Χρόνης Διαμαντόπουλος Στις 31 Ιανουαρίου 2020, η Βρετανία αποχώρησε και επίσημα από την Ευρωπαϊκή Ένωση, εφαρμόζοντας το αποτέλεσμα του Δημοψηφίσματος της 23ης Ιουνίου 2016, όπου το 52% των Βρετανών εξέφρασαν την θέληση τους για ανεξάρτητη οικονομικά και πολιτικά Βρετανία.
Κωνσταντίνος Βέργος
Το Brexit από πολλούς φιλο-ΕΕ αναλυτές χαρακτηρίστηκε ως ‘καταστροφή, ‘το τέλος της Βρετανίας’ ‘μεγάλο λάθος’ κλπ. Είναι όμως τα δεδομένα τέτοια που να εξηγούν κάποια καταστροφή, ή μήπως η Βρετανία βγήκε ενισχυμένη από αυτό;
Πριν από το Brexit, η Βρετανία είχε κάποια οφέλη της συμμετοχής στην Ευρωπαϊκή Ενιαία Αγορά καθώς δεν υπήρχαν εισαγωγικοί δασμοί ή ποσοστώσεις στις συναλλαγές. Με το Brexit, αυτό το καθεστώς τελείωσε και η Βρετανία διαπραγματεύεται πλέον απευθείας, ως κυρίαρχη χώρα, τις συναλλαγές της με άλλους εταίρους.
Μείωση συναλλαγών με ΕΕ
Το πιο άμεσο αποτέλεσμα του Brexit στις συναλλαγές ήταν ότι οι εξαγωγές του Ηνωμένου Βασιλείου στην ΕΕ μειώθηκαν κατά μέσο όρο 22,9 τοις εκατό τους πρώτους 15 μήνες μετά την αποχώρησή του από το μπλοκ, και κατά σχεδόν 14 τοις εκατό το 2021 σε σύγκριση με το 2020 πριν από την αναχώρησή του. Όμως και οι εξαγωγές της ΕΕ στο Ηνωμένο Βασίλειο μειώθηκαν κατά περίπου 25 τοις εκατό . Η ΕΕ παραμένει ακόμη ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος του Ηνωμένου Βασιλείου σε απόλυτες τιμές. Περίπου το 42 τοις εκατό όλων των εξαγωγών του Ηνωμένου Βασιλείου κατευθύνθηκαν στην ΕΕ το 2021. Παράλληλα το Ηνωμένο Βασίλειο μπόρεσε να παρακάμψει τις συμφωνίες ελεύθερων συναλλαγών της ΕΕ με 69 χώρες εκτός ΕΕ μετά το Brexit. Το
Ηνωμένο Βασίλειο έχει ήδη καταφέρει να υπογράψει προσαρμοσμένες διμερείς εμπορικές συμφωνίες με τη Νέα Ζηλανδία και την Αυστραλία, ενώ αυξήθηκαν σημαντικά οι συναλλαγές και με τον Καναδά όπως και με άλλες χώρες εκτός ΕΕ. Από την άλλη πλευρά η αγορά εργασίας ενισχύθηκε. Η ανεργία στη Βρετανία έπεσε από 5,3% το 2015 (πριν αποφασίσει το Brexit) σε 3,7% σήμερα, δηλαδή το 1/3 των ανέργων θα μπορούσαμε να πούμε, με κάπως απλή γλώσσα, ότι βρήκε δουλειά.
Απασχόληση και ΑΕΠ
Η ανεργία της Γαλλίας, από την άλλη είναι 7,3%(από 10,4% το 2015, δηλαδή το 1/3 των ανέργων βρήκε δουλειά), στη Γερμανία είναι 5,5% (το 2015 ήταν 6,5%, δηλαδή το 1/6 των Γερμανών έκτοτε βρήκαν εργασία) και στην Ιταλία 7,8% (από 12,5% που ήταν το 2015). Υπήρξαν δηλαδή σημαντικές μειώσεις ανεργίας και στις συγκρίσιμες χώρες της ΕΕ, με κερδισμένες τη Γαλλία και την Ιταλία, ενώ στη Γερμανία οι μειώσεις ανεργίας δεν ήταν τόσο μεγάλες. Η αύξηση του ΑΕΠ στην Αγγλία και Γερμανία ήταν 0%, ενώ αντίθετα σε Ιταλία και Γαλλία αυξήθηκε 8% και 15% αντίστοιχα. Οι βασικοί μισθοί στη Βρετανία αυξήθηκαν επίσης σημαντικά την ίδια περίοδο (πάνω από 30%), στο εγχώριο νόμισμα (λίρα Αγγλίας).
Από την άλλη, στα αρνητικά είναι ότι το Brexit δημιούργησε δυσκολίες σε μικρές εξαγωγικές εταιρείες τόσο της Βρετανίας, όσο και της ΕΕ.
Συμπέρασμα
Άρα θα μπορούσαμε να πούμε ότι από το Brexit, το ΑΕΠ της Βρετανίας δεν ωφελήθηκε σε ονομαστικό ΑΕΠ, ενδεχομένως λόγω της μικρής υποτίμησης του νομίσματός της, και φαίνεται να έκανε λίγο πιο δύσκολη τη ζωή σε μικρούς εξαγωγείς τόσο της ΕΕ όσο και της Βρετανίας. Όμως η Βρετανία σήμερα έχει αισθητά τη χαμηλότερη ανεργία, από όλες τις συγκρίσιμες χώρες της ΕΕ. Στην ΕΕ, από την άλλη, το Brexit οδήγησε σε χαλαρότερες πολιτικές σε κοινωνικά θέματα, που βοήθησαν περιφερειακές οικονομίες του νότου, ενώ η Γερμανία δεν βγήκε ιδιαίτερα κερδισμένη. Αν υπάρχει ‘χαμένος’, εν ολίγοις, αυτός ήταν η Γερμανία που έχει πλέον συγκριτικά μικρότερη θέση ως ΑΕΠ στην ΕΕ αλλά και είχε τη μικρότερη μείωση ανεργίας. Αντίθετα, δεν επιβεβαιώθηκαν οι «κασσάνδρες» περί «καταστροφής» της Βρετανίας λόγω Brexit. Η δυνατότητα της χώρας να προσαρμόζει το νόμισμα της , της επέτρεψε να έχει τη χαμηλότερη ανεργία στην Ευρώπη (μεταξύ μεγάλων χωρών) και σημαντική αύξηση μισθών τα τελευταία χρόνια στο εγχώριο νόμισμα.
Κωνσταντίνος Βέργος, Καθηγητής Χρηματοοικονομικών, Πανεπιστήμιο Πόρτσμουθ, Μεγάλη Βρετανία