήμερα 2.500 υπαλλήλους- όλους και όλες αφοσιωμένους στα λογισμικά ανάλυσης της πανδημίας-, όταν δεν λαμβάνει αντίτιμο για τις υπηρεσίες της. Σημειώνεται ότι η εταιρεία από την ίδρυσή της ως σήμερα δεν έχει ποτέ δηλώσει κέρδη.
Αν κοιτάξουμε λίγο πιο αναλυτικά τις δραστηριότητές της, ανακαλύπτουμε ότι η Palatirn:
• Ιδρύθηκε από τον Peter Thiel αμέσως μετά την τρομοκρατική επίθεση της 9/11 στους Δίδυμους Πύργους. Έχει πάρει το όνομά της από τον «Άρχοντα των Δαχτυλιδιών» και τις Palantir σφαίρες που μπορούσαν να δουν μακριά.
• Είχε αρχικό χρηματοδότη και πελάτη τη CIA (με επιχειρήσεις σε Ιράκ και Αφγανιστάν), είναι γνωστή για τη συνεργασία της με το Αμερικανικό Υπουργείο Άμυνας, τις αντιτρομοκρατικές υπηρεσίες και τις αρχές επιβολής του νόμου – καταστολής, παρέχοντας υπηρεσίες παρακολούθησης (surveillance). Για τις υπηρεσίες και τις συνεργασίες αυτές έχουν δεχτεί πολλά πυρά από τον κόσμο των ακτιβιστών αλλά και των ΜΜΕ καθώς έχουν κατηγορηθεί για παραβίαση των προσωπικών δεδομένων και της ιδιωτικής ζωής και για κατάχρηση εξουσίας. Μάλιστα, στην Αμερική τα λογισμικά τους έχουν χρησιμοποιηθεί για προληπτική αστυνόμευση και αναγνώριση πιθανών μελλοντικών υπόπτων / εγκληματιών με βάση τη συλλογή προσωπικών δεδομένων (φυλή, κατοικία, ηλικία, αναγνώριση προσώπου κτλ).
• Η εταιρία Palantir έχει επίσης δεχθεί κριτική ότι προσέφερε τις υπηρεσίες της στον Τραμπ (τον οποίο ο συνιδρυτής της έχει ανοιχτά υποστηρίξει στην καμπάνια εκλογής του) και ότι συνέβαλε στο απάνθρωπο έργο του ICE (Immigration and Customs Enforcement, η ομοσπονδιακή υπηρεσία μετανάστευσης και τελωνείων) στο μεταναστευτικό. Ειδικότερα, μέσω της τεχνολογίας αναγνώρισης προσώπου και των λογισμικών της για συλλογή και επεξεργασία προσωπικών δεδομένων βοήθησε το ICE να εντοπίζει μετανάστες που οδηγήθηκαν σε απέλαση και χωρίστηκαν από τις οικογένειές τους στα σύνορα με το Μεξικό. To γεγονός αυτό έχει παραδεχτεί και ο ίδιος ο διευθύνων σύμβουλός της.
• Η τεχνολογία για την αναγνώριση προσώπου (facial recognition) που παρέχει η έτερη εταιρία του συνιδρυτή της Palantir, Peter Thiel (ClearView AI) έχει χρησιμοποιηθεί από την αμερικανική αστυνομία για να προσάγει πολίτες που θεωρεί υπόπτους να διαπράξουν μελλοντικά αδικήματα, που ουδεμία σχέση έχουν με την τρομοκρατία.
• Σύμφωνα με δηλώσεις του CEO της, συνεργάζεται μόνο με χώρες που είναι φιλικά προσκείμενες και μη ανταγωνιστικές προς την Αμερική και αποκλείει κράτη όπως η Ρωσία και η Κίνα. O Alex Karp έχει δηλώσει σχετικά: «Χτίσαμε την εταιρία μας για να στηρίξουμε τη δύση. Ενδυναμώνουμε τους δυτικούς θεσμούς και σε κάποιες φορές τους κάνουμε κυρίαρχους».
