NewsEdit Σκέφτομαι πως η συνεχιζόμενη και επιδεινούμενη ενεργειακή κρίση έχει και ένα καλό: μας εκπαιδεύει, μας προετοιμάζει, μας μαθαίνει πως να ζούμε σε καταστάσεις έξω από τη σφαίρα της σιγουριάς που οι περισσότεροι έχουμε συνηθίσει (comfort zone).
Του Γιάννη Τσιπουρίδη
Βέβαια, όσο άγρια κι αν είναι αυτή η πρωτοφανής ενεργειακή κρίση, δεν παύει να είναι μια καθαρά τεχνητή κρίση που προκλήθηκε από πολιτικές και οικονομικές αποφάσεις.
Παρ’ όλο που όπως εξελίχθηκε η κρίση, υπήρχε μια νομοτελειακή διάσταση, με την έννοια ότι λίγο-πολύ ήταν προφανείς οι αντιδράσεις σε κάθε κίνηση του αντιπάλου στρατοπέδου, δεν υπήρχε όμως τίποτε το νομοτελειακό, το αναπόφευκτο με την επιστημονική έννοια του όρου..
Ο Πόυτιν αποφάσισε να το παίξει μεγάλη δύναμη κι έφτιαξε ένα αφήγημα τύπου όπλα μαζικής καταστροφής (το θυμάστε; ) και εισέβαλε στην «ναζιστική» Ουκρανία. Η ΕΕ και οι ΗΠΑ αντέδρασαν με κυρώσεις και πάπαλα η σταθερή ροή του ορυκτού αερίου.
Εδώ ανέλαβε δράση η ελεύθερη ονομαζόμενη οικονομία. Ώρες-ώρες το ελεύθερη σαν προσδιοριστικό της οικονομίας, μου φαίνεται που σημαίνει πως αυτοί που την ασκούν είναι ελεύθεροι να κάνουν ότι θέλουν. Γιατί το λέω;
Μια ακραία κατά τη γνώμη μου, αρχή της ελεύθερης αγοράς, είναι αυτή που εξαρτά την τιμή ενός προϊόντος με την προσφορά και ζήτηση. Η εφαρμογή αυτής της αρχής εξελίσσεται live στις τηλεοράσεις μας και επηρεάζει τις ζωές μας καθοριστικά.
Η τιμή πώλησης ενός προϊόντος δεν εξαρτάται μόνο από το κόστος κατασκευής/παραγωγής/απόκτησης/συναρμολόγησης, δεν εξαρτάται μόνο από το κόστος των επί μέρους υλικών, ούτε μόνο από το κόστος της προώθησης του στις αγορές προς πώληση, ούτε καν από το κόστος των περιβαλλοντικών επιπτώσεων που έχει η παραγωγή, μεταφορά αποθήκευση και χρήση του (το οποίο ειρήσθω εν παρόδω δεν λαμβάνεται ΠΟΤΕ υπόψη και είναι η αιτία των δεινών μας, αλλά ας μην μπω σε αυτή τη συζήτηση τώρα….)
Η τιμή λοιπόν ενός προϊόντος καθορίζεται σε μεγάλο βαθμό από την προσφορά και τη ζήτηση.
Έτσι στην αγορά της Ευρώπης, σαν αποτέλεσμα του σημαντικού περιορισμού διάθεσης ρωσικού ορυκτού αερίου και την ανασφάλεια για μελλοντικές ροές που αυτός ο περιορισμός δημιούργησε και σε συνδυασμό με την σε πολύ υψηλό βαθμό εξάρτηση της Ευρώπης από ρωσικό ορυκτό αέριο, η ζήτηση ξεπέρασε κατά πολύ την προσφορά με αποτέλεσμα η τιμή του ορυκτού αερίου να βρεθεί στα άστρα
Όμως, στην Ρωσία επειδή η παραγωγή ορυκτού αερίου παραμένει υψηλή, αλλά επειδή δεν υπάρχει πλέον η προηγούμενη ζήτηση, η Ρωσία απλά το …καίει… δηλαδή για την αγορά της Ρωσίας η τιμή του είναι ουσιαστικά μηδενική. Φυσικά η καύση της περίσσειας του ορυκτού αερίου οδηγεί καθημερινά σε εκπομπή 9.000 τόνων διοξειδίου του άνθρακα, αλλά αυτά πια είναι …ψιλά γράμματα και ανήκει στην άλλη συζήτηση που έλεγα πιο πάνω.
