«Πόλεμος» για τα μάτια των δανειοληπτών που βλέπουν τις δόσεις των στεγαστικών τους να εκτοξεύονται, έχει «ξεσπάσει» μεταξύ κυβέρνησης και τραπεζών με την πρώτη πότε να ικετεύει και πότε να απειλεί και τις δεύτερες να μην μετακινούνται από τις θέσεις τους αντιπροτείνοντας «ψίχουλα».
Η κυβέρνηση πέταξε πρώτη το μπαλάκι της ευθύνης και της επίλυσης του μείζονος ζητήματος προς τις τράπεζες ξορκίζοντας κάθε σκέψη για συνδρομή του κράτους στο πρόγραμμα στήριξης των δανειοληπτών, ενώ σήμερα ήταν η σειρά του πρωθυπουργού να αποστείλει μήνυμα προς τις τράπεζες να αλλάξουν στάση. «Πρέπει να στηρίξουν συνολικά τα ευάλωτα νοικοκυριά, καθώς έχουν υψηλή κερδοφορία, ώστε να αποτρέψουμε μια νέα γενιά κόκκινων δανείων. Να αναλάβουν την ευθύνη που τους αναλογεί», είπε χαρακτηριστικά ο πρωθυπουργός.
Η παρέμβαση Μητσοτάκη και το δημόσιο μήνυμα προς τις τράπεζες, εντάσσεται στο πλαίσιο της επικοινωνιακής πίεσης που ασκεί το Μαξίμου προς τις τελευταίες και αποσκοπεί στο εξής: να αναδείξει την πολιτική «δύο μέτρων και δύο σταθμών» που ακολουθούν οι τράπεζες, οι οποίες από τη μία διπλασίασαν τα επιτόκια των δανείων και από την άλλη διατηρούν σχεδόν μηδενικά αυτά των καταθέσεων.
Πρόκειται για μια στρέβλωση η οποία έχει επισημανθεί εδώ και καιρό, από οικονομικούς και άλλους παράγοντες και η κυβέρνηση φροντίζει να «φωτίσει» καταλλήλως, καταδεικνύοντας τις ευθύνες των τραπεζών. Λίγο μετά τις δηλώσεις Μητσοτάκη, δημοσιοποιήθηκαν-αρχικώς στο ΑΠΕ-τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος αναφορικά με την πρακτικά που ακολουθούν οι τράπεζες στα επιτόκια των δανείων και των καταθέσεων. Επιβεβαιώνοντας επί της ουσίας αυτό που έχει καταστεί σαφές εδώ και καιρό, ότι αυξάνουν μόνο τα επιτόκια των δανείων διατηρώντας σχεδόν μηδενικά και αμετάβλητα εκείνα των καταθέσεων.
Ιδίως στα στεγαστικά δάνεια, τα οποία βρίσκονται στο επίκεντρο της δημόσιας διαβούλευσης, το κυμαινόμενο επιτόκιο σχεδόν διπλασιάστηκε από την αρχή του χρόνου (από 2,36% στο 4%. Αντιθέτως οι τράπεζες διατηρούν σε μηδενικά επίπεδα τα επιτόκια των καταθέσεων. Σύμφωνα με την ΤτΕ, τον Οκτώβριο το επιτόκιο νέων καταθέσεων παρέμεινε σχεδόν αμετάβλητο στο 0,05%, από το 0,04% στην αρχή του έτους. Αυξήθηκε όμως το σταθμισμένο επιτόκιο των νέων δανείων στο 4,86%, από 3,90% που ήταν στην αρχή του 2022. Η εξέλιξη αυτή είχε ως αποτέλεσμα να αυξηθεί το επιτοκιακό περιθώριο στο 4,23% από 3,86% που ήταν στην αρχή του έτους.
Η ραγδαία και μεγάλη άνοδος των επιτοκίων δανείων, στην οποία προχώρησαν οι τράπεζες, δεν αφορά μόνο τα στεγαστικά αλλά τα καταναλωτικά και τα επιχειρηματικά-επαγγελματικά.
Πιο αναλυτικά στα νέα δάνεια το μέσο σταθμισμένο επιτόκιο του συνόλου των νέων δανείων προς νοικοκυριά και επιχειρήσεις αυξήθηκε κατά 26 μονάδες βάσης και διαμορφώθηκε στο 4,86%, από 3,82% στις αρχές του 2022.
