NewsEdit Έπειτα από δύο χρόνια, στη διάρκεια των οποίων η πανδημία ανάγκασε πολλούς δικούς μας και ξένους πολιτιστικούς θεσμούς να περιορίσουν τις δραστηριότητές τους, το Ιταλικό Ινστιτούτο στην Αθήνα, με μακρόχρονη μορφωτική και πολιτιστική δραστηριότητα στην Ελλάδα, φιλοδοξεί να επαναλάβει και να διευρύνει με ανανεωμένη διάθεση και θεματικές τις πολυποίκιλες δραστηριότητές του.
Ο νέος διευθυντής του Ιταλικού Ινστιτούτου στην Αθήνα Φραντσέσκο Νέρι, ένας νέος και ενθουσιώδης άνθρωπος με πείρα από τη θητεία του ως διευθυντής του Ινστιτούτου στο Λουξεμβούργο και τη Μασσαλία της Γαλλίας, με μεγάλη γνώση και ενδιαφέρον για τον ελληνικό πολιτισμό και τη συνεργασία των δύο λαών -άλλωστε μελέτησε τη νεοελληνική γλώσσα και έχει πτυχίο γλωσσομάθειας Γ2- υποδέχθηκε το ΑΠΕ-ΜΠΕ για να ξεδιπλώσει το νέο, πλούσιο και πολυδιάστατο, εκπαιδευτικό, αλλά κυρίως το ενδιαφέρον πολιτιστικό του πρόγραμμα.
Ένα πρόγραμμα που, τουλάχιστον για τούτη τη χρονιά θα έχει ως σημαντική στιγμή του την πολυθεματική εκδήλωση για τον Πιέρ Πάολο Παζολίνι, το ανέβασμα της «Ρωμιοσύνης» του Γιάννη Ρίτσου από τον διαλεκτό ηθοποιό Μόνι Οβαντία, αλλά και τα μαθήματα ιταλικής κουζίνας από τη Σχολή Μαγειρικής της Εμίλια Ρομάνια, όπως και ειδικά μαθήματα για τον ιταλικό κινηματογράφο.
Ακολουθεί η συνέντευξη στον Γιώργη-Βύρωνα Δάβο για το ΑΠΕ-ΜΠΕ:
Κύριε διευθυντά, ευχαριστούμε που μιλάτε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ. Έπειτα δύο χρόνια σκληρού περιορισμού, λόγω της πανδημίας, το Ιταλικό Ινστιτούτο επανέρχεται. Πώς προβλέπεται να γίνει τούτη η επανεκκίνηση;
– Ευχαριστώ πολύ κι εσάς. Ναι, ήσαν δύο πολύ δύσκολα χρόνια και πλέον το Ινστιτούτο επιδιώκει να επαναλάβει όλες του τις δραστηριότητες, που είναι αυτές ενός Πολιτιστικού Ινστιτούτου. Δηλ. περιλαμβάνει μαθήματα ιταλικής γλώσσας, τη βιβλιοθήκη μας και τις πολιτιστικές εκδηλώσεις μας. Πλέον, εμείς επανερχόμαστε και παρουσιάζουμε ξανά τις πολιτιστικές εκδηλώσεις στην έδρα μας, η βιβλιοθήκη μας ξανανοίγει για το κοινό και τώρα ξεκινούμε τις εγγραφές για τα μαθήματα γλώσσας. Μέχρι το τέλος του μηνός κανείς μπορεί να εγγραφεί. Τα προηγούμενα χρόνια είχαμε στραφεί στη διδασκαλία εξ αποστάσεως, γιατί ήταν απαραίτητο. Από τούτη τη χρονιά θέλουμε να δώσουμε ξανά τη δυνατότητα για δια ζώσης μαθήματα. Θα εξακολουθήσει βέβαια και η εξ αποστάσεως διδασκαλία, μιας κι υπάρχουν μαθητές εκτός Αθηνών που μπορούν έτσι να παρακολουθήσουν τα μαθήματα, όμως θέλουμε να επιστρέψουμε στη δια ζώσης εκμάθηση.
