Mάχη για το Κογκρέσσο μετά τις «ενδιάμεσες εκλογές» της Τρίτης. Οι Ρεπουμπλικάνοι παίρνουν προβάδισμα στη Βουλή των Αντιπροσώπων, οι Δημοκρατικοί δεν παραδίδουν τη Γερουσία.
Οι άνθρωποι του αμερικανού πρώην προέδρου Ντόναλντ Τραμπ αποτελούν μικρό μέρος των μελών και των υποστηρικτών του Ρεπουμπλικανικού κόμματος, επανέλαβε χθες Τετάρτη ο Δημοκρατικός διάδοχός του Τζο Μπάιντεν.
Στις ενδιάμεσες εκλογές προχθές Τρίτη οι ψηφοφόροι έκαναν σαφές πως «δεν θέλουν κάθε ημέρα από εδώ και πέρα να δίνεται αέναη πολιτική μάχη», έκρινε ο κ. Μπάιντεν στη μετεκλογική συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε χθες στον Λευκό Οίκο.
«Δεν νομίζω πως θα κατέβει ο πυρετός των σούπερ ντούπερ μέγκα MAGA Ρεπουμπλικανών», πρόσθεσε ο κ. Μπάιντεν, χρησιμοποιώντας το ακρώνυμο του πιο γνωστού συνθήματος του κ. Τραμπ, Make America Great Again («Ας ξαναδώσουμε στην Αμερική το μεγαλείο της»).
«Όμως νομίζω πως είναι μειοψηφία στο Ρεπουμπλικανικό κόμμα», πρόσθεσε, καθώς βρίσκεται ακόμη σε εξέλιξη η καταμέτρηση σε ορισμένες αμφίρροπες κούρσες που θα κρίνουν ποιο κόμμα θα ελέγχει το ομοσπονδιακό Κογκρέσο.
«Νομίζω πως η μεγάλη πλειοψηφία των μελών του Ρεπουμπλικανικού κόμματος, (παρότι) διαφωνούμε σθεναρά για τα ζητήματα, είναι αξιοπρεπείς, έντιμοι άνθρωποι», πρόσθεσε ο αμερικανός πρόεδρος, επικαλούμενος την εμπειρία του τις δεκαετίες που υπήρξε μέλος της Γερουσίας και της Βουλής των Αντιπροσώπων.
Αφότου ο κ. Τραμπ εγκατέλειψε την εξουσία το 2021, ο ίδιος και οι υποστηρικτές του συνέχισαν να διαδραματίζουν κεντρικό ρόλο στο κόμμα. Ο κ. Τραμπ υποστήριξε δημόσια κάπου 200 υποψήφιους στις «midterms» της Τρίτης, όμως πολλοί γνώρισαν βαριές ήττες.
Το GOP μοιάζει ολοένα περισσότερο διχασμένο ανάμεσα σε οπαδούς του κ. Τραμπ, πολλοί από τους οποίος χαρακτηρίζονται ακραίοι, και σε όσους θέλουν να αφήσουν πίσω τον απρόβλεπτο και θυελλώδη μεγιστάνα των ακινήτων και πρώην αστέρα τηλεοπτικών εκπομπών «ριάλιτι».
Η ισορροπία δυνάμεων στη Γερουσία των ΗΠΑ, το ένα από τα δύο σώματα του Κογκρέσου, εξαρτάται πλέον από την ακόμη άγνωστη έκβαση αμφίρροπων αναμετρήσεων σε τρεις πολιτείες, ενώ οι Ρεπουμπλικάνοι ανακτούν τον έλεγχο της Βουλής των Αντιπροσώπων παρά τα μάλλον «απογοητευτικά» αποτελέσματα του συντηρητικού κόμματος, αφού δεν επιβεβαιώθηκαν τα προγνωστικά περί «κόκκινου κύματος» που θα σάρωνε το Κογκρέσο.