Δεν άλλαξε το κόστος παραγωγής, αποθήκευσης και μεταφοράς του ορυκτού αερίου.
Όχι. Άλλαξε η σχέση προσφοράς και ζήτησης.
Και πάνω σε αυτήν την ακραία εξέλιξη, χτίστηκε η ενεργειακή κρίση που μας τρομοκρατεί.
Επί της ουσίας, όμως, ζούμε ουσιαστικά μια κρίση που μπορούσε να είχε αποφευχθεί. Γι αυτό λέω πως δεν ήταν νομοτελειακό να συμβεί.
Η επόμενη όμως είναι νομοτελειακό να συμβεί και δεν σταματιέται με τίποτε.
Μόνο περιορισμό της κλιματικής κρίσης μπορούμε να πετύχουμε, αν αντιδράσουμε έγκαιρα και λογικά, όπως επιτάσσει η επιστήμη.
Όμως ήδη η τεχνητή ενεργειακή κρίση μας οδηγεί στην αντίθετη κατεύθυνση
Όλες οι κυβερνήσεις πιέζουν χώρες παραγωγούς και μεγάλες εταιρείες ορυκτών καυσίμων να αυξήσουν την παραγωγή τους και να προχωρήσουν σε νέες εξορύξεις για να αντισταθμίσουν τις απώλειες από τη Ρωσία και … να αντικαταστήσουν την μια ενεργειακή εξάρτηση από μια άλλη. Οι μεγάλες εταιρείες ορυκτών καυσίμων, εκεί που είχαν αρχίσει να στριμώχνονται κι έβλεπαν μια χρονιά με απώλειες, τώρα δεν προλαβαίνουν να μετρούν τα κέρδη τους και να σχεδιάζουν νέα έργα.
Έτσι, κι ενώ οι κλιματικές καταστροφές γίνονται όλο και πιο εκτεταμένες και συμβαίνουν σε όλες τις χώρες, παντού στον πλανήτη, κυβερνήσεις και εταιρείες συνεχίζουν να αναζητούν νέα έργα ορυκτών καυσίμων.
Και η κλιματική κρίση;
Κατ αρχάς αυτά που γίνονται σήμερα για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης, έπρεπε να είχαν γίνει πριν 10 ίσως 20 χρόνια.
Άρα αν σήμερα θέλαμε να πετύχουμε κάτι ουσιαστικό θα έπρεπε να πολλαπλασιάσουμε τις προσπάθειες μας. Εμείς όχι δεν κάνουμε αυτό αλλά συνεχίζουμε στο δρόμο των ορυκτών καυσίμων κάνοντας σαν να μη συμβαίνει τίποτε.
Γι αυτό η κλιματική κρίση μετά την ενεργειακή κρίση, είναι πλέον νομοτελειακό να συμβεί. Και κανένα επίδομα η Climate pass δεν θα μας γλυτώνει.
Στείλτε όσο είναι νωρίς τα παιδιά σας να κάνουν μαθήματα επιβίωσης.
Θα τους είναι χρήσιμο.
Δρ. Γιάννης Τσιπουρίδης
Σύμβουλος Μηχανικός Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας
ΔιευθυντήςRECCReC /RenewableEnergy&ClimateChangeResearchCenter @TUM, Μομπάσα, Κένυα.