• Στην Ευρώπη συνεργάζεται με τη Europol και στη Γαλλία με τις μυστικές υπηρεσίες και την αντιτρομοκρατική. Όπως έχει δηλώσει ο Διευθύνων Σύμβουλος της Palantir, Alex Karp, αναφερόμενος στην επιτυχία της συνεργασίας τους και την αποτροπή τρομοκρατικών χτυπημάτων- «Πιστεύω ότι ο δυτικός πολιτισμός έχει αναπαυθεί στους μικρούς μας ώμους αρκετές φορές τα τελευταία 15 χρόνια».
• Η εταιρία έχει εμπλακεί στο σκάνδαλο της Cambridge Analytica και τις αμερικανικές εκλογές που ανέδειξαν νικητή τον Ντ. Τραμπ και έχει κατηγορηθεί από τη συλλογικότητα Anonymous ότι υποστήριξε την ανάπτυξη εκστρατείας εναντίον των Wikileaks.
• Στις αρχές Οκτωβρίου, ρεπορτάζ του BBC έκανε λόγο για αμφιλεγόμενη εταιρία η οποία κατάφερε στο ντεμπούτο της στο Χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης να πετύχει αποτίμηση 22 δισ. δολαρίων. «Πρόκειται για εντυπωσιακό επίτευγμα για μία εταιρία, η οποία δεν έχει εμφανίσει μέχρι στιγμής ποτέ κέρδη, ενώ έχει να αντιμετωπίσει ανησυχίες για την προστασία των προσωπικών δεδομένων και της ιδιωτικότητας και στηρίζεται σε κρατικές υπηρεσίες για το ήμισυ σχεδόν των εσόδων της».
• Ο συνιδρυτής της εταιρίας, Peter Thiel, έχει δηλώσει ότι «Η δημοκρατία και η οικονομική ελευθερία είναι ασύμβατες ενώ υπονόησε ότι το δικαίωμα ψήφου των γυναικών υπονόμευσε την οικονομική ελευθερία». Ακόμη, βάσει ενός δημοσιεύματος της The Wall Street Journal, ο ίδιος προσπαθούσε να πείσει τον Mark Zuckerberg του Facebook να μην λογοκρίνει πολιτικές διαφημίσεις.
Πανδημία Covid19: Το σκάνδαλο με το ΕΣΥ της Βρετανίας
Φτάνοντας στη σημερινή πραγματικότητα και την προσφορά των υπηρεσιών της Palandir στην αντιμετώπιση της πανδημίας, το πιο ανησυχητικό πρόσφατο παράδειγμα είναι η υπόθεση του Βρετανικού ΕΣΥ:
H Βρετανική Κυβέρνηση και το ΕΣΥ (NHS) υπέγραψαν σύμβαση με την Palantir για τη χρήση των λογισμικών της στην αντιμετώπιση της πανδημίας. Τα δεδομένα που συλλέγονταν από τη Palantir για το NHS αποθηκεύονταν και επεξεργάζονταν από το start-up τεχνητής νοημοσύνης Faculty. Ο ιδρυτής του Faculty είναι ο αδερφός του Ben Warner που «έτρεξε» την επιχείρηση δεδομένων για την καμπάνια υπέρ του Brexit. H Faculty έχει καταγραφεί ότι έχει υπογράψει δημόσιες συμβάσεις αξίας 1 εκατομ. λίρες μέσα σε 18 μήνες.
Η σύμβαση του NHS και της Palantir δεν είχε δημοσιοποιηθεί από τη Βρετανική Κυβέρνηση, ωστόσο προέκυψε ότι συλλέγουν τεράστιο όγκο ευαίσθητων προσωπικών δεδομένων που αφορούν στην υγεία των πολιτών / ασθενών για την αντιμετώπιση της πανδημίας. Μετά από μια μεγάλη εκστρατεία ενημέρωσης και άσκησης πολιτικής πίεσης και πολλαπλά αιτήματα κατάθεσης εγγράφων που υπέβαλαν η δικηγορική εταιρία τεχνολογικής δικαιοσύνης Foxglove και η πρωτοβουλία Οpendemocracy, το NHS έδωσε στη δημοσιότητα τη σύμβαση με την Palantir.