Το ενδιαφέρον για τα μαθήματα αυτά είναι μεγάλο; Γιατί μιλήσατε προηγουμένως και για εξ αποστάσεως διδασκαλία, μήπως μπορεί αυτή να είναι και μία ευκαιρία για διεύρυνση του αριθμού των μαθητών;
– Ναι, βέβαια. Τούτα τα χρόνια μας έμαθαν και κάτι. Μας δίδαξαν ότι μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε εναλλακτικές δυνατότητες, όπως τα μαθήματα εξ αποστάσεως, που έφεραν κοντά στο Ινστιτούτο ανθρώπους, που ήσαν μακριά, ίσως δεν μας γνώριζαν και μπορεί και να μην είχαν τη δυνατότητα να έλθουν εδώ. Στόχος μας πλέον δεν είναι να προσφέρουμε μαθήματα με τον παραδοσιακό τρόπο, αλλά και να προσφέρουμε κι άλλες δυνατότητες. Για παράδειγμα φέτος, προσφέρουμε ένα μάθημα για τον ιταλικό κινηματογράφο, αλλά και τη δυνατότητα για μαθήματα σε μικρά παιδιά κι εφήβους. Δηλ. επιθυμία μας είναι να προσφέρουμε όλο και περισσότερα. Στο μέλλον σχεδιάζουμε να προσφέρουμε κι άλλου είδους μαθήματα, π.χ. στην ιταλική κουλτούρα κι όχι μόνον στη γλώσσα. Δηλ., να προσεγγίσουμε ακόμη κι όσους γνωρίζουν ήδη ιταλικά, αλλά θέλουν να εμβαθύνουν στην κουλτούρα μας.
Βέβαια, πριν από την πανδημία, υπήρχε κι η οικονομική κρίση, η οποία επηρέασε πολλές χώρες και τους θεσμούς της. Πόσο επηρέασε αυτή η κρίση και το Ιταλικό Ινστιτούτο; Ποιοτικά, όχι μόνο ποσοτικά, έχετε διαπιστώσει συνέπειες από αυτήν;
– Εγώ ήλθα στην Ελλάδα πρόσφατα, όμως πριν υπηρέτησα αυτά τα χρόνια και σε άλλες χώρες. Κι εκεί τω όντι διαπίστωσα πως υπήρχαν δυσκολίες. Π.χ., προηγουμένως υπηρετούσα στη Γαλλία κι είδα πως ήταν δύσκολο για πολλούς να εγγραφούν σε μαθήματα γλώσσας, οικονομικά, εννοώ, συνεπώς θα πρέπει να τα προσέχουμε αυτά. Επιπλέον θα πρέπει να έχουμε επίγνωση πως υπάρχει κόσμος σε δυσκολία, αλλά εμείς παρέχουμε μία υπηρεσία, δεν είμαστε εδώ μόνο για να κερδίσουμε κάτι, μα για να παράσχουμε μία δημόσια υπηρεσία, σε όφελος των Ελλήνων που θέλουν να γνωρίσουν την Ιταλία. Και πρέπει πάντα να έχουμε κατά νου αυτήν την παροχή κοινωφελούς υπηρεσίας.
