Χρόνης Διαμαντόπουλος Ανέκαθεν η εισαγωγή νέων τεχνολογιών ιδιαίτερα στο χώρο της εκπαίδευσης, όπως επίσης και στο χώρο της επικοινωνίας, και ειδικότερα της δημοσιογραφίας, ήγειρε ερωτηματικά και προκαλούσε ανησυχίες σχετικά με τους κινδύνους που πιθανότατα θα εμφανίζονταν από τη χρήση αυτών των νέων τεχνολογιών.
Του Δημήτρη Κουτσομπόλη
Θυμόμαστε πολύ καλά τη μεγάλη συζήτηση που είχε αναπτυχθεί με την έλευση του διαδικτύου και του παγκόσμιου ιστού, καθώς και με τα νέα εργαλεία δημοσιότητας που προσφέρθηκαν δωρεάν, τότε, στους πολίτες, οι οποίοι μπορούσαν να δημοσιεύουν τις πληροφορίες τους πολύ εύκολα. Τότε αρκετοί μιλούσαν για το τέλος της δημοσιογραφίας, για μια δημοσιογραφία πολιτών και το τέλος του δημοσιογράφου. Γνωρίζουμε, όμως, πολύ καλά ότι αυτό δεν συνέβη στον τομέα της δημοσιογραφίας.
Επίσης, δεν επιβεβαιώθηκαν ποτέ και στο χώρο της εκπαίδευσης παρόμοιες ανησυχίες, όταν πολύ παλαιότερα, με την ανάπτυξη των ηλεκτρονικών υπολογιστών στην τάξη και στο σπίτι, αρκετοί μιλούσαν για το τέλος του Δασκάλου. Ειδικότερα, μάλιστα, με την ανάπτυξη του διαδικτύου συνέδεαν αρκετοί όλη αυτή την πληθώρα των πληροφοριών που υπήρχε στον παγκόσμιο ιστό με τον «θάνατο» του εκπαιδευτικού! Ούτε αυτό, βεβαίως, συνέβη!
Τώρα μπροστά μας έχουμε πάλι μια εντυπωσιακή νέα τεχνολογία, που εγείρει πολλές ανησυχίες σε πολλούς και εξάπτει τη φαντασία σε περισσότερους!
Ωστόσο καμία από αυτές τις νέες τεχνολογίες δεν έθιξε και δεν θίγει τον πυρήνα της εκπαιδευτικής διαδικασίας και της εκπαίδευσης, που δεν είναι άλλος από την ιερή σχέση που αναπτύσσεται ανάμεσα στον εκπαιδευτή και στον εκπαιδευόμενο. Μέσα από αυτή τη σχέση μεταβιβάζονται αξίες, γνώσεις, πληροφορίες, τεχνικές, στάσεις και αναπαραστάσεις, μέσα σε ένα επικοινωνιακό συνεχές. Η Εκπαίδευση είναι κάτι πολύ περισσότερο από τα εργαλεία της εκπαίδευσης, από τις τεχνικές της εκπαίδευσης. Είναι και θα είναι πάντα ο ανήσυχος και ευαίσθητος Εκπαιδευτικός και είναι και θα είναι πάντα ο «αψίκορος» και ενθουσιώδης μαθητής. Το διαπιστώσαμε αυτό και στην εξ αποστάσεως εκπαίδευση, που εισήλθαμε απροετοίμαστοι λόγω της πανδημίας και το διαπιστώνουμε έκτοτε καθημερινά.
Επομένως, αναμφίβολα μία νέα τεχνολογία θα δώσει νέες δυνατότητες και θα δημιουργήσει ενδεχομένως προβλήματα, θα λύσει, παράλληλα, άλλα.
Ας μην λησμονούμε, όμως, τα βασικά ερωτήματα για τη χρήση της νέας τεχνολογίας, όπως τα διατύπωσε ο Νιλ Πόστμαν, ένας από τους πιο σημαντικούς μελετητές του πολιτισμού, της επικοινωνίας και της τεχνολογίας: σε ποιο πρόβλημα δίδεται λύση από τη νέα τεχνολογία; Τίνος είναι το πρόβλημα (πόσους πραγματικά αφορά και πόσοι έχουν εντέλει πρόσβαση); Ποια νέα προβλήματα προκύπτουν από τη «λύση» του; Ποιοι μπορεί να υποστούν την πιο σοβαρή ζημιά; Ποιοι αποκτούν ιδιαίτερη ισχύ –οικονομική και πολιτική- από τις νέες τεχνολογικές αλλαγές; Ποιες αλλαγές προκαλούνται στη γλώσσα; Τι κερδίζεται και τι χάνεται;
Δημήτρης Κουτσομπόλης
Μέλος ΕΔΙΠ, Τμήμα Επικοινωνίας και ΜΜΕ, ΕΚΠΑ