«Στην τρέχουσα περίοδο των εσωτερικών εκλογικών προκλήσεων και της διαπραγμάτευσης με τη Δύση του Ταγίπ Ερντογάν, έχει δημιουργηθεί μία κινδυνώδης κατάσταση και η αντιμετώπιση οποιουδήποτε τυχόν θερμού επεισοδίου δεν θα είναι εύκολη υπόθεση για καμία από τις δύο χώρες», σημειώνει ο διεθνολόγος Αλέξανδρος Δεσποτόπουλος στη συνέντευξη στο AnatropiNews.
Ο ίδιος, μιλά για την άρση του Αμερικανικού εμπάργκο στην πώληση όπλων στην Κύπρο αλλά και την επιρροή που έχει ο πόλεμος που διεξάγεται στην Ουκρανία στην ανατολική Μεσόγειο.
Συνέντευξη στον Χρόνη Διαμαντόπουλο
Κύριε Δεσποτόπουλε, τι σημαίνει η απόφαση για την πλήρη άρση του εμπάργκο της πώλησης όπλων που είχε επιβληθεί εναντίον της Κυπριακής Δημοκρατίας το 1987 από τις Ηνωμένες Πολιτείες;
Η απόφαση αυτή είναι ιδιαίτερα σημαντική και αποτελεί συνέχεια της απόφασης, το 2020, του πρώην Υπουργού Εξωτερικών των Ηνωμένων Πολιτειών για την μερική – τότε, άρση εξαγωγής όπλων. Σε κάθε περίπτωση δεν πρόκειται για ένα μεμονωμένο γεγονός, αλλά εντάσσεται στην στενή στρατιωτική και ενεργειακή συνεργασία με την Ελλάδα, την Κύπρο και το Ισραήλ. Το νομοσχέδιο «East Med Act» και η τριμερής συνεργασία στη Μεσόγειο, λοιπόν, αποτελούν στρατηγική επιλογή των Αμερικανών, που δρουν προληπτικά έναντι της αναξιόπιστης πλέον Τουρκίας.
Αυτή η απόφαση μπορεί να προκαλέσει μεγαλύτερα προβλήματα από τα ήδη υφιστάμενα στις σχέσεις με την Τουρκία;
Όσο η Τουρκία νιώθει την πίεση της Δύσης και δη των Αμερικανών να επιστρέψει σε δυτική τροχιά και όσο η Κύπρος και η Ελλάδα προωθούν τα ενεργειακά και τα αμυντικά τους σχέδια, τόσο η Τουρκία θα εντάσσει την ρητορική έντασης στην Μεσόγειο στο πλαίσιο του «μεγάλου παζαριού», που έχει ξεκινήσει. Η πρόκληση για εμάς είναι μία πιθανή μελλοντική διευθέτηση, να μην βρει την Ελλάδα σε ρόλο Ιφιγένειας, από τους δυτικούς «συμμάχους» μας. Σε κάθε περίπτωση, στην τρέχουσα περίοδο των εσωτερικών εκλογικών προκλήσεων και της διαπραγμάτευσης με τη Δύση του Ταγίπ Ερντογάν, έχει δημιουργηθεί μία κινδυνώδης κατάσταση και η αντιμετώπιση οποιουδήποτε τυχόν θερμού επεισοδίου δεν θα είναι εύκολη υπόθεση για καμία από τις δύο χώρες.
Φαίνεται ότι η Τουρκία χρησιμοποιεί για άλλη μια φορά τον προσφυγικό για να φέρει σε δύσκολη θέση την Ελλάδα και την Ευρώπη. Αυτό είμαστε έτοιμοι να το αντιμετωπίσουμε;
Στην τουρκική κυβέρνηση ασκείται μεγάλη πίεση από το εκλογικό σώμα, λόγω του μεγάλου αριθμού προσφύγων και μεταναστών, που έχουν σωρευτεί στη γειτονική χώρα. Η πολιτική ηγεσία στην γείτονα ασκεί ήδη πιέσεις για την αποχώρηση μισού εκατομμυρίου ανθρώπων, οι οποίοι θα επέλεγαν προφανώς την Ευρώπη ως τον τελικό προορισμό τους. Η Τουρκία επιθυμεί ένας μεγάλος αριθμός, ειδικά Σύρων, να κατευθυνθεί προς το κουρδόφωνο τμήμα της Συρίας για να το αλλοιώσει και ένα άλλο, προς την Ελλάδα, ώστε να δημιουργήσει πολιτικό ζήτημα στην χώρα μας. Η Ελλάδα σήμερα είναι πολύ καλύτερα προετοιμασμένη από το 2020, που είχαμε τα γεγονότα στον Έβρο. Κάθε διαχείριση, όμως, στην θάλασσα είναι αρκετά πιο δύσκολη.
Σ’ έναν δύσκολο χειμώνα λόγω της ενεργειακής κρίσης και των γενικότερων συνεπειών του πολέμου στην Ουκρανία οι ελληνοτουρκικές σχέσεις είναι πιθανόν να δυσκολέψουν ακόμη περισσότερο;
Σε περιόδους ενεργειακής κρίσης, παρατηρείται έξαρση των πολεμικών συγκρούσεων, αλλά αυτή συναντάται κυρίως σε χώρες με σημαντικούς ενεργειακούς πόρους. Τυχόν ενεργειακό έλλειμα της Τουρκίας, θα μπορούσε λόγου χάρη να χρησιμοποιηθεί ως αιτία ή ως πρόσχημα ώστε να διακοπεί η παροχή του Αζέρικου φυσικού αερίου προς την χώρα μας από τον αγωγό, που διέρχεται από την γειτονική χώρα.
Η εξέλιξη του πολέμου στην Ουκρανία μπορεί να επηρεάσει και όσα συμβαίνουν στην περιοχή της ανατολικής Μεσογείου;
Αναμφίβολα. Η κρίση στην Ουκρανία έδωσε το φιλί της ζωής στο ΝΑΤΟ και αύξησε σημαντικά τις πιέσεις προς την Τουρκία να επιλέξει στρατόπεδο. Επίσης, δημιούργησε τεράστια ανάγκη σε ενεργειακούς πόρους, που διαθέτει ήδη η Μεσόγειος. Δρώντας προληπτικά έναντι αποχώρησης της Τουρκίας από το Δυτικό Στρατόπεδο, οι ΗΠΑ έχουν αναβαθμίσει σημαντικά την παρουσία τους στην Ελλάδα και ετοιμάζονται αντίστοιχα για στενότερη αμυντική συνεργασία με την Κύπρο. Όμως προσοχή! Αν η ελεύθερη Κύπρος γίνει το τελευταίο άκρο της δυτικής σφαίρας επιρροής, με την Τουρκία να προσχωρεί στον άξονα Κίνας – Ρωσίας, τότε ο στόχος της επανένωσης της Κύπρου θα γίνει ακόμη πιο δύσκολη στο νέο τοπίο του ψυχρού πολέμου.