NewsEdit Τον ρόλο που διαδραμάτισε η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν, σε ύποπτες διαπραγματεύσεις αγοράς εμβολίων κατά της πανδημίας αναζητεί η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία (EPPO) στο πλαίσιο έρευνας στους κατά του οικονομικού εγκλήματος στους κόλπους της ΕΕ.
Με ανακοίνωσή της η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία που είναι αρμόδια για την καταπολέμηση της απάτης, της διαφθοράς ή των εγκλημάτων κατά του προϋπολογισμού της ΕΕ επιβεβαίωσε τις πληροφορίες ότι διερευνά την υπόθεση αγορά εμβολίων κατά του Covid-19 από την ΕΕ. Επίσης ανέφερε ότι η έρευνα προκλήθηκε λόγο του ύψιστου ενδιαφέροντος της κοινής γνώμης και συμπλήρωσε ότι προς το παρόν δεν θα δοθούν περαιτέρω λεπτομέρειες.
Σύμφωνα με το Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων (AFP) η εν λόγω έρευνα στρέφει και πάλι τα φώτα στο ρόλο που έχει διαδραματίσει η πρόεδρος της Κομισιόν στην υπόθεση. Μάλιστα, όπως ανέφερε η έγκυρη ευρωπαϊκή ιστοσελίδα Politico δύο ανεξάρτητες ελεγκτικές υπηρεσίες της ΕΕ έχουν δείξει ήδη ενδιαφέρον για τις επαφές «υψηλού επιπέδου» που είχε η κυρία Φον ντερ Λάιεν με την Pfizer για τις συμφωνίες αγοράς εμβολίων.
Πάντως, στην υπόθεση έριξε πρώτη φως η αμερικανική εφημερίδα New York Times τον Απρίλιο του 2021 με αναφορές τις σε γραπτά μηνύματα SMS που αντάλλαξε η κυρία Φον ντερ Λάιεν με τον διευθύνοντα σύμβουλο της Pfizer, Άλμπερτ Μπουρλά, για την αγορά έως και 4,2 δις εκατομμυρίων δόσεων εμβολίων. Σύμφωνα με στοιχεία που δόθηκαν στη δημοσιότητα η επίμαχη συμφωνία θα μπορούσε να κοστίσει μέχρι και 35 δισ. ευρώ στην ΕΕ ενώ σε πολλά κράτη-μέλη καταγράφηκε αδικαιολόγητο πλεόνασμα δόσεων.
Όπως γράφει η γαλλική εφημερίδα Le Figaro «στις αρχές του 2020, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποφάσισε να προχωρήσει στην κοινή αγορά εμβολίων για λογαριασμό των 27 κρατών μελών. Οι περισσότερες δόσεις αγοράστηκαν από το αμερικανογερμανικό δίδυμο Pfizer/BioNTech… Είχαν εγκριθεί επίσης από την ευρωπαϊκή ρυθμιστική αρχή εμβόλια των εταιρειών Moderna, AstraZeneca, Janssen, Novavax και Valneva.
ΜΚΟ και ευρωβουλευτές επέκριναν το γεγονός ότι βασικές πτυχές των συμβάσεων χαρακτηρίστηκαν εμπιστευτικές. Μια ανταλλαγή γραπτών μηνυμάτων μεταξύ της προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ursula von der Leyen και του διευθύνοντος συμβούλου της Pfizer Albert Bourla, που αποκαλύφθηκε από τους New York Times, πυροδότησε διαμάχη και οδήγησε ακόμη και τον διαμεσολαβητή της ΕΕ να παρέμβει.
Αντιμέτωπη με την άρνηση των υπηρεσιών της Επιτροπής να απαντήσουν σε δημοσιογράφο που ζήτησε να μάθει το περιεχόμενο τους , η διαμεσολαβήτρια, Emily O’Reilly, θεώρησε αυτό ότι το κοινό θα έπρεπε να έχει πρόσβαση στα γραπτά μηνύματα που ανταλλάσσουν τα θεσμικά όργανα της ΕΕ.
Επισημαίνεται ότι και ο Ευρωπαίος Συνήγορος του Πολίτη καταλόγισε κακοδιαχείριση στην Κομισιόν για την υπόθεση της ανταλλαγής των γραπτών μηνυμάτων. Από την πλευρά της η Κομισιόν μέχρι στιγμής αρνείται να δώσει στη δημοσιότητα τα γραπτά μηνύματα της γερμανίδας πολιτικού προβάλλοντας το επιχείρημα ότι «δεν τηρούνται προσωρινά εφήμερα έγγραφα». Πάντως εκπρόσωπος της Κομισιόν υποστήριξε στο Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων ότι η κυρία Φον ντερ Λάιεν «δεν διαπραγματεύτηκε για τα συμβόλαια».
Μυστικά αρχεία και παραβίαση των καθιερωμένων κανόνων
Τους χειρισμούς της κυρίας Φον ντερ Λάιεν έθεσε στο στόχαστρο και το Ελεγκτικό Συνέδριο της ΕΕ το οποίο τον Σεπτέμβριο δημοσίευσε έκθεση όπου συμπεραίνεται ότι η Επικεφαλής της Κομισιόν παρεξέκλινε από τους καθιερωμένους ευρωπαϊκούς κανόνες στη διαπραγμάτευσή της με την αμερικανική εταιρεία. Περαιτέρω, αντίθετα με ό,τι συνέβαινε στο παρελθόν, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αρνήθηκε να καταθέσει στη δικαιοσύνη οποιοδήποτε έγγραφο αφορούσε την επίμαχη συμφωνία.
Στον αντίποδα η ευρωβουλευτής Βελγίου Καθλίν βαν Μπρεμπτ τόνισε ότι θα πρέπει να διερευνηθούν πολλές πλευρές αυτών των συμβολαίων. Επισήμανε δε ότι η έρευνα οφείλει να συμπεριλάβει και τα γραπτά μηνύματα της κυρίας Φον ντερ Λάιεν με δεδομένο ότι δεν έχουν τηρηθεί έγγραφα για την προκαταρκτική διαπραγμάτευση.