ΣΕΡΑΦΕΙΜ ΚΟΤΡΩΤΣΟΣ Τους τελευταίους οκτώ μήνες, υπό την καταλυτική επίδραση του σκανδάλου των υποκλοπών και της παρακολούθησής του από την ΕΥΠ, ο Νίκος Ανδρουλάκης έχει διατυπώσει τις κάτωθι θέσεις υπερασπιζόμενος, όπως λέει, την πολιτική αυτονομία του ΠΑΣΟΚ.
–Κατέστησε σαφές πως δεν θα συμμετάσχει σε κάποια κυβέρνηση συνεργασίας με πρωθυπουργό τον Κυριάκο Μητσοτάκη ή τον Αλέξη Τσίπρα. “Ούτε, ούτε…”, ήταν το ηχηρό μήνυμα. Η εξήγηση απλοϊκή: με υψηλό διψήφιο ποσοστό στην κάλπη, το ΠΑΣΟΚ θα επιτύχει σχεδόν διπλασιασμό του ποσοστού των εκλογών του 2019, ενώ τόσο η Ν.Δ, όσο και ο ΣΥΡΙΖΑ, θα έχουν υποστεί μείωση. Άρα ως “νικητής” θα μπορούσε να επιβάλει στους όρους μιας συνεργασίας ένα τρίτο πρόσωπο για την πρωθυπουργία. Ο διπλασιασμός όχι μόνο δεν επετεύχθη (δημοσκοπικά), αντιθέτως παρά την “προνομιακή” θέση του αρχηγού του ως θύμα του Pretador και της ΕΥΠ τα ποσοστά κατρακύλησαν μέχρι που η υπόθεση της Εύας Καϊλή επέφερε το τελικό πλήγμα. Έτσι, το “ούτε, ούτε” αφαιρέθηκε ενοχικά από την πρόσφατη ομιλία του κ. Ανδρουλάκη κατά την παρουσίαση των ψηφοδελτίων…
–Για ένα διάστημα, υποστήριξε με πάθος πως εκλογικός στόχος του είναι η συγκρότηση “σοσιαλδημοκρατικής κυβέρνησης”, προσέγγιση που υποτίθεται πως υποδείκνυε συνεργασία της Κεντροαριστεράς. Η προϋπόθεση αυτή έχει εξαφανιστεί εδώ και κάμποσο καιρό από την επιχειρηματολογία των στελεχών της Χαριλάου Τρικούπη.
–Διατύπωσε ως στόχο την συγκρότηση προοδευτικής διακυβέρνησης με ισχυρό ΠΑΣΟΚ και τη Ν.Δ στην αντιπολίτευση. Και αυτή η στόχευση έχει εγκαταλειφθεί, κάτι που επίσης φάνηκε από τις τελευταίες παρεμβάσεις του.
Πρόκειται για κινήσεις πολιτικού εκκρεμούς. Από τις σκληρές πολιτικές, ακόμα και προσωπικές, επιθέσεις στον πρωθυπουργό τον οποίο υποδείκνυε ως ηθικό αυτουργό της παρακολούθησής του, και τα βαριά υπονοούμενα περί παγίδευσής του με σκοπό τον (πολιτικό) εκβιασμό, πέρασε στην καταγγελία της Κουμουνδούρου επειδή η Πόπη Τσαπανίδου είπε πως οι μετεκλογικές συγκλίσεις δεν πρέπει να είναι προϊόν εκβιασμού (κάτι που προ ημερών δήλωσε πεντακάθαρα και ο Παύλος Γερουλάνος χωρίς να ανοίξει ρουθούνι στη Χαριλάου Τρικούπη). Η συνήθως ήπια έως πληκτική ρητορική των ανακοινώσεων του ΠΑΣΟΚ μεταβλήθηκε, αίφνης, σε επίθεση με εκφράσεις αργκό περί “ψεκασμένων” και “συνωμοσιολογίας”.
