NewsEdit Αρκεί ένας οίκος με πολύ γκελ στην νεολαία, στυλάτους influencers, κι αμφιλεγόμενες καμπάνιες με παιδοφιλικές αναφορές για να κάνει το αίμα μας να παγώσει και να αναφωνήσουμε όλοι μαζί “καταστρέφουν τους νέους;”. Ο Σωκράτης κάτι ήξερε επ’αυτών των ζητημάτων και το πλήρωσε με τη ζωή του, όμως με το ζήτημα της παιδοφιλίας και του σιωπηλού αλλά ένοχου σιγονταρίσματός της από όλη την κοινωνία το πράγμα χρήζει πλέον άμεσης, υπερεπείγουσας αντιμετώπισης.
Της Έλενας Βοσνάκη για τη Lifo
Αλλά ας πάρουμε την υπόθεση από την αρχή.
Ο Balenciaga δέχεται πυρά στο διαδίκτυο, αφού σε μια διαφήμιση έδειξε δύο μικρά κοριτσάκια να κρατούν λούτρινα αρκουδάκια ντυμένα με κάτι που φαίνεται να είναι BDSM harnesses σε μικρογραφία. Η αντίθεση της εικόνας της αθωότητας με τον σαδομαζοχισμό είναι εντυπωσιακή και τραβά το μάτι αμέσως. Στη μία εικόνα, ένα κοριτσάκι με πυρόξανθα μαλλιά φοράει ένα μπλουζάκι της μάρκας, ενώ κρατά το λουράκι συνδεδεμένο με μια λευκή αρκουδίτσα, η οποία φορά γιλέκο με ένα τσόκερ με λουκέτο στο λαιμό. Σε άλλη, ένα μελαχρινό κοριτσάκι φορά μια μπλε στολή ενώ κρατά ένα μωβ λούτρινο, το οποίο φορά παρόμοια ενδυμασία BDSM.
Οι διαδικτυακοί αγοραστές εντόπισαν τις διαφημίσεις και εξοργίστηκαν, αποκαλώντας τις εικόνες «τρομακτικές», «ανατριχιαστικές» και «λανθασμένες». Μάλιστα γερακομάτης σχολιαστής στην πλατφόρμα του Twitter επεσήμανε ότι στο σκηνικό για άλλη φωτογράφιση, με τσάντες Balenciaga αυτή τη φορά, είχε τοποθετηθεί μισοκρυμμένο ένα αντίγραφο δικαστικής πράξης σχετικά με την απαγόρευση του virtual child porn, την απεικόνιση παιδοφιλίας στο διαδίκτυο… !
Οι εξοργισμένοι χρήστες του Twitter εντόπισαν τις εικόνες και τις στηλίτευσαν. Κάπου εδώ όμως είναι που το ζήτημα γίνεται πραγματικά συναρπαστικό.
«Νόμιζα ότι ο κόσμος τρολάρει, αλλά όχι. Είναι αληθινό. Ίσως αυτός είναι ο λόγος που ο Balenciaga έφυγε από το Twitter. Δεν θέλουν να λογοδοτήσουν. Ναι, αυτά είναι παιδιά που κρατούν αρκουδάκια ντυμένα με σαδομαζοχιστικές στολές», σκέφτηκε ένας χρήστης του Twitter. Επειδή βλέπετε ο Balenciaga ήταν ο πρώτος οίκος μόδας που αποχώρησε εκκωφαντικά από το Twitter μετά από τις μεταρρυθμίσεις του νέου ιδιοκτήτη της πλατφόρμας, Elon Musk.
Ο ισπανικός οίκος μόδας — ο οποίος έχει συνδεθεί με ανθρώπους όπως η Kim Kardashian και ο Kanye West, και στο παρελθόν έγινε πρωτοσέλιδο για τις τολμηρές επιλογές του– θεωρείται γενικώς ό,τι πιο hot στο στερέωμα του στυλ τα τελευταία χρόνια, κι ανήκει στον Όμιλο Πολυτελείας Kering. Η Kering αυτή τη στιγμή βρίσκεται σε μεγάλα οικονομικά ανοίγματα για εξαγορά μαρκών καθώς και για παραγωγή ειδών ομορφιάς σε brands που αντιπροσωπεύει. Είναι δηλαδή ένα momentum κρίσιμο γι’ αυτούς. Γι’ αυτό ίσως ο Balenciaga δεν απάντησε αμέσως στο αίτημα της New York Post για σχολιασμό.
