Οι σχέσεις μεταξύ της Αθήνας και της Δαμασκού είναι διαχρονικά φιλικές και χαρακτηρίζονται από πολιτικούς και οικονομικούς δεσμούς. Η Ελλάδα και η Συρία διατηρούν διπλωματικές σχέσεις από τη δεκαετία του 1940, διατηρώντας πρεσβεία η μία στην πρωτεύουσα της άλλης. Υπάρχουν όμως και περιστασιακές εντάσεις για θέματα όπως η μετανάστευση, το Παλαιστινιακό και η συνεχιζόμενη σύγκρουση στη Συρία.
Γράφει ο Ευάγγελος Βενέτης
Ωστόσο, οι διμερείς σχέσεις δεν ήταν πάντα ομαλές. Στο παρελθόν έχουν υπάρξει αρκετές περιπτώσεις διπλωματικής έντασης μεταξύ των δύο χωρών, κυρίως λόγω της υποστήριξης της Ελλάδας στο κατοχικό καθεστώς του Ισραήλ και της στήριξης της Συρίας στους Παλαιστίνιους μαχητές που αγωνίζονται τα Κατεχόμενα Παλαιστινιακά Εδάφη για την ίδρυση ανεξάρτητου Παλαιστινιακού Κράτους.
Οικονομικά η Ελλάδα και η Συρία είχαν μια σχετικά μικρή αλλά αυξανόμενη εμπορική σχέση. Η Ελλάδα είναι σημαντικός εξαγωγέας αγαθών, όπως τροφίμων, μηχανημάτων και χημικών προϊόντων στη Συρία. Από την άλλη πλευρά, η Συρία εισάγει από την Ελλάδα αγαθά, όπως υφάσματα, υποδήματα και καπνό. Ωστόσο, κατά την τελευταία δεκαετία η διμερής εμπορική σχέση έχει επηρεαστεί από τον συνεχιζόμενο εμφύλιο πόλεμο στη Συρία, ο οποίος οδήγησε σε σημαντική πτώση του διμερούς εμπορίου.
Ένα άλλο θέμα που έχει επηρεάσει τις σχέσεις Ελλάδας-Συρίας είναι το μεταναστευτικό. Από την έναρξη του συριακού εμφυλίου πολέμου το 2011, μεγάλος αριθμός Σύριων προσφύγων έχει καταφύγει στην Ελλάδα κι άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η εισροή προσφύγων έχει ασκήσει πίεση στους πόρους της Ελλάδας και έχει οδηγήσει σε πολιτικές εντάσεις μεταξύ της Ελλάδας και άλλων χωρών της ΕΕ, οι οποίες έχουν επικριθεί ότι δεν παρέχουν επαρκή υποστήριξη.
Στο πρόσφατο παρελθόν, αφού η συριακή κυβέρνηση ανέκτησε τον έλεγχο του μεγαλύτερου μέρους της χώρας, η ελληνική κυβέρνηση αποκατέστησε την διπλωματική επικοινωνία με την Δαμασκό που η ίδια η Αθήνα είχε διακόψει στην αρχή του συριακού εμφυλίου. Στόχος της Αθήνας ήταν κι είναι η επιστροφή των Σύριων προσφύγων στη χώρα τους. Η ελληνική κυβέρνηση έχει επανειλημμένα τονίσει ότι η επιστροφή των προσφύγων πρέπει να είναι εθελοντική, ασφαλής και με αξιοπρέπεια, σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο.
Τα τελευταία χρόνια, οι ελληνο-συριακές σχέσεις φαίνεται ότι βαίνουν προς αποκατάσταση παρά τις πιέσεις τρίτων χωρών περί του αντιθέτου. Η Ελλάδα έχει υποστηρίξει την ειρηνευτική διαδικασία υπό την ηγεσία του ΟΗΕ στη Συρία κι έχει ζητήσει μια πολιτική λύση στη σύγκρουση.
Η λειτουργία διπλωματικών αντιπροσωπειών επ’ αμοιβαιότητι έχει συμβάλλει στην αντιμετώπιση του προσφυγικού και της εξυπηρέτησης των Σύριων πολιτών ελληνικής καταγωγής που ζουν στην Συρία καθώς και των Ελλήνων πολιτών συριακής καταγωγής που ζουν στην Ελλάδα. Εν τέλει είναι η κοινωνία των πολιτών σε Ελλάδα και Συρία που καλείται να συμβάλει στην αποκατάσταση των διμερών σχέσεων.
Δρ. Ευάγγελος Βενέτης
Ειδικός σε θέματα Ισλάμ και Μέσης Ανατολής