Τα αποτελέσματα των ενδιάμεσων εκλογών κρίνουν ποιος θα κινεί τα νήματα στο Κογκρέσο και πόση ελευθερία κινήσεων θα έχει ο Δημοκρατικός πρόεδρος Μπάιντεν τα επόμενα δύο χρόνια, ως τις προεδρικές εκλογές του 2024, στις οποίες ο Ρεπουμπλικάνος προκάτοχός του Ντόναλντ Τραμπ αναμένεται να είναι υποψήφιος.
Η εκπροσώπηση τριών πολιτειών -Αριζόνα, Νεβάδα και Τζόρτζια- στη Γερουσία δεν έχει ακόμη κριθεί. Από αυτές εξαρτάται ο έλεγχος του σώματος.
Στις φετινές εκλογές ανανεώνονται 35 από τις 100 έδρες της Γερουσίας. Μέχρι σήμερα, το σώμα είναι χωρισμένο ακριβώς στη μέση (50 Δημοκρατικοί, 50 Ρεπουμπλικάνοι), με την ψήφο της αντιπροέδρου των ΗΠΑ Κάμαλα Χάρις να είναι αυτή που λύνει τον «γόρδιο δεσμό» σε περιπτώσεις ισοψηφίας.
Το Δημοκρατικό Κόμμα του προέδρου Μπάιντεν διατηρεί τις ελπίδες του να ανατρέψει τα εις βάρος του προγνωστικά και να κρατήσει τον έλεγχο της Γερουσίας. Παραδοσιακά οι ενδιάμεσες εκλογές στις ΗΠΑ δεν ευνοούν το κυβερνών κόμμα.
Σύμφωνα με τις προβλέψεις των μεγαλύτερων αμερικανικών τηλεοπτικών δικτύων, οι Δημοκρατικοί θα εξασφαλίσουν 48 έδρες στη Γερουσία έναντι 49 των Ρεπουμπλικάνων. Ειδικότερα, από τις 35 έδρες της Γερουσίας που κρίνονται στις φετινές ενδιάμεσες εκλογές, οι Δημοκρατικοί κερδίζουν 12 (σε Βερμόντ, Ιλινόι, Καλιφόρνια, Κολοράντο, Κονέτικατ, Μέριλαντ, Νέα Υόρκη, Νιου Χάμσιρ, Όρεγκον, Ουάσινγκτον, Πενσιλβάνια, Χαβάη) και οι Ρεπουμπλικάνοι 20 (Άινταχο, Άιοβα, Αλαμπάμα, Αλάσκα, Άρκανσο, Βόρεια Καρολίνα, Βόρεια Ντακότα, Γιούτα, Ιντιάνα, Κάνσας, Κεντάκι, Λουιζιάνα, Μισούρι, Νότια Καρολίνα, Νότια Ντακότα, Οκλαχόμα [2], Ουισκόνσιν, Οχάιο, Φλόριντα).
Η εκπροσώπηση της Τζόρτζια στη Γερουσία οδεύει προς επαναληπτικό γύρο τον Δεκέμβριο, καθώς ούτε ο Δημοκρατικός γερουσιαστής Ράφαελ Γουόρνοκ ούτε ο Ρεπουμπλικάνος Χέρσελ Γουόκερ (πρώην άσος του αμερικανικού ποδοσφαίρου, τον στήριξε ο Ντόναλντ Τραμπ) εξασφαλίζουν ποσοστό μεγαλύτερο του 50%.
Ωστόσο, το αποτέλεσμα του επαναληπτικού γύρου στην Τζόρτζια ενδέχεται να αποδειχθεί άνευ σημασίας όσον αφορά τον έλεγχο της Γερουσίας. Εάν οι Ρεπουμπλικάνοι υποψήφιοι επικρατήσουν τόσο στην Αριζόνα όσο και στη Νεβάδα, τότε θα κερδίσουν την πλειοψηφία στη Γερουσία. Μεγάλος αριθμός ψηφοδελτίων μένει να καταμετρηθεί σε αυτές τις πολιτείες.
