Η καταστρατήγηση του Συντάγματος συνεπάγεται πολιτικές και ποινικές ευθύνες των εμπλεκόμενων προσώπων, που θα πρέπει να διερευνηθούν και να αποδοθούν προκειμένου να μην κατατάσσεται η χώρα μας ανάμεσα σε εκείνες που παραβιάζουν θεμελιώδεις εγγυήσεις του κράτους δικαίου.
Ξενοφώντας Κοντιάδης*
Προκαλεί δυσάρεστη εντύπωση ο ισχυρισμός του πρωθυπουργού ότι «όλα έγιναν νόμιμα» και η επίμαχη ενέργεια της ΕΥΠ ήταν «τυπικά επαρκής». Ως πολιτικός και διοικητικός προϊστάμενος της ΕΥΠ, η οποία ως αυτοτελής δημόσια υπηρεσία υπάγεται από το 2019 απευθείας στον πρωθυπουργό, ο κ. Μητσοτάκης όφειλε να γνωρίζει καταρχάς ότι η γενική και αόριστη επίκληση της εθνικής ασφάλειας χωρίς επαρκή αιτιολογία και χωρίς δυνατότητα ενημέρωσης του παρακολουθούμενου, ούτε μετά τη λήξη της παρακολούθησης, παραβιάζει το άρθρο 19 του Συντάγματος και το άρθρο 8 της ΕΣΔΑ. Τις επισημάνσεις αυτές έχει κάνει σε ανύποπτο χρόνο τόσο η συνταγματική επιστήμη όσο και η νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου.
Ομως στη συγκεκριμένη περίπτωση το Σύνταγμα έχει καταστρατηγηθεί πολλαπλά, αφού ο παρακολουθούμενος συμβαίνει να είναι ευρωβουλευτής που καλύπτεται πλήρως από τις συνταγματικές εγγυήσεις του βουλευτικού αξιώματος, όπως ιδίως το άρθρο 61 για το απόρρητο των επικοινωνιών του βουλευτή και το άρθρο 62 για το ακαταδίωκτο. Ακόμη περισσότερο η άρση του απορρήτου των επικοινωνιών του αρχηγού του ΠΑΣΟΚ έγινε την περίοδο που διεξαγόταν η διαδικασία ανάδειξης αρχηγού του κόμματος, η οποία περιβάλλεται με τις εγγυήσεις του άρθρου 29 του Συντάγματος.
Είναι συνεπώς νομικά αδιανόητο, σύμφωνα με το Σύνταγμα και την ΕΣΔΑ, να θεωρείται νόμιμη η παρακολούθηση ευρωβουλευτή και υποψήφιου αρχηγού κόμματος, χωρίς να συνοδεύεται από ειδική τεκμηρίωση και από πρόσβαση σε πλήρη ενημέρωση για την πραγματοποιηθείσα παρακολούθηση. Η καταστρατήγηση του Συντάγματος συνεπάγεται πολιτικές και ποινικές ευθύνες των εμπλεκόμενων προσώπων, που θα πρέπει να διερευνηθούν και να αποδοθούν προκειμένου να μην κατατάσσεται η χώρα μας ανάμεσα σε εκείνες που παραβιάζουν θεμελιώδεις εγγυήσεις του κράτους δικαίου. Ο ισχυρισμός του πρωθυπουργού για τη νομιμότητα των ενεργειών της ΕΥΠ σημαίνει στην πράξη ότι θεωρεί νόμιμη την παρακολούθηση ευρωβουλευτή και αρχηγού πολιτικού κόμματος ως ύποπτου για προσβολή της εθνικής ασφάλειας.
*Καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, δικηγόρος
Πρώτη δημοσίευση Εφ.Συν.