NewsEdit Αποκαλυπτικό δημοσίευμα των NYT για την τραγωδία στα Τέμπη – Το ελληνικό το πιο επικίνδυνο σιδηροδρομικό σύστημα, παρά το ότι η χώρα έλαβε 700 εκατ. δολάρια από την ΕΕ για να αναβαθμιστεί.
Συνεχίζουν τα διεθνή μέσα να καλύπτουν το δυστύχημα στα Τέμπη που κόστισε τη ζωή σε δεκάδες ανθρώπους. Οι Times της Νέας Υόρκης δημοσιεύουν εκτενές ρεπορτάζ όπου τονίζουν ότι η ελληνική κυβέρνηση υποτίθεται ότι θα εγκαθιστούσε ένα σύστημα ασφαλείας πριν από σχεδόν τρία χρόνια, το οποίο σχεδιάστηκε για να αποτρέψει τέτοιου είδους μετωπικές συγκρούσεις τρένων, που οδήγησε αυτή την εβδομάδα στη «χειρότερη σιδηροδρομική καταστροφή στην ιστορία του έθνους», όπως τη χαρακτηρίζουν.
Οι New York Times αναδεικνύουν τις αδικαιολόγητες καθυστερήσεις στην αναβάθμιση της σιδηροδρομικής ασφάλειας στην Ελλάδα, που οδήγησαν στην πολύνεκρη μετωπική σύγκρουση των δύο τρένων.
Όπως γράφουν οι δημοσιογράφοι Monika Pronczuk και Sarah Hurtes σε αναλυτικό ρεπορτάζ τους στους Times της Νέας Υόρκης, την ώρα που μία εμπορευματική και μία επιβατική αμαξοστοιχία βρέθηκαν να κινούνται η μία προς την άλλη με υψηλές ταχύτητες, πάνω στις ίδιες ράγες, οι υπεύθυνοι του σιδηροδρόμου καλούνταν να βασιστούν σε ένα σύστημα πολύ λιγότερο εξελιγμένο από αυτό που χρησιμοποιείται στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες. Όπως σχολιάζουν δε, ακόμη και αυτό το υποτυπώδες σύστημα δεν ήταν πλήρως λειτουργικό, αφού φώτα και σηματοδότες βρίσκονταν εκτός λειτουργίας.
Όπως χαρακτηριστικά αναφέρουν οι δημοσιογράφοι, αυτή η συρροή καθυστερήσεων, προειδοποιήσεων και λαθών, άφησε το πιο πολυσύχναστο σιδηροδρομικό δίκτυο της Ελλάδας έρμαιο σε αυτό που έχει σχεδιαστεί για να αποτρέπει κάθε σύστημα ασφαλείας: το ανθρώπινο λάθος. Ακόμη, κάνουν λόγο για πολλές ασάφειες πίσω από τον θάνατο των – μέχρι στιγμής – 57 ανθρώπων, ωστόσο, όπως τονίζουν, οι ειδικοί συμφωνούν σε ένα πράγμα: Εάν ένα σύγχρονο σύστημα ασφαλείας είχε εφαρμοστεί όπως είχε προγραμματιστεί, θα ήταν εντελώς αδύνατο για ένα φορτηγό τρένο να καταλήξει στην ίδια γραμμή με ένα επιβατικό τρένο γεμάτο ανθρώπους. Θα είχαν ηχήσει προειδοποιήσεις και θα είχε ενεργοποιηθεί η αυτόματη πέδηση. «Είναι σίγουρο!», είπε ο Josef Doppelbauer, επικεφαλής του Οργανισμού Σιδηροδρόμων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ο οποίος προειδοποιεί εδώ και χρόνια για σημαντικές ανεπάρκειες στο σύστημα ασφάλειας των σιδηροδρόμων της Ελλάδας.
Οι New York Times κάνουν εκτενή αναφορά και στην ελληνική κυβέρνηση, αναφέροντας ότι οι Έλληνας Πρωθυπουργός έριξε τις ευθύνες της συντριβής σε «τραγικό ανθρώπινο λάθος», ενώ ο υπουργός Μεταφορών, Κώστας Αχιλλέα Καραμανλής παραιτήθηκε, αναγνωρίζοντας ότι οι προσπάθειες για τη βελτίωση της σιδηροδρομικής ασφάλειας ήταν ανεπαρκείς, με τον σταθμάρχη της Λάρισας να αντιμετωπίζει βαριές κατηγορίες συμπεριλαμβανομένης της ανθρωποκτονίας από αμέλεια.