Μιλήσαμε για τα μαθήματα, που είναι πολύ σημαντικά για το ρόλο που διαδραματίζει το Ινστιτούτο. Όμως γνωρίζουμε πως το Ινστιτούτο έχει κι άλλη αποστολή: την πολιτιστική ανταλλαγή. Όχι μόνο να γνωρίσει την ιταλική κουλτούρα στους Έλληνες, αλλά και να εμπλέξει Έλληνες στον πολιτιστικό αυτό δεσμό. Τη χρονιά τούτη πού και πώς επικεντρώνεται αυτή η δεύτερη δραστηριότητα;
– Λοιπόν, έχουμε μία σειρά από πρωτοβουλίες και δραστηριότητες, των οποίων το πρόγραμμα έχει καταρτισθεί και θέλω εδώ να ευχαριστήσω τη σύμβουλο της πρεσβείας Σουζάνα Σλάιν, που στο ενδιάμεσο διάστημα πριν αναλάβω, εκπόνησε ένα πλούσιο και σφικτό πρόγραμμα δραστηριοτήτων. Κατ’ εμέ, εμείς θα πρέπει, φυσικά, να εστιασθούμε στη συνεργασία με τους τοπικούς θεσμούς, πρέπει να μην εργαζόμαστε μόνοι μας, αλλά να συνεργαζόμαστε με τους Έλληνες φίλους μας και να βρούμε μαζί κοινά ενδιαφέροντα. Συνεπώς εμείς φέτος θα προσφέρουμε, δραστηριότητες και μπορώ να αναφερθώ στις κυριότερες από αυτές μέχρι τα τέλη του έτους, όπως για παράδειγμα την εκδήλωση για τον Πιέρ Πάολο Παζολίνι, που θα γίνει σε συνεργασία με το εδώ πανεπιστήμιο και θα διαιρείται στο κινηματογραφικό μέρος, δηλ. ο Παζολίνι σκηνοθέτης, κι ένα μέρος συνεδριακό, όπου θα μελετηθεί η σκέψη του Παζολίνι. Και επιπλέον κι ένα κομμάτι εκθεσιακό, γιατί θα εκθέσουμε εδώ προσωπικά αντικείμενα του Παζολίνι, ακόμη και την κάμερα που χρησιμοποιούσε στα γυρίσματα. Θα έχουμε δηλ. μία εκδήλωση που θα εξελίσσεται σε διαφορετικά επίπεδα, σινεμά, λογοτεχνία και σκέψη, αλλά και Τέχνη, γιατί θα έχουμε αντικείμενα, αφίσες της εποχής, κι αυτά είναι σημαντικά για να εισέλθουμε στη σκέψη του Παζολίνι.
Μία άλλη σημαντική εκδήλωση θα είναι αυτή με το Ίδρυμα Κακογιάννη, που συνήψα πρόσφατα και με χαροποίησε γιατί βρήκα εκεί πολλούς που μιλούσαν θαυμάσια ιταλικά κι είχαν ζήσει στην Ιταλία, κάποιοι και στην πόλη μου την Μπολόνια. Θα ανεβάσουμε ένα σημαντικό θέαμα μ’ επίκεντρο έναν σημαντικό Ιταλό ηθοποιό, τον Μόνι Οβαντία. Ο Οβαντία είναι ένας μεγάλος Ιταλός ηθοποιός, που ασχολείται με την εβραϊκή παράδοση της χώρας, αλλά και για την ελληνική κουλτούρα, επειδή τον ενδιαφέρει ιδιαίτερα ο ελληνικός πολιτισμός. Ιδίως ο Γιάννης Ρίτσος, ο οποίος ήταν γι’ αυτόν μία μεγάλη πηγή έμπνευσης. Και το θέαμα αυτό θα ανεβεί στα ελληνικά, γιατί κι ο ίδιος μιλά ελληνικά και θα είναι ένα θέαμα μουσικής και λόγου, γιατί θα ανεβάσει το έργο «Ρωμιοσύνη». Κι αυτό θα είναι άλλο ένα σημαντικό πολιτιστικό ραντεβού.
Κατόπιν, θα έχουμε κι άλλο ένα ραντεβού, περί τα τέλη Νοεμβρίου, θα οργανώσουμε κάτι διαφορετικό, που όμως μας αρέσει να το κάνουμε, πάνω στην ιταλική κουζίνα, γιατί κι αυτό είναι μία ενδιαφέρουσα πτυχή της κουλτούρας μας.
Κι είναι βέβαιο, πως αυτό θα ενδιαφέρει πολύ και πολλούς…
– Βέβαια. Θα το οργανώσουμε με τη Σχολή Μαγειρικής της Περιφέρειας Εμίλια-Ρομάνια και θα πραγματοποιήσουμε ένα σεμινάριο για τη ζύμη, πως θα φτιάξουμε τη ζύμη (σφόλια) για ζυμαρικά και γλυκά στο σπίτι. Ένα απλό πράγμα, αλλά το οποίο επίσης ανήκει στην κουλτούρα και την καθημερινή ζωή μίας χώρας. Κι είναι σημαντικό να το μάθει κανείς κι αυτό.