Ήταν μάλλον σαφές πως μέχρι πρότινος ο Νίκος Ανδρουλάκης δεν ήξερε τι πραγματικά ήθελε σχετικά με τον μετεκλογικό ρόλο του ΠΑΣΟΚ. Προχωρούσε βήμα- βήμα, η δε Χαριλάου Τρικούπη διεμήνυε πως με ποσοστό κάτω από το 12% στην κάλπη της απλής αναλογικής δεν θα προσχωρούσε σε οιοδήποτε σχέδιο κυβερνητικής συνεργασίας. Από την περασμένη Κυριακή δηλώνει πως θα επιδιώξει συγκρότηση κυβέρνησης από την πρώτη κάλπη, χωρίς παζάρια για υπουργεία –πιθανώς και χωρίς ιδιαίτερα παζάρια και για κάποιο ανελαστικό πλαίσιο προγραμματικών θέσεων; Η κίνηση του εκκρεμούς που λέγαμε.
Για όλα αυτά αφετηρία είναι πιθανώς η αντίληψη πως το ΠΑΣΟΚ είναι μεγάλο κόμμα που μπορεί και πρέπει (ιεραποστολικά) να προσηλυτίσει τις πολιτικές περιοχές στα δεξιά και τα αριστερά του και να επιβάλει την μοναδική πίστη. Η αλήθεια είναι εντελώς διαφορετική: το ΠΑΣΟΚ είναι πιά ένα μικρό κόμμα με ιστορικό αποτύπωμα και επίφοβο μέλλον.
Δείχνει, δε, να μην έχει ακόμα κατανοήσει τους λόγους για τους οποίους οι 40 και πλέον μονάδες του Γιώργου Παπανδρέου (2009) κατέληξαν 13 με τον Βαγγέλη Βενιζέλο (2012) και κοντά στις 6 το 2015. Δείχνει να μην έχει αφομοιώσει πως η συνεργασία της περιόδου 2012-15 με τη Ν.Δ του Αντώνη Σαμαρά άλλαξε άρδην την ισχνή εκλογική του βάση και απαξίωσε την πολιτική του χρησιμότητα.
Ο Νίκος Ανδρουλάκης θα κληθεί σύντομα να λάβει αποφάσεις που θα επηρεάσουν την υπόσταση αυτού του μικρότερου ΠΑΣΟΚ για τα χρόνια που έρχονται. Για να είμαστε δίκαιοι, καμία απόφαση δεν θα είναι ανώδυνη, σε κάθε πιθανή εκδοχή κρύβεται ακόμα και ο κίνδυνος της διάσπασης. Δεν γίνεται, όμως, διαφορετικά. Τις συνέπειες θα τις υποστεί, όμως, πρέπει να επιλέξει όχθη.
Εάν για παράδειγμα συνεργαστεί με τη Ν.Δ το πιθανότερο είναι πως σταδιακά θα ενσωματωθεί πλήρως στο πλαίσιο μιας νέας κεντρο-δεξιάς.
Εάν συνεργαστεί -εφόσον το επιτρέψουν οι εκλογικές συνθήκες- με τον ΣΥΡΙΖΑ, θα μετρήσει πιθανότατα κάποιες αποχωρήσεις, από την άλλη ίσως αποκτήσει το μικρό πλεονέκτημα να αποδειχθεί κυβερνητικά χρησιμότερος ή αναγκαίος έναντι του μεγάλου κόμματος του χώρου. Το οποίο, ναι μεν κυβέρνησε (κάτω από άλλες συνθήκες), ωστόσο δεν έχει αποδείξει ακόμα πως διαθέτει νέα κουλτούρα διακυβέρνησης, το απαραίτητο πολιτικό προσωπικό, και τη δύναμη προσαρμογής και λογικής συνύπαρξης με κέντρα (εντός και εκτός Ελλάδας) με τα οποία είχε συγκρουστεί κατά την παλαιότερη ριζοσπαστική του περίοδο.
Ο,τιδήποτε κι αν αποφασίσει, η κίνηση του εκκρεμούς πρέπει να σταματήσει. Αλλιώς κινδυνεύει να καταλήξει σαν τον Christiaan Huygens, εφευρέτη του πρώτου εκκρεμούς ρολογιού που στα ύστερα του βίου έγραψε τον Κοσμοθεωρό (Cosmotheoros) οραματιζόμενος την πιθανότητα ζωής σε …άλλους κόσμους.