NewsEdit Παρά το ότι οι πρωτόγονες κοινωνίες ήταν πολυγαμικές- όλοι έκαναν σεξ με όλους- και η μονογαμία εμφανίσθηκε πολύ αργότερα, οι μη μονογαμικές σχέσεις παραμένουν μεγάλο ταμπού σε πολλά μέρη του κόσμου. Από τη διατήρηση της αγνότητας των κοριτσιών έως τη σεξουαλική απελευθέρωση και την ελεύθερη συμβίωση των ζευγαριών, στις κοινωνίες της Δύσης, η μονογαμία παραμένει σταθερά ακλόνητη. Γιατί; Ίσως γιατί οι ανάγκες που την επέβαλλαν είναι πολύ ισχυρές.
Ωστόσο τα τελευταία χρόνια οι ερωτικές σχέσεις- αλλά και το τι θεωρείται πια σχέση- αλλάζουν συνεχώς. Και τα θεμέλια της μονογαμίας φαίνεται να κλονίζονται…
Η μη μονογαμία έχει πολλές μορφές: Από το να ζείτε με πολλούς συντρόφους και να μοιράζεστε τα έξοδα έως το να δίνετε το «ελεύθερο» στον σύντροφό σας μια φορά τον χρόνο κατά τη διάρκεια του επαγγελματικού συνεδρίου του.
Οι ανοιχτές σχέσεις συγκαταλέγονται στις εκφάνσεις της μη μονογαμίας, όμως υπάρχουν διαφοροποιήσεις μεταξύ αυτού του είδους της συμφωνίας και άλλων ειδών μη μονογαμίας, όπως η πολυσυντροφικότητα (polyamorous).
Πολυσυντροφικότητα είναι να διατηρεί κάποιος σταθερές σχέσεις με δύο ή περισσότερα άτομα, ενώ οι ανοιχτές σχέσεις συνήθως αναφέρονται στις ερωτικές σχέσεις που κάποιος συνάπτει εκτός της κύριας σχέσης του. Με άλλα λόγια, οι ανοιχτές σχέσεις επικεντρώνονται λιγότερο στη συναισθηματική σύνδεση με τρίτα άτομα και περισσότερο στις σεξουαλικές σχέσεις.
Για κάποιους, αυτό σημαίνει περιστασιακές επαφές με τρίτους και να έχουν «friends with benefits» – φίλους με τους οποίους μοιράζονται προσωπικές στιγμές χωρίς συναισθηματικές δεσμεύσεις.
Για άλλους, ανοιχτή σχέση σημαίνει ένα περιστασιακό «ελευθέρας» για «περιπέτειες» της μίας βραδιάς ή μια σύντομη ερωτική γνωριμία.
Υπάρχουν επίσης κι εκείνοι για τους οποίους ο διακανονισμός αυτός μπορεί να έχει τη μορφή του swinging: να συνευρίσκονται ερωτικά ως ζευγάρι με άλλα ζευγάρια, όχι όμως να βγαίνουν ραντεβού ο καθένας χωριστά.
Η polyfidelity, επίσης, ένα είδος πολυσυντροφικής σχέσης, τα μέλη της οποίας δεν επιτρέπεται να αναπτύσσουν σεξουαλικούς ή συναισθηματικούς δεσμούς με άτομα εκτός της υφιστάμενης σχέσης. Oφείλουν να παραμένουν πιστά απέναντι στο σύνολο των σταθερών συντρόφων τους.
Και σίγουρα πολλοί από εμάς γνωρίζουμε ζευγάρια με ανοιχτές σχέσεις τύπου «μη ρωτάς τίποτα, μη λες τίποτα». Σε αυτές, οι δύο σύντροφοι επιτρέπουν ο ένας στον άλλον να έχει σεξουαλικές σχέσεις με τρίτους, αλλά δεν θέλουν να συζητούν μεταξύ τους αυτές τις εμπειρίες.
Άλλοι όροι όπως «monogamish» («μονογαμιστής»), τον οποίο έκανε γνωστό πριν από αρκετά χρόνια ο Νταν Σάβατζ, αρθρογράφος για θέματα σχέσεων και σεξ, επικαλύπτουν κάποιες από τις διευθετήσεις των ανοιχτών σχέσεων.