Εδώ θα υπενθυμίσω άλλο ένα ραντεβού, γιατί έχει ξεκινήσει ήδη από την Παρασκευή 16 Σεπτεμβρίου, όπου στις Ροβιές στην Εύβοια παρουσιάζουμε, μια έκθεση που ήδη ανέβηκε στην Κέρκυρα. Η έκθεση ονομάζεται «Λεβάντε» κι είναι με έργα ενός μεγάλου Ιταλού εικονογράφου, ο οποίος απαθανατίζει διάφορες προσωπικότητες της Βενετίας που είχαν σχέση με την Ελλάδα. Συνεπώς είναι μία έκθεση με σύγχρονες απεικονίσεις, όμορφες, που όμως διηγούνται και μία ιστορία. Μία σύζευξη ανάμεσα σε ιστορικά πρόσωπα κι έναν σύγχρονο καλλιτέχνη.
Ακούγοντας για την εκτός Αθηνών έκθεση στις Ροβιές, αναρωτήθηκα μήπως προγραμματίζετε να επεκτείνετε αυτού του είδους τις εκδηλώσεις και σε άλλες πόλεις-περιοχές στην Ελλάδα;
– Βέβαια, αυτό είναι κι ένα πολύ σημαντικό κομμάτι του έργου μας. Βρισκόμαστε σε μία πόλη πολύ μεγάλη, όμορφη, πλούσια σε πολιτιστικές εκδηλώσεις, όμως αποστολή μας είναι να συνεργασθούμε με όλη την Ελλάδα. Συνεπώς, αυτό που γίνεται αυτούς τους μήνες, αλλά και θα το επαναλάβουμε ακόμη και την επόμενη χρονιά, είναι να παρουσιάσουμε ένα πρόγραμμα σε διαφορετικές πόλεις της Ελλάδας και σε συνέργεια με διάφορους θεσμούς. Κι αυτό γιατί το Ινστιτούτο ασχολείται με τη διάδοση της κουλτούρας σε όλη τη χώρα. Άλλωστε κι αυτό με χαροποιεί ιδιαίτερα, ήδη έχουμε ανταπόκριση από την Κρήτη, τη Ρόδο ή τη Θεσσαλονίκη. Είμαι χαρούμενος που μπορούμε να δουλέψουμε σε όλη τη χώρα.
Είναι μεγάλο αυτό το ενδιαφέρον για συνεργασία με το Ινστιτούτο από καλλιτέχνες, συγγραφείς κι ακαδημαϊκούς;
– Ναι. Το καλό με τη δική μου δουλειά είναι πως επισκέπτομαι διαφορετικές χώρες και βλέπω πράγματα που κάποιος άλλος δεν γνωρίζει, καίτοι πιστεύει πως γνωρίζει ήδη τη χώρα που βρίσκεται. Για παράδειγμα, γνώριζα πως στην Ελλάδα υπάρχει ενδιαφέρον για την Ιταλία, όμως ευρισκόμενος εδώ ανακαλύπτω ένα ακόμη μεγαλύτερο ενδιαφέρον από εκείνο που πίστευα ότι υπήρχε. Κυρίως ότι γνωρίζετε καλά την Ιταλία πολύ καλύτερα απ’ όσο πίστευα. Υπάρχουν πολλοί που μιλούνε όχι απλώς καλά, αλλά πολύ καλά τη γλώσσα μας. Κι οι άνθρωποι που έχουν σπουδάσει στη χώρα μας είναι επίσης πολλοί. Όπως επίσης πολλοί είναι κι όσοι τρέφουν συμπάθεια προς τη χώρα μας. Έτσι από την πρώτη στιγμή, οι περισσότερες συναντήσεις που είχα εδώ έτρεφαν μεγάλο ενδιαφέρον για την καλλιτεχνική σκηνή στην Ιταλία. Μεγάλο ενδιαφέρον επίσης, όπως διαπίστωσα σε πρόσφατη συνάντηση, για το ιταλικό σύγχρονο θέατρο κι όχι μόνο για την παραδοσιακή κουλτούρα, για τα πιο γνωστά πράγματα, αλλά και για τα πιο σύγχρονα ρεύματα. Και γι’ αυτό χαίρομαι και σκέπτομαι γιατί να μην κάνουμε περισσότερα πράγματα;