Συνολικά κρίνονται 435 έδρες στη Βουλή των Αντιπροσώπων, όπου, σύμφωνα με τα πρώτα αποτελέσματα, οι Ρεπουμπλικάνοι ανακτούν την πλειοψηφία. Επιπλέον, κρίνονται 35 έδρες στη Γερουσία, όπου προμηνύεται «θρίλερ» μέχρι την τελευταία στιγμή. Το μεσημέρι της Τετάρτης το CNN έβλεπε μικρό προβάδισμα των Ρεπουμπλικανών στη Βουλή των Αντιπροσώπων με 198 έδρες έναντι 178 των Δημοκρατικών (αλλά με 218 έδρες να μην έχουν ακόμη κριθεί), καθώς και απόλυτη ισοψηφία στη Γερουσία.Αν μη τι άλλο, δεν φαίνεται να επιβεβαιώνονται οι προσδοκίες των Ρεπουμπλικανών για μία «ολική επαναφορά»με θριαμβευτικές νίκες σε πολιτείες-κλειδιά, που θα προλειαίνει το έδαφος για επιστροφή στον Λευκό Οίκο, στις προεδρικές εκλογές του 2024. Πάντως ο επικεφαλής της ρεπουμπλικανικής μειοψηφίας στο Κογκρέσσο, Κέβιν Μακ Κάρθυ, δηλώνει ότι το κόμμα του έχει κερδίσει τις εκλογές.
Μία από τις πιο σημαντικές νίκες των Δημοκρατικών καταγράφεται στην πολιτεία της Πενσυλβάνια: Ο 53χρονος Τζον Φέτερμαν ανατρέπει τα προγνωστικά και κερδίζει έδρα στη Γερουσία, παρά τα προβλήματα υγείας που αντιμετωπίζει τους τελευταίους μήνες, αφήνοντας εκτός «νυμφώνος» τον Μεχμέτ Οζ, έναν από τους πιο σημαντικούς εκπροσώπους του φιλοτουρκικού «λόμπι». Σε ομιλία του στο Πίτσμπουργκ, το βράδυ της Τρίτης, ο Φέτερμαν ευχαρίστησε τους οπαδούς του και υπενθύμισε τα κύρια θέματα που έκριναν τις εκλογές, με έμφαση στην οικονομία, την υγεία, αλλά και το ζήτημα των αμβλώσεων: «Είμαι υπερήφανος για όσα έχουμε επιτύχει», δήλωσε. «Προστατεύουμε το δικαίωμα της γυναίκας να επιλέξει. Αυξάνουμε τον κατώτατο μισθό. Καθιερώνουμε το σύστημα υγείας ως θεμελιώδες δικαίωμα. Μου έσωσε τη ζωή και θα βοηθήσει κι εσάς, εάν ποτέ το χρειαστείτε…»
«Ελευθερία», αλλά και «ασφάλεια» υπόσχονται οι Ρεπουμπλικάνοι
Το ζήτημα των αμβλώσεων άρχισε να συσπειρώνει τους ψηφοφόρους των Δημοκρατικών από τις αρχές του καλοκαιριού, αλλά δεν ήταν αρκετό για να ανατρέψει το ρεύμα των Ρεπουμπλικανών. Πιο σημαντική αποδείχθηκε η οικονομική ατζέντα και το ζήτημα της «ασφάλειας» σε παραμεθόριες πολιτείες, όπως το Τέξας. Εκεί αποδίδει την επανεκλογή του -και μάλιστα για τρίτη συνεχή θητεία- ο Ρεπουμπλικανός κυβερνήτης Γκρεγκ Άμποτ. «Κέρδισα τις εκλογές για τους πολίτες που θέλουν πιο ασφαλείς δρόμους, για τους ιδιοκτήτες που υποφέρουν από την αβάσταχτη φορολογία ακινήτων, για τους εργάτες στις πετρελαιοπηγές μας που με ικετεύουν να προστατέψω τις δουλειές τους», λέει ο Άμποτ μιλώντας στους οπαδούς του. Και συνεχίζει: «Για τους γονείς που θέλουν να επιλέξουν οι ίδιοι το σχολείο των παιδιών τους, για τους μικροεπιχειρηματίες που με ευχαρίστησαν γιατί έμειναν ανοιχτά τα καταστήματά τους σε εποχές πανδημίας. Κέρδισα για τους αγρότες και τους κτηματίες που θέλουν περισσότερη ασφάλεια στα σύνορα του Τέξας (με το Μεξικό)».