Ειδικότερα, το μέσο επιτόκιο των καταναλωτικών δανείων χωρίς καθορισμένη διάρκεια (κατηγορία που περιλαμβάνει τα δάνεια μέσω πιστωτικών καρτών, τα ανοικτά δάνεια και τις υπεραναλήψεις από τρεχούμενους λογαριασμούς) αυξήθηκε κατά 33 μονάδες βάσης και διαμορφώθηκε στο 14,44%.
Το μέσο επιτόκιο των καταναλωτικών δανείων με συγκεκριμένη διάρκεια και κυμαινόμενο επιτόκιο αυξήθηκε κατά 41 μονάδες βάσης και διαμορφώθηκε στο 11,37%. Το μέσο επιτόκιο των στεγαστικών δανείων με κυμαινόμενο επιτόκιο αυξήθηκε κατά 50 μονάδες βάσης και διαμορφώθηκε στο 4,00%, από 2,36% που ήταν στην αρχή του χρόνου.
Το μέσο επιτόκιο των επιχειρηματικών δανείων χωρίς καθορισμένη διάρκεια αυξήθηκε κατά 42 μονάδες βάσης στο 4.79%. Το αντίστοιχο επιτόκιο των επαγγελματικών δανείων αυξήθηκε κατά 21 μονάδες βάσης και διαμορφώθηκε στο 6,83%.
Το μέσο επιτόκιο των νέων επιχειρηματικών δανείων με συγκεκριμένη διάρκεια και κυμαινόμενο επιτόκιο αυξήθηκε κατά 20 μονάδες βάσης, τον Οκτώβριο του 2022, και διαμορφώθηκε στο 4,17%. Το μέσο επιτόκιο των δανείων τακτής λήξης με κυμαινόμενο επιτόκιο προς μικρομεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ) αυξήθηκε κατά 25 μονάδες βάσης και διαμορφώθηκε στο 4,42%.
ΣΥΡΙΖΑ: Η κυβέρνηση κάνει τον ενοχλημένο τροχονόμο για τις τράπεζες
«Εκατοντάδες χιλιάδες δανειολήπτες βλέπουν μέσα σε καθεστώς ακραίας ακρίβειας, τρομακτικές αυξήσεις στις δόσεις των δανείων τους, την ώρα που οι τρεις φορές ανακεφαλαιοποιημένες τράπεζες σωρεύουν υπερκέρδη δισεκατομμυρίων από τις αυξήσεις των επιτοκίων χορηγήσεων», τονίζει σε ανακοίνωσή του ο ΣΥΡΙΖΑ.
Οπως αναφέρει η Κουμουνδούρου, «ο κ. Μητσοτάκης αφού νομοθέτησε πλήρη ασυδοσία στις τράπεζες και κατήργησε την προστασία της πρώτης κατοικίας, τώρα παριστάνει τον ενοχλημένο από τις πρακτικές τους. Το θέατρο κυβέρνησης – τραπεζών δεν ενδιαφέρει απολύτως κανέναν. Το μόνο που ενδιαφέρει είναι ότι το πρόβλημα των χρεών παίρνει ανεξέλεγκτες διαστάσεις και η κυβέρνηση κάνει τον ενοχλημένο τροχονόμο.
Μια κυβέρνηση που έχει πολιτική βούληση δεν κάνει παραινέσεις. Παίρνει αποφάσεις, βάζει κανόνες, νομοθετεί και επιβάλει έκτακτες εισφορές όταν συγκεντρώνονται άδικα κέρδη σε βάρος των πολιτών».
“Δεν μπορεί να έχουν οι τράπεζες κέρδη 1 δισ. η κάθε μία και να πιάνουν τους δανειολήπτες από το λαιμό”, δήλωσε ο Αλέξης Τσίπρας από το Κιλκίς όπου πραγματοποιεί περιοδεία, ζητώντας να υπάρξει ειδικός νόμος όπως έγινε στην Ισπανία.
