“Η ζωή των εργαζομένων έχει περιορισθεί στη δουλειά, τον ύπνο και την επιστροφή στην δουλειά”
της Josefina L. Martínez
Η Jenny Chan είναι ερευνήτρια και λέκτορας στο Πολυτεχνείο του Χονγκ Κονγκ, συν-συγγραφέας του βιβλίου Dying for an iPhone.
Της πήραμε συνέντευξη σχετικά με το ξέσπασμα της εξέγερσης των εργαζομένων στο εργοστάσιο iPhone στη Zhengzhou της Κίνας αυτή την εβδομάδα.
Αυτό το βιομηχανικό συγκρότημα είναι γνωστό ως η «Πόλη της Apple».
Σε κανονικές περιόδους εκεί εργάζονται περίπου 200.000 εργαζόμενοι.
Η εγκατάσταση διαθέτει εστιατόρια και κοιτώνες για να φιλοξενήσει χιλιάδες εργαζόμενους που προέρχονται από απομακρυσμένες περιοχές της Κίνας ως εσωτερικοί μετανάστες.
Με την πανδημία, η παραγωγή έχει επηρεαστεί εδώ και μερικά χρόνια, ειδικά από τότε που οι κινεζικές αρχές άρχισαν να εφαρμόζουν τις πολιτικές «μηδενικού Covid», επιβάλλοντας υποχρεωτικά κλεισίματα και καραντίνες στο εσωτερικό του βιομηχανικού χώρου.
Τους τελευταίους μήνες, χιλιάδες εργαζόμενοι έχουν εγκαταλείψει τις εγκαταστάσεις για να αποφύγουν να εγκλειστούν εκεί ξανά.
Η διαμαρτυρία αυτής της εβδομάδας οργανώθηκε από μερίδες νέων εργαζομένων που τους είχαν υποσχεθεί αύξηση μισθών, χωρίς να υλοποιηθεί.
Σήμερα και μετά από την επίδειξη της δύναμης των εργαζομένων, η εταιρεία ανακοίνωσε ότι υπήρξε ένα «τεχνικό λάθος» και ότι θα καταβάλει τα μπόνους που είχε υποσχεθεί.
Οι ανακοινώσεις έγιναν μετά από τις εικόνες που κυκλοφόρησαν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης που δείχνουν την αστυνομική καταστολή των εργαζομένων μέσα στο εργοστάσιο και βοήθησαν να φωτιστεί η φρικαλέα εκμετάλλευση που συμβαίνει εκεί.
Μια εκμετάλλευση που είναι βασική για μια εταιρεία όπως η Apple.
Ποια ήταν τα αίτια αυτής της εξέγερσης των εργαζομένων στο εργοστάσιο της Apple;
Τα άμεσα αίτια αφορούν τους μισθούς και τα επιδόματα.
Όταν αποφάσισαν να πάνε να δουλέψουν στη Foxconn, οι εργαζόμενοι το έκαναν με βάση τις πληροφορίες που παρείχε η εταιρεία σε γραφεία προσλήψεων εργαζομένων.
Αυτές οι πληροφορίες είχαν τροφοδοτήσει μεγάλες προσδοκίες στους εργαζόμενους και αποδείχθηκαν σε μεγάλο βαθμό παραπλανητικές.
Αυτοί οι εργαζόμενοι, πολλοί από τους οποίους προέρχονταν από απομακρυσμένες περιοχές και χωριά, χρειάστηκε να υποβληθούν σε περιορισμό στις πόλεις τους για τρεις ημέρες.
Υποβλήθηκαν επίσης σε τεστ Covid τις επόμενες ημέρες.
Στη συνέχεια, τοπικοί αξιωματούχοι ή πρακτορεία, τους έφεραν με λεωφορεία στη Foxconn.
Μόλις έφτασαν στο εργοστάσιο της Foxconn στην ελεύθερη βιομηχανική ζώνη της Zhengzhou, μετά από μερικούς ακόμη ελέγχους για Covid, έπιασαν δουλειά.
Η πρώτη παρτίδα των νέων εργαζομένων, μεταξύ των οποίων πιθανώς πολλοί απολυμένοι που είχαν εγκαταλείψει νωρίτερα τις εγκαταστάσεις για να αποφύγουν τον εγκλεισμό, έφτασε στις 13 Νοεμβρίου.