Το σιδηροδρομικό σύστημα της Ελλάδας από τα πιο επικίνδυνα της Ευρώπης
Στο ρεπορτάζ αναφέρεται ότι το σιδηροδρομικό σύστημα της Ελλάδας κατατάσσεται σταθερά μεταξύ των πιο επικίνδυνων της ηπείρου παρά το γεγονός ότι έλαβε 700 εκατομμύρια δολάρια σε χρήματα εκσυγχρονισμού από την Ευρωπαϊκή Ένωση την τελευταία δεκαετία. Και η εγκατάσταση του νέου συστήματος ασφαλείας καθυστέρησε τόσο πολύ, που ένας ανώτερος κυβερνητικός αξιωματούχος παραιτήθηκε πέρυσι για να διαμαρτυρηθεί για τις «αδικαιολόγητες καθυστερήσεις», όπως τις αποκάλεσε.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση αναμένει από τα 27 κράτη μέλη της να εφαρμόσουν τις νέες εξελιγμένες διαδικασίες, γνωστές ως «Ευρωπαϊκό Σύστημα Ελέγχου Τρένων» έως το τέλος της δεκαετίας. Πρόκειται για ένα σύστημα παρακολούθησης τρένων το οποίο παίρνει τον έλεγχο σε περίπτωση υψηλής ταχύτητας, σε περίπτωση παραβίασης του κόκκινου σηματοδότη και σε περίπτωση κυκλοφορίας σε λάθος σιδηροδρομική γραμμή. Όπως αναφέρεται, Ευρωπαϊκή Ένωση οραματίζεται την επέκταση των διασυνοριακών μετακινήσεων με τρένο και η εναρμόνιση των προτύπων ασφαλείας σε ολόκληρο το μπλοκ αποτελεί μέρος αυτής της στρατηγικής.
Όπως σχολιάζουν, η εφαρμογή του «Ευρωπαϊκού Συστήματος Ελέγχου Τρένων» ήταν ασυνεπής, όπως αποδείχθηκε από τη σύγκρουση της Τρίτης.
«Εάν το Ευρωπαϊκό Σύστημα Ελέγχου Τρένων είχε εγκατασταθεί και λειτουργούσε σωστά, θα έπρεπε να είχε αποτρέψει απολύτως κάτι τέτοιο από το να συμβεί», δήλωσε ο Jedde Hollewijn, υπεύθυνος πολιτικής σιδηροδρόμων για την Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Εργαζομένων στις Μεταφορές. «Στόχος είναι όλες οι ευρωπαϊκές χώρες να το εφαρμόσουν αυτό και γνωρίζουμε ότι η Ελλάδα υστερεί σημαντικά», πρόσθεσε.
Το Λουξεμβούργο, η μικρότερη και πλουσιότερη χώρα του μπλοκ, χρησιμοποιεί ήδη το νέο σύστημα σε όλες τις γραμμές του. Στο Βέλγιο σχεδιάζεται να είναι πλήρως λειτουργικό έως το 2025. Άλλες χώρες έχουν αναβαθμίσει τις κύριες διαδρομές τους. Αλλά ακόμη και χωρίς τη νέα τεχνολογία, τα περισσότερα σιδηροδρομικά συστήματα διαθέτουν χαρακτηριστικά ασφαλείας για την πρόληψη μετωπικών συγκρούσεων. Η Εθνική Αρχή Ασφάλειας Σιδηροδρόμων της Γαλλίας, για παράδειγμα, χρησιμοποιεί συστήματα αυτόματης πέδησης και άλλες τεχνολογίες.
Κάτι τέτοιο δε συνέβη ποτέ στην Ελλάδα. Η χώρα δεν είχε ποτέ ένα εθνικό αυτοματοποιημένο σύστημα ασφαλείας, όπως φαίνεται από τα αρχεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Και το σύστημα αλλαγής γραμμής στη Λάρισα είναι ανεπαρκές εδώ και χρόνια καθώς χάθηκαν εξαρτήματα από τον βασικό εξοπλισμό σηματοδότησης, όπως δήλωσε ο Νικόλαος Τσικαλάκης, πρόεδρος του σωματείου εργαζομένων του ΟΣΕ.
Η ακριβής αιτία των αργών αναβαθμίσεων στο σύστημα ασφαλείας δεν ήταν αμέσως σαφής, αλλά αξιωματούχοι και ειδικοί σε θέματα ασφάλειας ανέφεραν ως παράγοντες τον στενό προϋπολογισμό, προβλήματα στην εφοδιαστική αλυσίδας που σχετίζονται με την πανδημία Covid-19, γραφειοκρατικές καθυστερήσεις και διαφωνίες για συμβάσεις.
