NewsEdit To 2022 απετέλεσε μεταβατικό έτος, ανοίγοντας την πόρτα παγκόσμια διαφυγής από την εποχή του κορωνο:iού και επιστροφής στην καθημερινότητα. Αυτή η επιστροφή δεν έγινε χωρίς κόστος.
Κωνσταντίνος Βέργος
Η αυξημένη κατανάλωση και η ταξιδιωτική κίνηση οδήγησαν σε ενα ανευ προηγούμενου (για τα τελευταία 30 χρόνια) αύξηση τιμών. Ο πόλεμος στην Ουκρανία, και κυρίως η μυωπική και εκδικητική πολιτική της ΕΕ σε θέματα ενέργειας, ομως, μετέτρεψε μια αύξηση πληθωρισμού, σε έκρηξη κόστους. Κόστους ενεργειακού, κόστους επισιτιστικού, και τελικά σε έκρηξη του επιτοκιακού κόστους. Οι τιμές στην ενέργεια και τα τρόφιμα αυξήθηκαν σε πραγματικά επίπεδα 20%-60%. Αυτη η εγκληματικά ανεύθυνη στάση της ΕΕ, άνοιξε τον ασκό του Αιόλου που λέγεται αύξηση επιτοκίων.
Ιδιαίτερα η αύξηση του επιτοκιακού κόστους έγινε απότομα μετα τον Αύγουστο, λόγω των συντονισμένων αποφάσεων αυξήσεων επιτοκιων σε ΗΠΑ, Αγγλία και Ευρωπαική Ενωση. Η αύξηση του επιτοκιακού κόστους αποσκοπεί στον ‘περιορισμό της κυκλοφορίας του χρήματος’, και έχει κατ ουσίαν υφεσιακά αποτελέσματα που οδηγούν σε μείωση του ΑΕΠ, και εκτοξευση της ανεργίας. Λόγω οικονομικής ‘υστέρησης’, τα μοιραία αυτα αποτελέσματα της απότομης επιτοκιακής αυξησης, θα γινουν αισθητα στο διάστημα μεταξύ Ιουνίου και Σεπτεμβρίου 2023. Τότε, θα δούμε απότομη αυξηση της ανεργίας , οι συντηρητικές εκτιμήσεις για την οποια μιλάνε για 1,5% αυξηση, ενώ αλλοι μιλάνε για αυξηση ανεργίας στις μεγάλες χωρες 4-5%. Το ΑΕΠ αναμένεται να μειωθει την ιδια περίοδο. Οι τιμές ακινήτων αναμένεται να έχουν υποχώρηση. Ολα αυτα τα αποτελέσματα που θα εμφανιστούν αρχικά στις μεγάλες , αναπτυγμένες χωρες, οπως Αγγλία, ΗΠΑ και Γερμανία, αναμένεται να κανουν τον κυκλο τους στη συνέχεια σε μικρότερες περιφερειακές χωρες οπως η Ελλάδα. Θα ειναι δυσκολο η Ελλαδα να μην δει αυξηση ανεργιας της ταξης του 5%-8%. Πιθανότατα η ανεργια στην Ελλάδα στην περιοδο 2023-2024 θα κανει ‘οροφή’ στα επιπεδα 20% στα οποια ηταν προ διετίας.
Είναι ευνόητο ότι στην περίοδο ακρίβειας, στην οποια εχει εισέλθει πλέον η παγκόσμια οικονομία, θα συνοδευτεί απο τα απόνερα της κρίσης. Αυξηση του εγκλήματος, νομισματική αστάθεια και τοπικοί πόλεμοι. Ο πόλεμος στην ουκρανία αν και εγινε για μη οικονομικούς λογους, ειναι ενδεικτικός του νεου τοπίου συγκρούσεων που εχουμε εισελθει. Σειρα χωρων στην Ασία αλλά και αλλού βρίσκονται σε επιφυλακή, και είναι πιθανό να δούμε και αλλού φαινόμενα ασταθειας. Η νομισματική ασταθεια, ειναι κατι προβλέψιμο, καθως σε περίοδο υφεσης οι καταναλωτες στρεφονται στο ισχυρό δολάριο και πουλάνε αλλα, λιγότερο ισχυρα νομισματα.
Το τελευταίο ερωτημα ειναι αν θα βιωσουμε κρίση βάθους εκείνης του 2007-2008. Η απάντηση ειναι πως μαλλον όχι. Ο λόγος οφείλεται στο ότι η κατάρρευση της παγκοσμιοποίησης, η απογυμνωση απο την αιγλη του (λογω αποτυχιας του ) του αμιγώς νεοφιλευθερου συστηματος αλλά και η αλλαγη της νομοθεσίας στις τραπεζες την περιοδο 2011-17, επιτρέπει μιά λιγότερο επωδυνη κρίση. Ακριαες πολιτικές οπως εκεινη του Σοιμπλε, ειναι πλέον στο περιθωριο, και για υατο οι οικονομίες θα εχουν ηπια κριση.
Χρηματιστηριακά, οι μετοχικές αξιες αρχιζουν να δημιουργουν ευκαιριες που θα ειναι πιο εντονες στα επομενα τριμηνα, επιτρεποντας μεγαλα χρηματιστηριακα κερδη για τολμηρους επενδυτες που θα αγορασουν σε συνθηκες διαμορφωσης πανικου, καθως η αγορα δειχνει ηδη να εχει κανει το μεγαλο κομματι της διορθωσης που θα περιμεναμε.
* Καθηγητής Χρηματοοικονομικών, Πανεπιστήμιο Πόρτσμουθ, Μεγάλη Βρετανία