Εμβληματική νίκη για τους Ρεπουμπλικάνους και στην πολιτεία της Φλόριντα, με τον κυβερνήτη Ρον ντε Σάντις να επανεκλέγεται με διαφορά άνω των 20 ποσοστιαίων μονάδων από τον «Δημοκρατικό» υποψήφιο Τσάρλι Κράιστ. Προφανώς το αποτέλεσμα δίνει ώθηση στις φιλοδοξίες του ενόψει των προεδρικών εκλογών του 2024. Άλλωστε ήδη σήμερα, σε ηλικία μόλις 44 ετών, ο ντε Σάντις θεωρείται στο Ρεπουμπλικανικό Κόμμα ένας νέος Τραμπ, χωρίς όμως να κάνει τις …γκάφες του Τραμπ. Τί λέει άραγε για όλα αυτά ο ίδιος ο Τραμπ; Σε μία κίνηση που υποδηλώνει ηγετικό προφίλ ο πρώην πρόεδρος (που ακόμη δεν έχει παραδεχθεί δημοσίως την ήττα του στις εκλογές του 2020) έκανε δηλώσεις μετά την ανακοίνωση των πρώτων αποτελεσμάτων, δίνοντας συγχαρητήρια σε Ρεπουμπλικανούς που επανεκλέγονται.
Όσο για τον ντε Σάντις, προτίμησε τα «λίγα λόγια και καλά», μιλώντας σε οπαδούς του, στην Τάμπα της Φλόριντα και ανασύροντας το παραδοσιακό σλόγκαν των Ρεπουμπλικανών: την υπόσχεση για «ελευθερία». «Σήμερα, μετά από τέσσερα χρόνια, οι πολίτες αποφάσισαν ότι η ελευθερία ήρθε για να μείνει. Δεν κερδίζουμε απλώς την επανεκλογή μας. Ξαναγράφουμε τον πολιτικό χάρτη», λέει ο ντε Σάντις σε μία δήλωση που ίσως αποτελεί παρακαταθήκη για το μέλλον.
Οι 2 στους 3 δεν θέλουν Μπάιντεν το 2024
Σε άλλα αξιοσημείωτα των εκλογών: Στην πολιτεία του Μέριλαντ εκλέγεται ο πρώτος μαύρος κυβερνήτης, ο «Δημοκρατικός» Γουες Μουρ. Στο Άρκανσας θα κυβερνήσει για πρώτη φορά μία γυναίκα, η Ρεπουμπλικανή Σάρα Χάκαμπι Σάντερς, πρώην εκπρόσωπος τύπου του Ντόναλντ Τραμπ. Στη Μασαχουσσέτη η «Δημοκρατική» Μάουρα Χίλεϊ θα είναι η πρώτη λεσβία κυβερνήτης στην ιστορία των ΗΠΑ. Στην Καλιφόρνια επανεκλέγεται η πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων Νάνσι Πελόζι. Στο Βερμόντ ο «Δημοκρατικός» Πίτερ Γουελτς κερδίζει την έδρα για να διαδεχθεί τον ομοϊδεάτη του Πάτρικ Λίχι, ο οποίος αποχωρεί από την πολιτική σε ηλικία 82 ετών!
Πάντως, τα όποια ενθαρρυντικά αποτελέσματα για τους Δημοκρατικούς δεν φαίνεται να επιβραβεύουν τον ίδιο τον πρόεδρο Τζο Μπάϊντεν. Σύμφωνα με δημοσκόπηση του CNN, οι δύο στους τρεις Αμερικανούς δεν επιθυμούν μία νέα υποψηφιότητα Μπάιντεν στις προεδρικές εκλογές του 2024.
Πηγή: DW – Γιάννης Παπαδημητρίου (AP, CNN, DPA)