Είχαν ήδη δουλέψει για περισσότερες από δέκα ημέρες όταν ανακάλυψαν ότι η Foxconn τους πρότεινε ένα συμβόλαιο με μισθούς χαμηλότερους από αυτούς που τους είχαν υποσχεθεί!
Σύμφωνα με τις διαθέσιμες πληροφορίες, φαίνεται ότι οι βίαιες συγκρούσεις πυροδοτήθηκαν από τη μη τήρηση αυτών των υποσχέσεων.
Επιπλέον, η Foxconn φέρεται ότι ζήτησε από τους εργαζόμενους να εργαστούν πολύ πιο σκληρά προτού μπορέσουν να κερδίσουν τους μισθούς και τα μπόνους που τους είχε υποσχεθεί η εταιρεία.
Όταν οι εργαζόμενοι αρνούνται να υπογράψουν τις συμβάσεις —που δεν αφορούν λίγους εργαζόμενους, αλλά αρκετούς, χιλιάδες, ακόμη και δεκάδες χιλιάδες— αυτό σημαίνει ότι κάτι δεν πάει καλά.
Δεν γνώριζαν τα δικαιώματά τους.
Ήλπιζαν να πάρουν αυτά τα χρήματα για να τα στείλουν στα παιδιά και τις οικογένειές τους πριν από το τέλος του χρόνου.
Είναι αδύνατο να αποδεχτεί κανείς τη δικαιολογία που δίνει τώρα η εταιρεία ότι η εξέγερση οφειλόταν απλώς σε μια κακή επικοινωνία με τους εργαζόμενους ή σε κάποιο τεχνικό πρόβλημα στην εισαγωγή των δεδομένων.
Η πραγματικότητα είναι ότι η Foxconn πιέζει για τον έλεγχο του κόστους της εργασίας και τη μεγιστοποίηση των κερδών μέσα στη κρίση του Covid.
Και σε αυτή την εποχή της πανδημίας, πώς επηρέασαν τα μέτρα του Covid τους εργαζόμενους;
Οι περιορισμοί επιβάλλονται στην Κίνα εδώ και σχεδόν τρία χρόνια.
Οι άνθρωποι δυσκολεύονται να ταξιδέψουν.
Όταν τα εστιατόρια ή τα καταστήματα είναι κλειστά, οι εργαζόμενοι δεν μπορούν να συναντήσουν τους φίλους τους.
Επιπλέον, από τον Οκτώβριο, στην πόλη Zhengzhou, κοντά στο εργοστάσιο, τα κρούσματα Covid έχουν αυξηθεί και τα μέτρα έχουν ενισχυθεί.
Πρέπει να σημειωθεί ότι, σύμφωνα με κυβερνητικές στατιστικές, ο αριθμός των κρουσμάτων ήταν στην πραγματικότητα αρκετά χαμηλός στις αρχές και στα μέσα Οκτωβρίου, τις περισσότερες φορές μονοψήφιος, λιγότερα από 10 κρούσματα.
Παρόλα αυτά, οι κινεζικές αρχές έχουν εφαρμόσει πολύ αυστηρές πολιτικές, όπως ο αυστηρός περιορισμός των κινήσεων.
Από τα μέσα Οκτωβρίου, το εργοστάσιο της Foxconn λειτουργεί κάτω από ένα καθεστώς «κλειστού κυκλώματος», δηλαδή ένα μπαλόνι μέσα στο οποίο οι εργαζόμενοι πρέπει να μετακινούνται μόνο ανάμεσα στους κοιτώνες τους και τα εργαστήρια του εργοστασίου.
Με αυτό το κλειστό σύστημα που χρησιμοποιείται για τη διατήρηση της παραγωγής των iPhone και την ελαχιστοποίηση της εξάπλωσης του ιού του Covid, οι εργαζόμενοι είναι εντελώς απομονωμένοι από τον υπόλοιπο κόσμο.
Τα πράγματα χειροτέρεψαν όταν οι εργαζόμενοι αντιλήφθηκαν ότι ορισμένοι είχαν βρεθεί θετικοί στον Covid – αν και η Foxconn δεν ανακοίνωσε ποτέ τον ακριβή αριθμό των κρουσμάτων στο εργοστάσιο.
Από εκείνη τη στιγμή έκλεισαν οι καντίνες του εργοστασίου.
Οι εργαζόμενοι πληροφορήθηκαν ότι θα λάμβαναν γεύματα σε κουτιά, τα οποία όμως ήταν κακής ποιότητας.
