Ο Γιώργος Δερτιλής ανήκε στους ιστορικούς που ανανέωσαν το πεδίο της ιστορίας μετά τη Μεταπολίτευση.
Του Αντώνη Λιάκου
Σε διάκριση με άλλους, επίσης ανανεωτές, συναδέλφους του, της εποχής εκείνης, οι οποίοι ήταν επηρεασμένοι από την γαλλική σχολή της νέας ιστορίας και ήταν, οι περισσότεροι, λίγο-πολύ μαρξιστές, ο Δερτιλής έφερνε βρετανικό αέρα και, θα έλεγα, ότι με το έργο του εισηγείται μια εκσυγχρονιστική ματιά στην ιστορία, και από αυτή την άποψη είναι ομόλογο των πολιτικών επιστημόνων της εποχής εκείνης.
Το Πολιτικό της Νομικής, που δημιουργήθηκε τότε εξεφραζε αυτή την τάση και αποτέλεσε μια ελπίδα για την εποχή. Ο Δερτιλής καλλιέργησε την οικονομική ιστορία και είναι από αυτούς που διατύπωσαν τις πρώτες υποθέσεις για την εξέλιξή της. Ηταν επίσης δημιουργός θεσμών. Μεγάλο μέρος της ανανέωσης της ιστορίας στην Ελλάδα χρηματοδοτήθηκε από τις κρατικές (τότε) τράπεζες, και έχουν μείνει ισχυρές παρακαταθήκες από τα προγράμματα της Εθνικής και της Εμπορικής Τράπεζας, από όπου βγήκαν δεκάδες μελέτες και σχηματίστηκαν ιστορικοί. Και στα δυο ο Δερτιλής έπαιξε ηγετικό ρόλο, καθοδήγησε έρευνες και κατάρτισε εκδοτικά προγράμματα. Το τελευταίο ίδρυμα ήταν το Αρχείο του Πανεπιστημίου Αθηνών. Ήταν ανοιχτός και προσηνής χωρίς να καταργεί τις αποστάσεις, και κυρίως διατήρησε το στυλ του και στα κείμενά του, και στη διδασκαλία και στη ζωή του. Είχε πολλούς μαθητές, αρκετοί από τους οποίους είναι ήδη πανεπιστημιακοί καθηγητές. Ελπίζω, όπως ταιριάζει όταν διακεκριμένοι ιστορικοί φεύγουν από τη ζωή, οι συνάδελφοι και οι μαθητές τους να οργανώσουν εκδηλώσεις και αφιερώματα όπου να συζητήσουμε τη συμβολή τους στην εξέλιξη της ιστοριογραφίας και του δημόσιου στάτους της ιστορίας. Αυτό δεν είναι απλώς μια πράξη μνήμης και ευγνωμοσύνης, αλλά απαραίτητο στοιχείο εξέλιξης της ιστορικής επιστήμης και της κοινότητας των ιστορικών.
Πρώτη δημοσίευση στο Facebook