Κατά την περιοδεία του στην κεντρική αγορά συζήτησε με πολίτες και καταστηματάρχες για τις ακραίες ανατιμήσεις και την ακρίβεια στην ενέργεια, τα καύσιμα και το σούπερ μάρκετ, για τη δραματική μείωση των εισοδημάτων και του τζίρου που αυτές επιφέρουν, τη διόγκωση του ιδιωτικού χρέους και τις μεγάλες αυξήσεις στις δόσεις των δανείων υπό τον κίνδυνο μαζικών πλέον πλειστηριασμών ακόμα και της πρώτης κατοικίας.
“Ειδικότερα με τις τράπεζες, βλέπουμε μέσα σε συνθήκες κρίσης να έχουν κέρδη πάνω από 1 δισ. μέσα στον χρόνο η κάθε μία. Ακριβώς διότι αυξάνονται διαρκώς τα επιτόκια χορηγήσεων και μένουν σταθερά χαμηλά τα επιτόκια των καταθέσεων”, τόνισε.
Και πρόσθεσε: “Ο κ. Μητσοτάκης είναι αδιάφορος απέναντι σε αυτή την κατάσταση που παίρνει ανεξέλεγκτες διαστάσεις. Δεν μπορεί απλά να συζητά με τους τραπεζίτες. Ο Έλληνας φορολογούμενος τις έχει πληρώσει χρυσάφι τις τράπεζες. Με διαδοχικές ανακεφαλαιοποιήσεις αλλά και με τον αναβαλλόμενο φόρο, διότι οι τράπεζες ως γνωστόν δεν πληρώνουν φόρους. Δεν μπορεί να έχουν κέρδη 1 δισ. η κάθε μία και να κυνηγούν τους δανειολήπτες να τους πιάνουν από το λαιμό. Οι κυβερνήσεις νομοθετούν. Έτσι έγινε και στην Ισπανία. Δεν λέμε πράγματα παράλογα. Με έναν έκτακτο φόρο και με μία νομοθετική παρέμβαση που θα εξαναγκάσουν τις τράπεζες σε ουσιαστικές ρυθμίσεις με τους δανειολήπτες.
Ο κ. Μητσοτάκης όμως έχει στον πυρήνα της πολιτικής του την αδικία. Και αυτό που υποσχόμαστε στον Ελληνικό λαό είναι όχι ότι μπορούμε να κάνουμε θαύματα, αλλά ότι θα κάνουμε το παν για να επιστρέψει επιτέλους στον τόπο η δικαιοσύνη. Η δημοκρατία και η δικαιοσύνη παντού».
Για την αισχροκέρδεια, σημείωσε: «Η χώρα μας έχει την ακριβότερη τιμή βενζίνης σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η χώρα μας έχει την ακριβότερη τιμή ρεύματος που χρεώνουν οι εταιρείες ηλεκτρικής ενέργειας σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η χώρα μας δυστυχώς έχει την μεγαλύτερη απόκλιση στην τιμή που ορίζει ο παραγωγός στο χωράφι από την τιμή που βρίσκει ο καταναλωτής στο ράφι στο σούπερ μάρκετ. Και ταυτόχρονα, η χώρα μας έχει από τα ακριβότερα επιτόκια χορηγήσεων και χιλιάδες δανειολήπτες μέσα σε αυτή την κρίση δεν μπορούν να ανταπεξέλθουν στις υποχρεώσεις τους.
Όλα αυτά δεν είναι τυχαία. Μπορεί ένα μέρος της ακρίβειας να είναι όπως λέμε εισαγόμενο λόγω της υψηλής τιμής του φυσικού αερίου, όμως η αισχροκέρδεια στη χώρα δεν είναι εισαγόμενη. Είναι γέννημα θρέμμα της πολιτικής Μητσοτάκη. Που εν μέσω της ενεργειακής κρίσης ιδιωτικοποίησε τη ΔΕΗΔΕΗ -3,36%. Που εν μέσω της υγειονομικής κρίσης ιδιωτικοποιεί σήμερα το ΕΣΥ. Που έχει αφήσει τις τράπεζες και τα funds ανεξέλεγκτα να απειλούν τα σπίτια και να δημιουργούν συνθήκες λεηλασίας στη μεσαία τάξη που υποτίθεται θα προστάτευε”.