Και αργότερα, κάποιοι εργαζόμενοι δεν λάμβαναν καθόλου φαγητό.
Σε αυτό το εργοστάσιο στη Zhengzhou, υπάρχουν περισσότεροι από 200.000 εργαζόμενοι.
Όλοι οι εργαζόμενοι κατασκευάζουν το iPhone 14 Pro και το iPhone 14 Pro Max.
Η Apple είναι ο μοναδικός πελάτης του εργοστασίου.
Επίσης, η Foxconn διαχωρίζει το τεράστιο εργοτάξιο παραγωγής σε διαφορετικές ζώνες, με αγγλικά γράμματα, όπως A, B και C. Οι εργαζόμενοι ακολουθούν προκαθορισμένες διαδρομές για να φτάσουν στη δουλειά, είτε με τα πόδια από τους κοντινούς κοιτώνες είτε με τα λεωφορεία της εταιρείας.
Η ζωή τους περιορίζεται στη δουλειά, τον ύπνο και την επιστροφή στη δουλειά.
Πριν από τον Covid, οι νέοι εργαζόμενοι μπορούσαν να διασκεδάσουν ή να ασχολούνται με τα ενδιαφέροντά τους μετά τη δουλειά, όπως να κάνουν skateboard, να βγαίνουν έξω ή να γιορτάζουν γενέθλια με φίλους.
Τον περασμένο μήνα, με αυτόν τον κλειστό τρόπο παραγωγής, οι εργαζόμενοι είχαν μόνο τα κινητά τους τηλέφωνα για να επικοινωνούν με τους φίλους, την οικογένειά τους και να διασκεδάζουν.
Υπήρχε επίσης ένα αίσθημα φόβου καθώς είναι αδύνατο να γνωρίζουμε πότε κάποιος άλλος εργαζόμενος έχει προσβληθεί από τον κορωνοϊό.
Σε ορισμένους κοιτώνες, μένουν μαζί έως και 12 άτομα και μοιράζονται ένα μπάνιο.
Κάποιοι δεν γνωρίζονται καλά μεταξύ τους, καθώς οι εργαζόμενοι είναι σε διαφορετικές βάρδιες, μέρα και νύχτα, και είναι από διαφορετικές πόλεις.
Και όταν οι εργαζόμενοι έχουν πυρετό ή βήχα, δεν φαίνεται να λαμβάνουν επαρκή ιατρική φροντίδα.
Είναι αγχωτικό και τρομακτικό, δεν υπάρχει διαφάνεια για την κατάσταση του Covid.
Η Foxconn έχει επιστρατεύσει τη συνεργασία των τοπικών κυβερνητικών αρχών για την πρόσληψη των νέων εργαζομένων, καθώς πολλοί από αυτούς είχαν εγκαταλείψει ή είχαν τραπεί σε φυγή, από τον περασμένο μήνα έως τις αρχές του Νοεμβρίου.
Όπως σημειώθηκε παραπάνω, η Foxconn υποδέχθηκε μια πρώτη παρτίδα νέων εργαζομένων στις 13 Νοεμβρίου.
Και, όταν οι εργαζόμενοι αντιλήφθηκαν ότι είχαν εξαπατηθεί, ξέσπασαν αυτές οι βίαιες συγκρούσεις.
Πολλοί άλλοι άνθρωποι ανησυχούν επίσης για την επιμονή των κρουσμάτων Covid στους κοιτώνες, μια ανησυχία που δεν έχει απαντηθεί.
Οι εργαζόμενοι ανησυχούσαν για τις συνέπειες του Covid, σε σημείο που τον περασμένο μήνα κάποιοι νόμιζαν ότι θα πέθαιναν αν δεν έφευγαν εγκαίρως από την Foxconn.
Ο φόβος και το άγχος προστέθηκαν στις συνθήκες του καταναγκασμού, της αποξένωσης, που ο ρυθμός τους καθορίζεται από την επιτακτική ανάγκη της Foxconn και της Apple να παράγουν με μεγάλη ταχύτητα.
Στο βιβλίο σας έχετε αναλύσει την οργάνωση της εργασίας και των συνδικάτων σε αυτά τα εργοστάσια.
Μπορούμε να μιλήσουμε για μια αύξηση των συγκρούσεων ή τις έχει δυσκολέψει η πανδημία;
Η συνδικαλιστική οργάνωση της Foxconn ελέγχεται από τη διοίκηση.