Έκτοτε όμως οι θεωρίες συνομωσίας στο διαδίκτυο έδωσαν και πήραν, ενίοτε ξεχνώντας την ουσία: την προστασία των παιδιών.
Η φίρμα βρισκόταν σε αναμμένα κάρβουνα ούτως ή άλλως, αφότου ο “Ye” – ο ράπερ παλαιότερα γνωστός ως Kanye West, ο οποίος κάποτε συνδέθηκε με τη γαλλική εταιρεία ως ambassador- έκανε προσβλητικές δηλώσεις σε ένα ακόμη διαδικτυακό του παραλήρημα. Τις ημέρες που ακολούθησαν τα σχόλιά του, ο Balenciaga ανακοίνωσε ότι θα διακόψει τους δεσμούς του με τον ράπερ, καθιστώντας τον ένα από τα πολλά brands που ξεχωρίζουν τη φήμη τους από την περσόνα του West. «Ο Balenciaga δεν έχει πλέον καμία σχέση ούτε σχέδια για μελλοντικά έργα που σχετίζονται με αυτόν τον καλλιτέχνη», δήλωσε προηγουμένως η μητρική εταιρεία του brand, η Kering. Και κατόπιν έσκασε το παιδοφιλικό σκάνδαλο…
Το έγγραφο που αφορά στην απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου είναι από το 2008, κι εξετάζει εάν οι νόμοι κατά της προώθησης της παιδικής πορνογραφίας παραβιάζουν την Πρώτη Τροπολογία του Συντάγματος των Ηνωμένων Πολιτειών (First Amendment), αυτή της ελευθερίας του λόγου και του Τύπου. Αυτό το έγγραφο βρέθηκε κρυμμένο κάτω από μια τσάντα Balenciaga και κάποιος είχε την ικανότητα να το εντοπίσει. Ο οίκος Balenciaga ισχυρίζεται ότι κάποιοι περιέλαβαν σκόπιμα τα νομικά έγγραφα αυτά στη διαφήμιση χωρίς να τους ενημερώσουν. Η υπόθεση εύλογα πήρε αποχρώσεις τουλάχιστον ενός μυστηρίου Agatha Christie Ή μάλλον τραμπικού Qanon αφηγήματος, την θεωρία συνομωσίας σύμφωνα με την οποία ο κόσμος διεθνώς διοικείται από μια δράκα παιδόφιλων και παιδεραστών. Δηλαδή ο Balenciaga υπαινίχθη ότι “του την έστησαν” κι υπέθεσε ότι ο σπόρος θα έπεφτε σε ευήκοα ώτα, μαθημένα στον τραμπισμό.
Έκτοτε ο Balenciaga αναγκάστηκε να αποσύρει τις διαφημιστικές εικόνες με επίσημη δήλωση και ζήτησε συγγνώμη. Κι αναρωτιέται κανείς: τόσοι άνθρωποι δουλεύουν για μια καμπάνια, κειμενογράφοι, φωτογράφοι, σκηνοθέτες, βοηθοί παραγωγής, τεχνικοί, πρακτορεία μοντέλων και στυλίστες. Κι ούτε ένας δεν βρέθηκε να σκεφτεί, “για στάσου, ίσως αυτό να μην είναι και τόσο σωστό μήνυμα”;
Η απάντηση της Kim Kardashian, που κατηγορήθηκε ότι δεν αντέδρασε με αρκετά οξυμένα αντανακλαστικά ήταν σε γενικές γραμμές politically correct και στο ζουμί: «Τις τελευταίες μέρες σιωπούσα, όχι γιατί δεν σοκαρίστηκα και δεν εξοργίστηκα με την πρόσφατη καμπάνια, αλλά επειδή ήθελα μια ευκαιρία να μιλήσω με την ομάδα του οίκου και να καταλάβω κι εγώ πώς ακριβώς συνέβη αυτό» έγραψε η Kardashian σε ένα Instagram story της. Και πρόσθεσε: «Ως μητέρα τεσσάρων παιδιών, με αναστάτωσαν αυτές οι ενοχλητικές εικόνες. Η ασφάλεια των παιδιών πρέπει να αντιμετωπιστεί με το μεγαλύτερο σεβασμό και οτιδήποτε εναντίον της δεν πρέπει να έχει θέση στην κοινωνία μας – τελεία και παύλα». Ακριβώς! Αλλά και πάλι υπήρξε αντίλογος για υποκρισία και για στρουθοκαμηλισμό.