Οικονόμου: Στο σπίτι του κρεμασμένου δεν μιλάνε για σκοινί
Στον πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ απάντησε με ανακοίνωσή του ο κυβερνητικός εκπρόσωπος. Οπως δήλωσε ο Γ. Οικονόμου : «Ο κ. Τσίπρας θα έπρεπε να γνωρίζει την παροιμία «στο σπίτι του κρεμασμένου δεν μιλάνε για σκοινί». Την τελευταία φορά που ο κ. Τσίπρας ασχολήθηκε με τις τράπεζες, τις έκλεισε και με το τρίτο αχρείαστο μνημόνιο έστειλε το λογαριασμό στους πολίτες.
Το αποτέλεσμα ήταν τα capital controls, οι ουρές ντροπής για ένα 50ευρο και η ανακεφαλαιοποίηση των πραπεζών που πλήρωσαν οι φορολογούμενοι με δεκάδες δισεκατομμύρια. Αυτή είναι η πολιτική Τσίπρα και η μέριμνά του για τον ελληνικό λαό.
Αντίθετα, η Κυβέρνηση, αντιμέτωπη με ένα τσουνάμι διεθνούς και εισαγόμενης ακρίβειας, γεγονός που πριν από λίγες μέρες παραδέχθηκε και ο κ. Τσίπρας, προσπαθεί με ουσιαστικά μέτρα να σταθεί στο πλευρό των πολιτών. Διατηρεί τον πληθωρισμό χαμηλότερα από τον μέσο όρο στην Ε.Ε., οι τιμές καταναλωτή ρεύματος είναι από τις πιο φτηνές στην Ευρώπη και το ίδιο πετυχαίνουμε τώρα και στο πετρέλαιο θέρμανσης. Επίσης, οι δυναμικές παρεμβάσεις μας στην αγορά καταναλωτικών αγαθών έχουν αρχίσει να αποδίδουν και τα αποτελέσματά τους θα γίνουν σύντομα ακόμα πιο εμφανή.
Ψίχουλα για λίγους από τις Τράπεζες
Μόνο τους ευάλωτους δανειολήπτες που δυσκολεύονται να καλύψουν τις δόσεις τους μετά τις νέες επιβαρύνσεις στα επιτόκια, θα καλύπτει το σχέδιο που ετοιμάζουν οι τράπεζες και θα παρουσιαστεί ολοκληρωμένο σε δύο εβδομάδες.
Το εύρος κάλυψης των δανειοληπτών που θα προσφέρει το πρόγραμμα, με δεδομένο πως απορρίφθηκε το ισπανικό μοντέλο των οριζόντιων επιδοτήσεων και το υπουργείο Οικονομικών ξεκαθάρισε ότι δεν πρόκειται να συμμετέχει –συνδράμει, θα είναι σχετικά περιορισμένο.
Μόνο τους ευάλωτους δανειολήπτες που δυσκολεύονται να καλύψουν τις δόσεις τους μετά τις νέες επιβαρύνσεις στα επιτόκια, θα καλύπτει το σχέδιο που ετοιμάζουν οι τράπεζες και θα παρουσιαστεί ολοκληρωμένο σε δύο εβδομάδες.
Το εύρος κάλυψης των δανειοληπτών που θα προσφέρει το πρόγραμμα, με δεδομένο πως απορρίφθηκε το ισπανικό μοντέλο των οριζόντιων επιδοτήσεων και το υπουργείο Οικονομικών ξεκαθάρισε ότι δεν πρόκειται να συμμετέχει –συνδράμει, θα είναι σχετικά περιορισμένο.
Το εγχείρημα σε οικονομικό και πρακτικό επίπεδο αναλαμβάνουν εξ’ ολοκλήρου οι τράπεζες και υπολογίζεται ότι 20 με 30 χιλιάδες δανειολήπτες στεγαστικού δανείου με υποθήκη πρώτης κατοικίας, που λογίζονται ως ευάλωτοι, θα επωφεληθούν από το σχέδιο. Οι βασικοί άξονές του, τους οποίους ήδη επεξεργάζονται οι ιθύνοντες των τραπεζών, προβλέπουν επιδότηση των μηναίων δόσεων των ευάλωτων δανειοληπτών κατά 50% και 12μηνη διάρκεια της επιδότησης.
Η στήριξη θα παρέχεται σε ενήμερα δάνεια που υπολογίζεται ότι φτάνουν σε συνολικό ύψος τα 2 δισεκατομμύρια ευρώ. Κατά πληροφορίες οι τράπεζες εξετάζουν το ενδεχόμενο να ισχύσουν στο πρόγραμμα τα κριτήρια της Δεύτερης Ευκαιρίας, που σχετίζονται με τα εισοδηματικά όρια των νοικοκυριών.