Η εντυπωσιακή και ύποπτη αποκάλυψη που προέκυψε από τη σύμβαση ήταν ότι το αντίτιμο δεν ξεπερνούσε τη 1 λίρα, καθώς και ότι εκατομμύρια προσωπικά δεδομένα ασθενών συλλέγονταν από μια ιδιωτική εταιρία, ανάμεσά τους το ονοματεπώνυμο, η ηλικία, η κατοικία, οι αριθμοί των τηλεφώνων τους, τα επαγγέλματά τους και ειδικότερα οι θέσεις εργασίας τους αλλά και η καταγωγή τους και η φυλή τους, οι θρησκευτικές και πολιτικές τους πεποιθήσεις, τα ποινικά μητρώα τους και η κατάσταση της ψυχικής και πνευματικής τους υγείας!
Θα μπορούσε κανείς να σκεφτεί ότι ο λόγος που η Palantir έκανε δώρο το λογισμικό και τις τόσο αναβαθμισμένες υπηρεσίες της στο NHS ήταν ότι έπαιρνε ως αντάλλαγμα αυτό τον χωρίς προηγούμενο πλούτο ευαίσθητων προσωπικών δεδομένων για εκατομμύρια πολίτες, τα οποία θα μπορούσε μετά να «αξιοποιήσει» ή πουλήσει στην Βρετανική Κυβέρνηση, Αστυνομία ή Αντιτρομοκρατική Υπηρεσία για την παρακολούθηση των πολιτών αυτών.
Οι αποκαλύψεις αυτές ξεσήκωσαν αντιδράσεις από την Κοινωνία των Πολιτών και την κοινή γνώμη και το NHS δήλωσε ότι θα τροποποιούσε τη σύμβαση ώστε να διαφυλάξει καλύτερα τα δεδομένα αυτά και την ιδιωτικότητα των ασθενών. Λίγο αργότερα, η Palatirn ζήτησε 1 εκατομ. λίρες για να επεκτείνει τη σύμβαση για άλλους τέσσερις μήνες.
Η ελληνική περίπτωση
Στην περίπτωση της Ελλάδας, βάσει του κατά τα άλλα γενικόλογου και αόριστου Δελτίου Τύπου της Palantir και όχι βάσει της ενημέρωσης των πολιτών από την Κυβέρνησή, προκύπτει σύμφωνα με το Vouliwatch ότι:
• Η κυβέρνηση αξιοποιεί την πλατφόρμα λογισμικού Palantir Foundry για να παρέχει στους κυβερνητικούς αξιωματούχους που ασχολούνται με την πανδημία, οδηγίες, «ροές εργασιών».
• Η Palantir έχει αναπτύξει ένα κέντρο ελέγχου κρίσεων για τον πρωθυπουργό, το οποίο εμφανίζει μια ολιστική επισκόπηση της κατάστασης της πανδημίας COVID-19 στην Ελλάδα σε πραγματικό χρόνο.
Θα μπορούσε να ερμηνευθεί – με βάση και όλα τα προαναφερθέντα στοιχεία για την πορεία της εταιρίας αυτής – ότι έτσι πραγματοποιείται μεταφορά τόσων ευαίσθητων προσωπικών δεδομένων των πολιτών / ασθενών Covid σε τρίτα μέρη (ιδιωτική, κερδοσκοπική, αμφιλεγόμενη εταιρία-τιτάνας), χωρίς να ελέγχονται. Αν έτσι συμβαίνει, παραβιάζονται οι ρυθμίσεις του GDPR, το ενωσιακό δίκαιο αλλά και το εθνικό για την προστασία των προσωπικών δεδομένων.