Στο μεταξύ οι απειλές για άγριο κανσελάρισμα του επίκαιρου οίκου, σε συνδυασμό με δημόσιες καύσεις τσαντών Balenciaga και τη μήνιν “επί δικαίους και αδίκους”, φαίνεται πως τρόμαξαν την Kering, η οποία αναδιπλώθηκε με δηλώσεις και μηνυτήρια αναφορά στους συντελεστές. Λες και δεν είχαν επικυρώσει την καμπάνια προτού δημοσιευτεί… Ο στρουθοκαμηλισμός σαφώς δεν αφορά μόνον τους influencers.
(Στο μεταξύ το Diet Prada πολύ τη χαίρεται αυτή την αναστάτωση και πώς αλλιώς αφού ήταν από τα πρώτα Μέσα που έφερε στο φως το σκάνδαλο με την παιδοφιλική φωτογράφιση…).
Aρχικά το φταίξιμο έπεσε στον φωτογράφο Gabriele Galimberti καθώς ο οίκος θέλησε να κινηθεί νομικά εναντίον του. Ωστόσο, οι ισχυρισμοί εναντίον του Galimberti επικρίθηκαν διαδικτυακά και ορθώς, ιδιαίτερα όταν ο Galimerti αρνήθηκε πώς είχε οποιαδήποτε εμπλοκή στο επίπεδο του σχεδιασμού: βρέθηκε προ ειλημμένων αποφάσεων. Πολλοί χρήστες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης εξέφρασαν τον αποτροπιασμό τους για την εταιρία, επειδή υπαινίχθηκε ότι ο φωτογράφος ήταν το μαύρο πρόβατο. Και τελικώς ο οίκος ανακάλεσε την διαδικασία και μήνυσε αντιθέτως την εταιρεία παραγωγής των εικόνων, προς 25 εκατομμύρια δολλάρια για ζημιά στο brand name τους.
Όμως ο Balenciaga είναι μόνον η κορυφή του παγόβουνου για τον διεστραμμένο σύνδεσμο της μόδας με την παιδοφιλία.
Πίσω στo 1980, ο Calvin Klein ήταν ο σχεδιαστής πίσω από μια ανατρεπτική κι αμφιλεγόμενη καμπάνια με την Brooke Shields. Η τότη έφηβη, μόλις 15χρονη, Shields εικονιζόταν σε υπερθηλυκές πόζες και με τον καβάλο στραμένο στην κάμερα, φωτογραφημένη από τον μάστερ της φωτογραφίας Richard Avedon. Σε πόζες που τέντωναν το άγουρο κορμάκι της φορώντας τα jeans της διάσημης μάρκας εκείνη δηλώνει στην κάμερα “Θέλετε να μάθετε τι μεσολαβεί ανάμεσα στα Calvins μου κι εμένα; Τίποτα.”