Σε κάθε περίπτωση πάντως το σχέδιο των τραπεζών θα πρέπει να αξιολογηθεί και να λάβει το «πράσινο φως» από το SSM, δηλαδή τον Ενιαίο Εποπτικό Μηχανισμό της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Αυτό που θα εξεταστεί ενδελεχώς από τους ιθύνοντες του SSM, είναι αν το εν λόγω πρόγραμμα, δημιουργεί πρόβλημα στην κεφαλαιακή σταθερότητα των τραπεζών και επηρεάζει αρνητικά τα δανειακά χαρτοφυλάκιά τους. Σύμφωνα με τραπεζικές πηγές, θα απαιτηθεί διάστημα περίπου ενός μηνός, προκειμένου η ΕΚΤ να αποφανθεί για το εν λόγω σχέδιο.
Σε διαφορετικό μήκος κύματος ΥΠΟΙΚ και τράπεζες
Η χθεσινή συνάντηση ανάμεσα στους τραπεζίτες και του υπουργού Οικονομικών κατάληξε σε «ναυάγιο». Οι εκπρόσωποι των τραπεζών απέρριψαν τα οριζόντια μέτρα ελάφρυνσης, κατά τα πρότυπα αυτών που εφαρμόσθηκαν στην Ισπανία, ενώ ο Χρήστος Σταϊκούρας ξεκαθάρισε ότι το Δημόσιο δεν πρόκειται να αναλάβει το βάρος ενός νέου προγράμματος επιδότησης δόσεων δανείων.
Τόνισε, μάλιστα, ότι αυτό το πράττει, όχι μόνο γιατί είναι περιορισμένα τα περιθώρια του προϋπολογισμού για το 2023 (υπάρχει αποθεματικό 1 δισ. για έκτακτες ανάγκες, που θα μπορούσε να εξαντληθεί πολύ γρήγορα αν ανεβούν πάλι οι τιμές της ενέργειας), αλλά και επειδή η παροχή κρατικών επιδοτήσεων για να καλυφθούν τα κόστη που δημιουργεί η πολιτική της ΕΚΤ θα ήταν μια κίνηση εξουδετέρωσης της νομισματικής πολιτικής, που θα προκαλούσε προστριβές με την ΕΚΤ. Άλλωστε, καμία ευρωπαϊκή κυβέρνηση δεν έχει κινηθεί σε τέτοια κατεύθυνση.
Ανδρουλάκης: Να φορολογηθούν με έκτακτη εισφορά τα υπερκέρδη των τραπεζών
“Ο Πρωθυπουργός εμπαίζει εκατομμύρια Έλληνες. Ξαφνικά σήμερα θυμήθηκε την κερδοσκοπία των τραπεζών, όπως πριν μήνες ανακάλυψε την κοινωνική κατοικία”, δήλωσε ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ-Κίνημα Αλλαγής, Νίκος Ανδρουλάκης.
Και πρόσθεσε:
“Ο τάχα «ενοχλημένος» Κυριάκος Μητσοτάκης, ας σταματήσει να κάνει τον τροχονόμο των κερδών των τραπεζών.
Από τις 7 Νοεμβρίου τον καλέσαμε να φορολογήσει με έκτακτη εισφορά τα υπερκέρδη, που συσσώρευσαν οι τράπεζες επωφελούμενες από το άνοιγμα της ψαλίδας μεταξύ των επιτοκίων καταθέσεων και των επιτοκίων χορηγήσεων, που σημειωτέον είναι το μεγαλύτερο πανευρωπαϊκά.
Τον Οκτώβριο, σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδας, το επιτόκιο καταθέσεων ήταν μόλις 0,05% και το επιτόκιο χορηγήσεων έφτασε στο 4,86%.
Η Κυβέρνηση οφείλει να αναλάβει τις ευθύνες της και να ακολουθήσει το παράδειγμα άλλων ευρωπαϊκών κυβερνήσεων σε ανάλογες περιπτώσεις. Και όχι να μένει παρατηρητής της απελπισίας των πολιτών και των κοινωνικών ανισοτήτων”.