Η μη επέκταση της σύμβασης με την εταιρεία Palantir και ο τερματισμός της στις 23/12, ύστερα από τις αντιδράσεις του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. των προοδευτικών δυνάμεων και της κοινωνίας των πολιτών, αποτελεί νίκη των ατομικών δικαιωμάτων και των δημοκρατικών ελευθεριών στη χώρα μας. Η κυβέρνηση «πιάστηκε στα πράσα», ωστόσο «τα ερωτήματα παραμένουν και την εκθέτουν» τονίζει ο Μ. Κάτσης, Τομεάρχης Ψηφιακής Διακυβέρνησης της ΚΟ του ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ.
«Πιάσαμε την κυβέρνηση στα πράσα – διέκοψε τη συνεργασία με την Palantir λόγω των αντιδράσεων, τα ερωτήματα παραμένουν και την εκθέτουν», τονίζει ο Μάριος Κάτσης, και εξηγεί:
Μετά από 1 και πλέον μήνα και πλήρη αφωνία της κυβέρνησης της ΝΔ σχετικά με την συνεργασία της Ελληνικής Κυβέρνησης με την εταιρεία «εξόρυξης δεδομένων» Palantir Technologies, το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης απάντησε στην ερώτηση και στην Αίτηση Κατάθεσης Εγγράφων που καταθέσαμε στις 17 Δεκεμβρίου 2020, 63 βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία.
Ο Υπουργός Επικρατείας και Ψηφιακής Διακυβέρνησης κ. Πιερρακάκης απέστειλε στους βουλευτές μαζί με την απάντησή του τα εξής:
1. Τη σύμβαση με την εταιρεία Palantir που υπεγράφη στις 24 Μαρτίου 2020 με διάρκεια 6 μήνες.
2. Την τροποποίηση της σύμβασης στις 26 Μαρτίου όπου γίνονται κρίσιμες αλλαγές.
3. Την επέκταση της σύμβασης για άλλους 3 μήνες με ισχύ από 24 Σεπτεμβρίου έως 23 Δεκεμβρίου του 2020.
Κατ’ αρχάς, η μη επέκταση της σύμβασης με την εταιρεία Palantir και ο τερματισμός της στις 23 Δεκεμβρίου, ύστερα από τις αντιδράσεις του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. των προοδευτικών δυνάμεων και της κοινωνίας των πολιτών, αποτελεί μια νίκη των ατομικών δικαιωμάτων και των δημοκρατικών ελευθεριών στη χώρα μας. Η κυβέρνηση «πιάστηκε στα πράσα» και υποχώρησε άτακτα στη μη ανανέωση της σύμβασης όπως σχεδίαζε ο κ. Μητσοτάκης στις 3 Δεκεμβρίου σε κρυφή τηλεδιάσκεψη με την ηγεσία της Palantir, δεσμευόμενος «για επέκταση της συνεργασίας στα επόμενα χρόνια». Το τι είχε να κρύψει από τους πολίτες η επικοινωνιακή μηχανή του Μαξίμου και πληροφορηθήκαμε τη συνάντηση από αμερικανικά ΜΜΕ, παραμένει ακόμη αναπάντητο.
Είναι όλα «καλώς καμωμένα»;
Ωστόσο, η απάντηση της κυβέρνησης στον κοινοβουλευτικό έλεγχο στα κρίσιμα ερωτήματα για το κατά πόσο τηρήθηκαν οι κανόνες διαφάνειας και προστασίας των προσωπικών δεδομένων που θέσαμε, προκαλεί μεγαλύτερη ανασφάλεια και ενδείξεις σοβαρών ευθυνών, παρά τον καθησυχασμό που επιχειρείται με την απάντηση του Υπουργού ότι «όλα είναι καλώς καμωμένα».