Οι κοινωνικοί ερευνητές αναφέρουν ότι όσοι ενδιαφέρονται ή συμμετέχουν σε ανοιχτές σχέσεις είναι σχετικά νέοι, μεταξύ 25 και 45 ετών. Παράλληλα, πολλοί από αυτούς αυτοπροσδιορίζονται ως κουίρ, αμφιφυλόφιλοι ή/και πανσεξουαλικοί.
Ένας από τους λόγους που οδήγησαν σε μια πιο ευρεία αποδοχή μη παραδοσιακών προσωπικών σχέσεων, είναι και η πανδημία της Covid-19, αφού τότε δημιουργήθηκαν και οι πλατφόρμες ειδικά για μη μονογαμικές σχέσεις. Η Λόγκαν Ούρι, διευθυντικό στέλεχος της εφαρμογής γνωριμιών Hinge, εκτιμά πως ίσως πρόκειται για συνέπεια της πανδημίας, καθώς πιστεύει πως ήταν «η τέλεια ευκαιρία να κάνουμε μια παύση και να σκεφτούμε περισσότερο τι πραγματικά επιθυμούμε».
Ας δούμε όμως ποια είναι η τάση στις σελίδες γνωριμιών. «Η πλειονότητα των χρηστών του OkCupid αναζητάει μονογαμικές σχέσεις, αλλά το 2021, οι χρήστες που αναζητούσαν μη-μονογαμικές σχέσεις αυξήθηκαν κατά 7%», ανέφερε εκπρόσωπος του OkCupid στο BBC Worklife.
Από τους πάνω από ένα εκατομμύριο χρήστες του OkCupid στο Ηνωμένο Βασίλειο που απάντησαν στο ερώτημα «Θα σκεφτόσασταν να κάνετε ανοιχτή σχέση;», το 2022 το 31% απάντησε «ναι». Το 2021, θετικά είχε απαντήσει το 29% και το 2020 το 26%.
Η τάση για τις ανοιχτές σχέσεις πάντως εκφράζεται περισσότερο από τους μιλένιαλ οι οποίοι «αμφισβητούν τον τρόπο με τον οποίο τους μεγάλωσαν» – να πιστεύουν, δηλαδή, πως στόχος των προσωπικών σχέσεων είναι ένας μακροχρόνιος, μονογαμικός γάμος.
Περισσότερο φαντασίωση παρά πραγματικότητα;
Παρά το γεγονός πως όλο και περισσότεροι άνθρωποι προχωρούν σε μη μονογαμικές σχέσεις και υπάρχει μια αυξανόμενη ορατότητα γύρω από τις ανοιχτές σχέσεις, η μη μονογαμία δεν είναι αποδεκτή στα περισσότερα ζευγάρια. Φαίνεται ότι παρά την επιθυμία τους οι άνθρωποι δεν τολμούν.
Σχετική έρευνα αποκαλύπτει ότι οι περισσότεροι έχουν φαντασιωθεί κάποια στιγμή να είναι με κάποιον τρόπο μη μονογαμικοί, όπως με ανταλλαγή συντρόφων, με το να «ανοίξουν» τη σχέση τους ή να είναι πολυσυντροφικοί. Ωστόσο, είναι σχετικά λίγοι εκείνοι που το κάνουν πραγματικότητα.
Είναι γεγονός ότι η μονογαμικότητα βασίζεται περισσότερο στη λειτουργικότητα των σχέσεων που διέπουν την κοινωνία. Η πολυσυντροφικότητα από την άλλη μοιάζει δύσκολη και κουραστική. Θέλει πολύ κόπο και πολύ χρόνο. Πολλές αντοχές. Και φυσικά αφοσίωση σε περισσότερους από έναν συντρόφους! Ας μην ξεχνάμε ότι υπάρχουν κανόνες. Θα πρέπει να μοιράζεσαι τα πάντα με όλους. Οι πολυσύντροφοι θα πρέπει να είναι ενήμεροι για όποιον εμφανισθεί στη διευρυμένη σχέση.
Στον έρωτα όλα τα σενάρια είναι πιθανά.Το σημαντικό είναι να είμαστε εκεί που θέλουμε να είμαστε και να είμαστε καλά, με εντιμότητα απέναντι στον εαυτό μας και στους συντρόφους μας.