Με μια “βόλτα” στο hastag #γυφτοι στο twitter, μπορεί κανείς να διαπιστώσει (πάλι) το πόσο ρατσιστική, άδικη και πλήρης μίσους είναι η σκέψη πολλών συμπολιτών που ζουν στην Ελλάδα.
Τα μηνύματα μίσους και βαρβαρισμού ενάντια στους “γύφτους” είναι τόσα πολλά, τόσο απροκάλυπτα ωμά και δύσμορφα που τελικά αναρωτιέσαι “τι είναι πιο επικίνδυνο;”. Το να φεύγει μια (ίσως όχι μια) σφαίρα από το πιστόλι αστυνομικού ή όσοι νιώθουν “απόλαυση” και επικροτούν μια τέτοια κίνηση;
Οι Άθλιοι του Βίκτωρος Ουγκώ, αποτέλεσαν ένα από τα κορυφαία αναγνώσματα παγκοσμίως, αποτυπώνοντας πολλές παράλληλες ιστορίες που περιπλέκονται μεταξύ τους από ανθρώπους σε μια κοινωνία, εν πολλοίς, σαν τη δική μας, άδικη, χωρίς ουσιαστική δικαιοσύνη και με πολλές αυθαιρεσίες της “έννομης” καταστολής. Κύριο πρόσωπο του μυθιστορήματος ήταν ο Γιάννης Αγιάννης (Jean Valjean), ο οποίος πέρασε πολλά χρόνια στα κάτεργα, τότε στην αρχή του 19ου αιώνα στην Γαλλία, επειδή είχε κλέψει για να φάει. Μετά την απελευθέρωσή του κατάφερε να γίνει Δήμαρχος αλλάζοντας το όνομά του και διάγοντας μια διαφορετική ζωή. Ποτέ όμως δεν ξεχάστηκε η “κακουργηματική” του πράξη που τον καταδίωκε μέχρι τέλους υπό το πρόσωπο του επιθεωρητή Ιαβέρη.
Χωρίς ικανή αναλογία, αλλά με ορισμένες ομοιότητες με την πραγματικότητα της Ελλάδας του 2022, οι Τσιγγάνοι θεωρούνται de facto, άνθρωποι που δεν αξίζουν, είναι βρώμικοι, πονηροί, άδικοι, εγκληματίες, πρεζάκια, έμποροι κοκαΐνης και πιθανώς ελαφρώς πιο κάτω στην ιεραρχία από τον Βελζεβούλ. Σε κάθε βαθιά ρατσιστική κοινωνία άλλωστε ο διαφορετικός, σε χρώμα, σε ήθη κι έθιμα, σε συνήθειες και τρόπο ζωής, αποτελεί παρία, ενοχλεί, είναι προτιμητέο να πεθαίνει για να ζει και να βασιλεύει όποιος πληροί τις προϋποθέσεις του καλού, ευυπόληπτου και άρτιου πολίτη.
Εν έτει 2022 σε μια, θεωρητικά, Ευρωπαϊκή χώρα, που θέλει να ανήκει στη Δύση (αλλά δεν μπορεί), η αποδοχή στη διαφορετικότητα κάθε ιδιαίτερης κοινωνικής ομάδας πάει περίπατο. Περιφέρεται άπραγη και αόριστα σαν παλιός νομάς που δεν έχει τόπο, ελπίδα, πατρίδα. Η χώρα αντί να αγκαλιάσει, ως έπρεπε, μια τέτοια κοινωνική ομάδα με ιδιαιτερότητες, αναλφαβητισμό, μια διαφορετική “καλλιέργεια” και να κάνει προσπάθειες να την ενσωματώσει στην καθημερινότητα ώστε να εκμεταλλευτεί τα χαρίσματά της, τη δολοφονεί, της φορτώνει κάθε κακό γιατί, “οι γύφτοι”, “βρωμάνε”, “είναι παραβατικοί” και άλλα που ακούγονται ως μοιρολόι. Πρέπει κάποιος να φταίει, ας φταίνε “αυτοί”.
Οι νομάδες της αξιοπρέπειας δεν είναι “οι γύφτοι”. Είμαστε όλοι οι άλλοι που δεν έχουμε κάνει συγκεκριμένες και εφαρμοστέες τις αξίες και τα ιδανικά που θα έπρεπε να μας διαχωρίζουν από το μεσαίωνα. Νομάδες της δικαιοσύνης είμαστε, δίχως αξιακή πατρίδα και χωρίς έδρα Αρχής. Δίχως ελπίδα.