Ήταν η εποχή που το εργατικό ένδυμα των ανθρακωρύχων του 19ου αιώνα θα γνώριζε την τέλεια ειρωνία: θα γινόταν status symbol αγοραστικής αξίας πολλών εκατοντάδων δολαρίων. Ο Klein ήταν από τους πρώτους διδάξαντες αυτής “της προδοσίας των εικόνων”. Και σίγουρα σε παραπάνω από ένα επίπεδο, δεδομένης της προσεκτικά κτισμένης φήμης της αιειπάρθενου και πανέμορφης Shields που η μάνατζερ μητέρα της δεν έχανε ευκαιρία να βάλει σε κίνδυνο, πριμοδοτώντας ακριβώς τα πρότζεκτ που υπαινίσσονταν σεξ και διαφθορά. Η ίδια η Shields σε μια συνέντευξη της, ως μεσήλικη πλέον στην Vogue, εξηγεί πως την πλήγωσε η κριτική επί της καμπάνιας που υποτίθεται θα την προστάτευε: “Δεν πίστευα ότι έχει σχέση με εσώρουχα ή με κάτι σεξουαλικό. Ήμουν ένα προστατευμένο κορίτσι μέσα σε μια φούσκα και έρχονταν άνθρωποι και μου έλεγαν ότι αποκλείεται να το αγνοούσα, να μην είχα τέτοιες σκέψεις και να μην προκαλούσα.” Στην πορεία της ζωής της την έφεραν πολλές φορές σε μια αναίτια αμηχανία σε συνεντεύξεις ρωτώντας την αν γνώριζε, αν συνειδητοποιούσε. Πόσο victim blaming Χριστέ μου…
Αν κάτι μας δείχνει η καμπάνια του Balenciaga κι η αναταραχή που ακολούθησε είναι ότι ο υπαινιγμός στο σεξ ακόμη κάνει τα στόματα να τρέχουν, όμως ορισμένα ζητήματα είναι πολύ τζιζ για να καταπιανόμαστε τόσο ελαφρά τη καρδία. Η διαγενεακή παιδική κακοποίηση όζει σαν απόστημα γεμάτο πύον. Δεν ήρθε τώρα, δεν μας είχε αφήσει ποτέ. Είναι καιρός να σπάσει πια.
Όμως η δεκαετία του Ρηγκανισμού ήταν κάτι ιδιαίτερο, κάτι πολύ επαναστατικό για το λουκ πλουσίων τε και φτωχών, με μια ιδιαίτερη έμφαση στις ΛΟΑΤΚΙ συνυποδηλώσεις -αδρά, επιθετικά, με καθόλου υποδόριες εικόνες και συχνά με BDSM αναφορές. Είναι η εποχή που οι 9μιση Εβδομάδες έγιναν το απόλυτο κινηματογραφικό talk of the town. Τα σαδομαζοχιστικά κομμάτια πασαρέλας των Montana και Thierry Mugler έχουν την απαρχή τους στα 80s, πριν ακόμη η πρωθιέρεια της πρόκλησης -αλλά έμπλεη νοήματος- Madonna κανονικοποιήσει τους φετιχιστικούς κορσέδες και τα “περίεργα” σεξουαλικά ξενοδοχεία στο Justify my Love και το βιβλίο της SEX.
O Klein δεν έλαβε την κριτική που του άξιζε για τα διαβόητα Calvins του. Η άκρα συντηρητικοποίηση της οικονομίας προκαλούσε μια αντίταξη της μόδας και της ποπ κουλτούρας, όπου η οπτική διαφθορά θεωρούταν περίπου ΟΚ. Ήταν η εποχή που όλοι πάρταραν μανιασμένα σαν σ’ένα μεγάλο κρεβάτι, ενώ παράλληλα η gay ευαισθησία των παροικούντων την Ιερουσαλήμ άφησε τον σχεδιαστή με τις ομόφυλες ευαισθησίες στο απυρόβλητο. Λίγα χρόνια αργότερα, στην δεκαετία του ’90, οι CK διαφημίσεις με παιδοφιλικό πρόσημο όμως επέστρεψαν και δεν ήταν πια με την “παρθένα της Αμερικής”.
Ήταν με άγνωστους νεαρούς εφηβικής κοψιάς, αν όχι κι ηλικίας, ενδεδυμένους τα jeans Calvin Klein. Αυτό περίπου όταν ο τότε ράπερ Marky Mark (ο σημερινός ηθοποιός Mark Walenberg που επανέφερε ένα υγιές πρότυπο ενήλικης αρρενωπότητας) τα έκανε πάλι διάσημα, ενώ αποκάλυπταν το επίσης επώνυμο CK εσώρουχό του. Το στήσιμο των επίμαχων διαφημίσεων ήταν ένα βρόμικο δωμάτιο αμερικανικών προαστίων, με ψεύτικη ξύλινη επένδυση και πάνελς από τοίχο σε τοίχο. Παρουσίαζαν έφηβους ντυμένους με CK τόσο όμορφους με τον ένα ή τον άλλο τρόπο όσο το περιβάλλον τους ήταν βρόμικο. Απαντώντας στις ερωτήσεις ενός άνδρα εκτός κάμερας, έμοιαζαν σαν να περνούσαν από οντισιόν για μια οικονομική πορνό ταινία.
