NewsEdit Η αλλαγή της ώρας, όπως την γνωρίζουμε σήμερα, καθιερώθηκε την δεκαετία του 1960 σε μια προσπάθεια εξοικονόμησης ενέργειας.
Του Κωνσταντίνου Μανωλόπουλου
Στη σημερινή εποχή η αποτελεσματικότητα αυτού του μέτρου σε σχέση με την εξοικονόμηση ενέργειας αμφισβητείται, ενώ συσσωρεύονται τα επιστημονικά στοιχεία που υποστηρίζουν ότι η αλλαγή της ώρας έχει αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία του ανθρώπου. Ειδικότερα, η αλλαγή προς την θερινή ώρα, η οποία τελειώνει την επόμενη Κυριακή, συνδέεται με αύξηση των ποσοστών εγκεφαλικών επεισοδίων και καρδιακών προσβολών αλλά και τροχαίων ατυχημάτων.
Οι αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία από την αλλαγή της ώρας έχουν να κάνουν με το γεγονός ότι ο οργανισμός του ανθρώπου διαθέτει ένα εσωτερικό «ρολόι» που ρυθμίζει μια σειρά από οργανικές λειτουργίες. Το βιολογικό αυτό ρολόι του ανθρώπου βρίσκεται στον υποθάλαμο, ένα μέρος του εγκεφάλου μας, στον λεγόμενο υπερχιασματικό πυρήνα. Αυτός ο πυρήνας παράγει μια σειρά από ορμόνες και χημικές ουσίες που καθορίζουν τον λεγόμενο κιρκάδιο ρυθμό μας, δηλαδή συγχρονίζει τον χρόνο για όλο μας το σώμα. Ο κιρκάδιος ρυθμός ρυθμίζει διαδικασίες όπως η ηπατική λειτουργία, το ανοσοποιητικό σύστημα και η φυσιολογία του σώματός μας, πράγμα που σημαίνει ότι οποιαδήποτε διαταραχή μπορεί να έχει σημαντικές επιπτώσεις.
Σε μια μελέτη του 2015, οι ερευνητές συνέκριναν το ποσοστό των εγκεφαλικών επεισοδίων κατά τη διάρκεια της εβδομάδας μετά τη θερινή ώρα με το ποσοστό κατά τις δύο εβδομάδες πριν ή μετά την αλλαγή. Διαπίστωσαν ότι το ποσοστό ήταν 8% υψηλότερο τις πρώτες δύο ημέρες μετά την αλλαγή της ώρας, ενώ ομάδες υψηλού κινδύνου, όπως άτομα άνω των 65 ετών και άτομα που πάσχουν από καρκίνο, είχαν 20-25% περισσότερες πιθανότητες να πάθουν εγκεφαλικό σε σχέση με άλλες εποχές του χρόνου. Μια άλλη πρόσφατη μελέτη βρήκε υψηλότερο κίνδυνο καρδιακών νοσημάτων, όπως οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου, μετά την αλλαγή της ώρας είτε το χειμώνα, είτε το καλοκαίρι, αλλά ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια της θερινής ώρας. Επίσης, οι διαταραχές του κιρκάδιου ρυθμού μπορούν να βλάψουν την συγκέντρωση και την κρίση μας, και μια πρόσφατη επιστημονική μελέτη διαπίστωσε ότι κατά τη θερινή ώρα τα θανατηφόρα τροχαία ατυχήματα αυξήθηκαν κατά 6% στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Η απώλεια της μιας ώρας στην αλλαγή προς την θερινή ώρα σχετίζεται λοιπόν με αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία, αλλά και η προσαρμογή στην χειμερινή ώρα, παρότι κερδίζουμε αυτή την μια ώρα πίσω, ενδέχεται να προκαλέσει προβλήματα. Ειδικότερα άτομα με διαταραχές διάθεσης έχουν αυξημένο κίνδυνο να εμφανίσουν συμπτώματα κατάθλιψης αμέσως μετά την αλλαγή της ώρας το φθινόπωρο. Η αύξηση αυτή στα ποσοστά κατάθλιψης μπορεί να οφείλεται στην απώλεια φωτός καθώς μικραίνουν οι μέρες αισθητά.
Ο επαρκής και ποιοτικά καλός ύπνος είναι εξαιρετικά σημαντικός για την υγεία μας. Ένα μεγάλο ποσοστό ανθρώπων στη σημερινή εποχή κοιμούνται αρκετά λιγότερο από τις 7-8 ώρες που συνιστούν την ιδανική διάρκεια ύπνου για την υγεία μας, ενώ μια σειρά από κακές συνήθειες οδηγούν σε κακή ποιότητα ύπνου. Αυτές οι κακές συνήθειες συμπεριλαμβάνουν την κατανάλωση καφέ και αλκοόλ και τα βαριά γεύματα αργά το βράδυ, καθώς και την χρήση του κινητού και των τάμπλετ πριν τον ύπνο. Ιδανικά το τελευταίο γεύμα το βράδυ πρέπει να είναι κάτι ελαφρύ και να έχει καταναλωθεί δύο με τρεις ώρες πριν τον ύπνο, ενώ η χρήση ηλεκτρονικών συσκευών καλό είναι να σταματάει τουλάχιστον μία ώρα πριν πάμε στο κρεβάτι. Η φετινή αλλαγή ώρας είναι λοιπόν μια εξαιρετική ευκαιρία να κερδίσουμε μια ώρα ύπνου παραπάνω και να επαναπροσδιορίσουμε τις συνήθειες μας για μια καλύτερη υγεία.
*Δρ. Κωνσταντίνος Μανωλόπουλος MD DPhil (Oxford) FRCP
Ενδοκρινολόγος – Διαβητολόγος
www.endokrinologia.gr