Οι εργαζόμενοι ήταν υποχρεωμένοι να πάρουν τον αγώνα στα χέρια τους.
Το βίντεο δείχνει τους εργαζόμενους να ξυλοκοπούνται μέχρι θανάτου από την αστυνομία και την ασφάλεια της εταιρείας.
Ελλείψει θεσμικής εκπροσώπησης, για παράδειγμα μέσω ενός λειτουργικού συνδικάτου, οι εργαζόμενοι πρέπει να βασίζονται στα δικά τους μέσα.
Δεν υπάρχει κανένας διάλογος με τους εργαζόμενους ή πολύ λίγος.
Όταν οι εργαζόμενοι φτάνουν στο απροχώρητο, ξεσπούν κινητοποιήσεις και απεργίες.
Αυτές τις τελευταίες εβδομάδες, η καταστολή των εργαζομένων, των μη κυβερνητικών οργανώσεων (ΜΚΟ), των δικηγόρων για τα ανθρώπινα δικαιώματα και άλλων ομάδων ήταν σκληρή.
Πιστεύω ότι απεργίες, διαμαρτυρίες και ταραχές γίνονταν πάντα, αλλά τα διακυβεύματα είναι πάντα πιο σημαντικά.
Είναι πολύ δύσκολο να γνωρίζουμε τον ακριβή αριθμό των συνδικαλιστικών κινητοποιήσεων ανά έτος στην Κίνα, δεδομένης της παρακολούθησης του Διαδικτύου και άλλων μορφών ελέγχου από τις αρχές.
Το China Labor Bulletin με έδρα το Χονγκ Κονγκ ενημερώνει έναν χάρτη για να δείχνει τη γεωγραφία και τις αναφορές απεργιών και κινητοποιήσεων εργαζομένων, ο οποίος βασίζεται σε πληροφορίες που είναι διαθέσιμες στο διαδίκτυο, συμπεριλαμβανομένων πληροφοριών από τα κοινωνικά δίκτυα των εργαζομένων.
Συνολικά, νομίζω ότι ο συνολικός αριθμός των συνδικαλιστικών κινητοποιήσεων έχει μειωθεί ή ίσως αυτά τα γεγονότα είναι πιο δύσκολο να τα παρακολουθήσουμε σήμερα.
Ένα από τα κεντρικά θέματα του βιβλίου Dying for an Iphone που γράψατε μαζί με άλλους ερευνητές, μετά από το κύμα αυτοκτονιών εργαζομένων σε αυτή την εταιρεία το 2010, είναι η καθημερινή ζωή σε αυτή την πόλη του iphone.
Μπορείτε να μας πείτε περισσότερα για αυτήν την οργάνωση της ζωής των εργαζομένων από την εταιρεία;
Η Foxconn διαθέτει περισσότερες από 40 εγκαταστάσεις παραγωγής σε όλη την ακτή και το εσωτερικό της Κίνας.
Αυτό το εργοστάσιο στη Zhengzhou, το οποίο έχει 200.000 εργαζόμενους, είναι μόνο ένα από τα εργοστάσια της Foxconn.
Η παροχή κοιτώνων για εργαζομένους μέσα στο βιομηχανικό συγκρότημα αποσκοπεί πρώτα απ’ όλα στη διατήρηση του κόστους της εργασίας σε χαμηλά επίπεδα.
Διαφορετικά, η Foxconn θα έπρεπε να πληρώσει πολύ περισσότερα για να προσελκύσει μετανάστες εργάτες.
Κοιμηθείτε, φάτε και ανακτήστε ενέργεια για να εργαστείτε την επόμενη μέρα.
Έτσι αντιμετωπίζεται η καθημερινή αναπαραγωγή στη Foxconn.
Σημειώστε ότι δεν προβλέπονται κοιτώνες για ζευγάρια ή για οικογένειες.
Οι εργαζόμενοι άντρες και γυναίκες χωρίζονται σε κοιτώνες μόνο για άνδρες και μόνο για γυναίκες.
Έξω από την «πόλη-εργοστάσιο», εξαιτίας των ελέγχων για τον Covid, η κινητικότητα παραμένει περιορισμένη ή πολύ περιορισμένη.
Η κινεζική κυβέρνηση ανησυχεί για την πρόληψη του Covid.
Οι συνοικίες των κατοίκων της Zhengzhou, για παράδειγμα, είναι κλειστές για συγκεκριμένες περιόδους όταν υπάρξουν επιβεβαιωμένα κρούσματα Covid.