Η αγανάκτηση δεν άργησε. Ήταν θέμα αρκετά δυνατό για να κεντρίσει το ενδιαφέρον του FBI, το οποίο απείλησε με μια έρευνα παιδικής πορνογραφίας. Τράβηξε ακόμη και την προσοχή του Προέδρου Κλίντον, ο οποίος παραπονέθηκε δημόσια για τους «μισοντυμένους εφήβους» στις διαφημίσεις του Klein. Η αισθητικής τους ανακαλούσε πραγματικό πορνογραφικό υλικό σε polaroids, ένα στυλ τόσο χαρακτηριστικό που αυτή την φορά η οργή δικαίως ξεχείλισε. Η καμπάνια απαγορεύτηκε και ανευρίσκεται σε σελίδες εξειδικευμένων αρχείων ιστορικής γνώσης στο διαδίκτυο καθώς και στο…Youtube. Τότε όμως cancel και πλατφόρμες δημόσιου λόγου δεν υπήρχαν.
Εντούτοις ίσως η ανατριχιαστικότερη στιγμή του εναγκαλισμού της μόδας με την παιδοφιλία προέρχεται από μια παλιά διαφήμιση από τη δεκαετία του ‘70, ενός αρώματος για νεαρές κοπέλες αλλά και λίγο μεγαλύτερες γυναίκες, το Love’s Baby Soft. Κατασκευασμένο το 1974 από την Smith & Klein, το άρωμα κατάλαβε την αμερικανική αγορά με την μία, δηλώνοντας ότι είναι “το πιο θηλυκό από τα θηλυκά προϊόντα που υπήρξε ποτέ στη Γη”. Με μια ανατριχιαστική παρουσίαση του μοντέλου που μοιάζει να είναι ενα 6χρονο παιδάκι, με τις μπουκλίτσες του και το αρκουδάκι του, και ένα σλόγκαν που παγώνει το αίμα: “επειδή η αθωότητα είναι πιο σέξυ απ’ότι νομίζεις”. Σε μια άλλη εικόνα μια μεγαλύτερη γυναίκα φαίνεται να ανασηκώνει το λευκό της φόρεμα, ενώ κρατά ένα μεγάλο παιδικό γλειφιτζούρι που γλείφει ντροπαλά. Όσο για την ευωδιά της συγκεκριμένης κολώνιας; Ήταν αυτή του παιδικού ταλκ… Το πρότυπο της θηλυκότητας δηλαδή είναι ένα ασχημάτιστο παιδάκι. Μάλιστα!
Η καμπάνια για το συγκεκριμένο προϊόν πρέπει να υπήρξε εντούτοις πολύ επιτυχημένη κι ας ήρθε στο ζενίθ της φεμινιστικής επανάστασης. Εκατοντάδες χιλιάδες μεσήλικες γυναίκες στις ΗΠΑ θυμούνται τα χρόνια του γυμνασίου που φορούσαν Love’s Baby Soft. Και πλέον κάνουν σπονδή στον θεό της προστασίας των απανταχού παιδιών, που δεν κακόπεσαν εξαιτίας του. Ή μήπως όχι..;
Αν κάτι μας δείχνει η καμπάνια του Balenciaga κι η αναταραχή που ακολούθησε είναι ότι ο υπαινιγμός στο σεξ ακόμη κάνει τα στόματα να τρέχουν, όμως ορισμένα ζητήματα είναι πολύ τζιζ για να καταπιανόμαστε τόσο ελαφρά τη καρδία. Η διαγενεακή παιδική κακοποίηση όζει σαν απόστημα γεμάτο πύον. Δεν ήρθε τώρα, δεν μας είχε αφήσει ποτέ. Είναι καιρός να σπάσει πια.