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με την αρχική σύμβαση στις 24/3/2020 μεταξύ της Palantir και της Ελληνικής Κυβέρνησης, ο Υπουργός υπέγραψε σύμβαση να παρέχει ψευδωνυμοποιημένα (“pseudonymised”, σελ. 4, Table 2) προσωπικά δεδομένα ασθενών και των μελών του γενικού πληθυσμού για τα οποία οφείλει να εφαρμόζεται η νομοθεσία περί προσωπικών δεδομένων καθώς είναι δυνατή μέσω αυτών η ταυτοποίηση του κάθε πολίτη (26 ΓΚΠΔ) και όχι «ανώνυμα, στατιστικά και δημογραφικά δεδομένα» που δε χρήζουν προστασίας, όπως χαρακτηριστικά αναφέρει στην απάντησή του.
Δύο μέρες μετά, ισχυρίζεται ότι προέβη σε τροποποίηση της αρχικής σύμβασης (Amendment No1 – 26/3/2020) όπου απαλείφεται ο όρος “pseudonymised” και αναδιατυπώνεται το πεδίο των προσωπικών δεδομένων στα οποία θα έχει πρόσβαση η Palantir, ενώ επικαλείται και μια εμπιστευτική απάντηση του Υπευθύνου Προστασίας Δεδομένων του Υπουργείου (DPO) στις 27/3, σύμφωνα με τον οποίον δεν τίθεται θέμα παραβίασης κανονισμών και ανάγκη απεύθυνσης στην ΑΠΔΠΧ. Ας σημειωθεί ότι η ΑΠΔΠΧ επενέβη αυτεπάγγελτα στις 18 Δεκεμβρίου 2020 για το ζήτημα αυτό, χωρίς να έχει γίνει γνωστό αν έχει καλυφθεί από τις απαντήσεις του Υπουργείου και επί τη βάση ποιού κειμένου συμφωνίας κλήθηκε να τοποθετηθεί.
Ερωτήματα και σκιές
Από τις απαντήσεις προκύπτουν σοβαρά και κρίσιμα ερωτήματα και βαρύτατες σκιές:
1. Για ποιό λόγο υπεγράφη σύμβαση (24/3) για παροχή ψευδωνυμοποιημένων προσωπικών δεδομένων και εκ των υστέρων ερωτάται ο DPO του Υπουργείου, που δίνει έγκριση μετά την υπογραφή των συμβάσεων;
2. Για ποιο λόγο κρίθηκε αναγκαία η τροποποίηση της αρχικής σύμβασης 2 μόλις μέρες μετά την υπογραφή της; Όταν υπογραφόταν, ο Υπουργός και οι συνεργάτες του, δε γνώριζαν ότι τα ψευδονυμοποιημένα στοιχεία αποτελούν προσωπικά δεδομένα των πολιτών και χρήζουν προστασίας;
3. Πως είναι δυνατόν να ισχυρίζεται ο Υπουργός ότι τροποποιήθηκε η σύμβαση στις 26/3, ενώ με αίτημα του παρατείνεται για 3 μήνες η αρχική σύμβαση που υπεγράφη στις 24/3;
«Η κυβέρνηση κινείται σε γκρίζες ζώνες»
Οι αντιφάσεις και τα πρωθύστερα σχήματα είναι αμείλικτα και υποδηλώνουν ότι η κυβέρνηση από την αρχή μέχρι το τέλος αυτής της υπόθεσης, κινείται σε γκρίζες ζώνες. Ο Πρωθυπουργός και ο αρμόδιος Υπουργός που ανέλαβαν προσωπικά αυτή τη σκοτεινή συνεργασία και μάλιστα με μια εταιρεία που έχει κατηγορηθεί διεθνώς για αθέμιτες πρακτικές, είναι εκτεθειμένοι για τον τρόπο που χειρίζονται ένα τόσο ευαίσθητο ζήτημα που αφορά τις ελευθερίες και τα δικαιώματα των πολιτών. Δεν θα τους αφήσουμε να παίξουν ολοκληρωτικά παιχνίδια χειραγώγησης και εμπορευματοποίησης των προσωπικών δεδομένων.
Spiegel: Τι ζητούσε η εταιρεία Palantir στην Ελλάδα;
Οι αντιδράσεις έφεραν διακοπή συνεργασίας με την Palantir
Πηγή: Vouliwatch, Efsyn.gr, The Press Project, Libre.gr