Οι κάτοικοι της περιοχής δεν επιτρέπεται να βγαίνουν ή να εισέρχονται σε αυτές κατά τη διάρκεια του περιορισμού.
Τα σχολεία και τα πανεπιστήμια είναι προσωρινά κλειστά, τα μαθήματα γίνονται ηλεκτρονικά και οι βιβλιοθήκες είναι κλειστές.
Το μετρό και τα λεωφορεία δεν είναι προσβάσιμα στο κοινό έως ότου αρθούν τα μέτρα για τον Covid.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, το επίπεδο του κυβερνητικού ελέγχου και της λογοκρισίας έχει αυξηθεί.
Τα βίντεο, οι φωτογραφίες ή οι αναρτήσεις ιστολογίου συχνά διαγράφονται γρήγορα από τους λογοκριτές.
Οι τοπικοί δημοσιογράφοι αγωνίζονται επίσης να πάρουν από πρώτο χέρι μαρτυρίες από τους εργαζόμενους σε αυτά τα εργοστάσια.
Το βιβλίο μας, Dying for an iPhone, ολοκληρώθηκε λίγο πριν από την εμφάνιση του Covid.
Τον Ιανουάριο του 2020, έκανα το τελευταίο μου ταξίδι σε μια πόλη στη νότια ηπειρωτική Κίνα· από τότε έχω παραμείνει στο Χονγκ Κονγκ.
Αυτό που μπορώ να μοιραστώ βασίζεται σε εκτενή ανάγνωση, όσο το δυνατόν περισσότερο στα κινέζικα και στα αγγλικά, καθώς και στη μαρτυρία ορισμένων ανταποκριτών, τα ονόματα των οποίων δεν μπορώ να αποκαλύψω.
Διαφορετικά, κινδυνεύουν να χάσουν τη δουλειά τους στο εργοστάσιο της Foxconn στη Zhengzhou.
Η Foxconn χρησιμοποιεί τεράστια κεφάλαια· επενδύει σε ρομπότ, μηχανήματα προηγμένης τεχνολογίας και υπερυπολογιστές για τη βελτίωση της αποδοτικότητας της παραγωγής.
Για να μειώσουν το κόστος και να αυξήσουν την ευελιξία, η Foxconn και πολλές άλλες εταιρείες χρησιμοποιούν ωρομίσθιους, ενοικιαζόμενους εργαζόμενους από πρακτορεία και μαθητευόμενους σπουδαστές, πολύ φθηνότερους, από επαγγελματικές σχολές.
Σήμερα υπάρχει έλλειψη εργαζομένων.
Η Foxconn ίσως να χρειάζεται ένα μεγάλο αριθμό εργαζομένων, πάνω από 100.000 άτομα, για να καλύψει αυτές τις θέσεις.
Αυτή η τελευταία σειρά προσλήψεων, όπως παλιά, έγινε σε χωριά, κοντινά ή μακρινά.
Εν τω μεταξύ, η Apple πιέζει τη Foxconn να αυξήσει την παραγωγή iPhone, καθώς οι χρόνοι παράδοσης πρόκειται να επιμηκυνθούν κατά την περίοδο των εορτών.
Τέλος, γνωρίζουμε ότι γράφετε ένα νέο δοκίμιο, μπορείτε να μας δώσετε μια γεύση;
Ναι, αυτό είναι ένα δοκίμιο για το τι έχει συμβεί τους τελευταίους μήνες, ενώ δίνει μια ιστορική προοπτική για την επέκταση της Foxconn στην Κίνα και την άνοδο της δύναμης της πόλης του iPhone.
Όσο δεν αλλάζουν οι στρατιωτικοποιημένες μέθοδοι διαχείρισης και οι δημόσιοι λειτουργοί, από την πλευρά τους, δεν εφαρμόζουν τους νόμους και τους κανονισμούς για την προστασία της υγείας και της ασφάλειας των εργαζομένων, οι εργαζόμενοι θα υποφέρουν και θα ξεσπάσουν νέες εργατικές εξεγέρσεις.
Αυτή είναι η μεγαλύτερη κρίση της διεθνούς παραγωγής, αν όχι παγκόσμια.
Η ζωή των εργαζομένων δεν σημαίνει τίποτε γι’ αυτούς.
Τίποτε πραγματικά.
Πηγή: revolutionpermanente.fr