Οι κεντρικές τράπεζες είναι σε πανικό. Η Fed αύξησε κι άλλο το επιτόκιο. Ο κεντρικός τραπεζίτης χτύπησε συναγερμό.
Μετά τη νέα αύξηση του αμερικανικού επιτοκίου και άλλες κεντρικές τράπεζες σήμερα από την Ελβετία μέχρι τις Φιλιππίνες αυξάνουν τα επιτόκια τους σε μια προσπάθεια να σώσουν τις οικονομίες τους από την υπερθέρμανση. Οι κεντρικές τράπεζες την φοβούνται τόσο, που προτιμούν να αυξήσουν την ανεργία παντού.
Έρχεται ύφεση. Δεν υπάρχει ήπιος τρόπος να το πεις. Ο κεντρικός τραπεζίτης των Ηνωμένων Πολιτειών είπε χθες ότι “Οι πιθανότητες για ομαλή προσγείωση μειώνονται” και ο πλανήτης πάγωσε.
Η ανώμαλη προσγείωση είναι τόσο επικίνδυνη, που οι κεντρικές τράπεζες προσπαθούν να προκαλέσουν ελεγχόμενη ύφεση (άρα αύξηση της ανεργίας!!!) για να την αποφύγουν.
Μπορεί να εξηγηθεί με ένα παράδειγμα.
Ας υποτεθεί ότι η οικονομία είναι ένα αεροπλάνο. Όταν τα πράγματα είναι ομαλά, το αεροπλάνο πετάει γλυκά. Οι επιβάτες χαζεύουν τη θέα, κοιμούνται, τρώνε και πίνουν ή παίζουν με τα κινητά τους.
Ο κινητήρας κάθε οικονομίας, είναι οι κεντρικές τράπεζες. Είναι αυτές που παράγουν το χρήμα, τα ευρώ τα δολάρια, είτε σε χαρτονόμισμα είτε σε δάνεια.
Όταν οι συνθήκες είναι ομαλές, οι κεντρικές τράπεζες διαχέουν χρήμα στις επιχειρήσεις, προσλαμβάνουν κόσμο, αυξάνουν το προσωπικό, αυξάνουν την παραγωγή τους. Η οικονομία όχι μόνο πλανάρει αλλά και αναπτύσεται – κερδίζει υψόμετρο.
Όταν η οικονομία όμως χάνει τη δυναμική της, ή όταν το διεθνές εμπόριο εμποδίζεται, ή όταν υπάρχει κρίση χρέους, ή πόλεμος, οι κεντρικές τράπεζες ανεβάζουν στροφές: ρίχνουν περισσότερο χρήμα στην οικονομία για να διατηρηθεί στο ίδιο υψος.
Μειώνουν δηλαδή τα επιτόκια, και οι “κινητήρες” δουλεύουν στο φουλ.
Όμως αυτό δεν μπορεί να συνεχιστεί επ’ άπειρον. Ό κινητήρας υπερθερμαίνεται, όσο περισσότερο χρήμα ρίχνουν οι κεντρικές τράπεζες, τόσο χάνεται η εμπιστοσύνη στο ίδιο το χρήμα και τόσο αυξάνονται οι τιμές.
Αρχίζει ο πληθωρισμός και πολύ εύκολα ξεφεύγει από τον έλεγχο. Αυτός είναι ο κίνδυνος και σε αυτό το σημείο βρισκόμαστε τώρα.
Τι μπορούν να κάνουν οι κεντρικές τράπεζες; Όταν “τρέχει” ο πληθωρισμός, οι κινητήρες υπερθερμαίνονται. Για να γλιτώσει το αεροσκάφος, η οικονομία, πρέπει να κατεβάσει στροφές. Αλλά με πιο λίγες στροφές, το αεροπλάνο, χάνει υψόμετρο…
Οι κεντρικές τράπεζες μειώνουν την ποσότητα το χρήματος που κυκλοφορεί. Αυξάνουν τα επιτόκια με την ελπίδα να σταθεροποιηθεί το σύστημα.
Κάθε αύξηση των επιτοκίων λοιπόν, σημαίνει λίγο πιο χαμηλή πτήση για την οικονομία. Δηλαδή, λιγότερα δάνεια, λιγότερες επενδύσεις, μικρότερη παραγωγή, λιγότερη ανάγκη για χέρια, περισσότερη ανεργία.
Επομένως όλο το στοίχημα είναι να πειράξεις τα επιτόκια τόσο – όσο. Τόσο, για να κατεβάσεις την πίεση από την οικονομία, όσο για να μην προκαλέσεις τέτοια απώλεια στήριξης στο αεροσκάφος ώστε να χάθεί το σκάφος της οικονομίας.
Λέγοντας λοιπόν ο αμερικανός κεντρικός τραπεζίτης οτι “η προσγείωση δεν θα είναι ομαλή” σημαίνει πως αναγνωρίζει ότι θα υπάρξει μεγάλη ύφεση, μεγάλη απώλεια υψομέτρου, αναταράξεις και μεγαλύτερη ανεργία…
Και το λέει ο αμερικανός κεντρικός τραπεζίτης που κρατάει το καλύτερο φύλλο της τράπουλας στην διεθνή οικονομία. Όταν η Fed πέφτει με κρυολόγημα, η Ευρώπη πέφτει με πνευμονία.