Δεκάδες οι οργισμένες ανακοινώσεις των συνδικάτων προς την κυβέρνηση
Όπως υπενθυμίζουν στο ρεπορτάζ τους οι New York Times, διάφορα στελέχη του συνδικάτου των σιδηροδρόμων, έχουν αποστείλει οργισμένες επιστολές και ανακοινώσεις προς την ελληνική κυβέρνηση εδώ και χρόνια, συμπεριλαμβανομένης αυτής του περασμένου μήνα, προειδοποιώντας για προβλήματα ασφαλείας. Η τελευταία επιστολή προειδοποιούσε δυσοίωνα για μία τραγωδία και «επέκρινε τους Έλληνες αξιωματούχους που έσερναν τα πόδια τους», όπως σχολιάζουν χαρακτηριστικά οι δημοσιογράφοι, παραθέτοντας την προφητική φράση στην τελευταία επιστολή των μηχανοδηγών οι οποίοι έγραφαν χαρακτηριστικά: «Δεν θα περιμένουμε το επερχόμενο δυστύχημα για να τους δούμε να ρίχνουν κροκοδείλια δάκρυα, τι άλλο περιμένουν να συμβεί για να παρέμβουν;».
«Έχουμε μιλήσει σε κάθε κυβέρνηση για αυτά τα θέματα, αλλά δεν βρήκαμε ανοιχτά αυτιά», είπε ο κ. Τσικαλάκης. «Έτσι, καταλήξαμε σε αυτό το τραγικό ατύχημα».
Αξιωματούχοι σιδηροδρομικής ασφάλειας στην Ευρώπη δήλωσαν ότι οι ελληνικές αρχές έχουν επίσης παραμελήσει το κρίσιμο καθήκον της παρακολούθησης και της ενημέρωσης των διαδικασιών και του εξοπλισμού ασφάλειας σε όλο το δίκτυο. Αυτό θα μπορούσε να είχε βελτιώσει ακόμη και το υποτυπώδες σύστημα ασφάλειας της χώρας, όπως είπαν. «Πρέπει να διεξάγονται αξιολογήσεις κινδύνων και παρακολούθησης σε όλες τις τοποθεσίες, σε όλους τους τύπους τρένων, σε όλους τους τύπους εξοπλισμού», δήλωσε ο Vaibhav Puri του Συμβουλίου Ασφάλειας και Προτύπων Σιδηροδρόμων στη Βρετανία.
Η συντριβή υπογραμμίζει επίσης την περιορισμένη ισχύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης να απαιτεί βελτιώσεις από τους σιδηροδρόμους, ακόμη και όταν ρίχνει χρήματα σε αυτούς, αφού διέθεσαν περίπου 117 εκατομμύρια δολάρια ειδικά για αναβαθμίσεις ασφαλείας στο δρομολόγιο Αθήνα-Θεσσαλονίκη, στο οποίο έγινε η συντριβή των τρένων.
Νομικά μέτρα από την ΕΕ, επειδή η Ελλάδα δεν τήρησε τα πρότυπα ασφαλείας
Ο κ. Doppelbauer, του Οργανισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τους Σιδηροδρόμους, δήλωσε ότι ο οργανισμός ασφαλείας του, είχε εκδώσει εκθέσεις και κάλεσε τα κράτη μέλη να προχωρήσουν σε βελτιώσεις, αλλά δεν μπορούσε να αναγκάσει τις εθνικές κυβερνήσεις να κάνουν αλλαγές. Σύμφωνα με πολλά πρότυπα, η Ελλάδα ήταν το πιο θανατηφόρο σιδηροδρομικό σύστημα στην Ευρώπη. «Συντάξαμε ένα σχέδιο δράσης και ζητήσαμε από τις ελληνικές αρχές να υποβάλουν έκθεση για την εφαρμογή του», είπε. «Αλλά οι δυνάμεις μας είναι περιορισμένες».
Πρόταση του είναι η Ε.Ε., αφού αποτελεί τον «διοικητικό βραχίονα του μπλοκ», να λάβει νομικά μέτρα κατά της Ελλάδας επειδή δεν τήρησε τα πρότυπα ασφαλείας. Την Πέμπτη, ωστόσο, οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι εξέφρασαν διάθεση συνεργασίας. Ο Adalbert Jahnz, εκπρόσωπος της Επιτροπής, δήλωσε ότι το μπλοκ είχε υποστηρίξει οικονομικά την Ελλάδα και παρέμεινε σε στενή επαφή με τις αρχές εκεί.
Δύο εβδομάδες πριν η Κομισιόν έστειλε την Ελλάδα στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο
Οι ελληνικές αρχές, ωστόσο, δεν ήταν διαφανείς σχετικά με σημαντικές σιδηροδρομικές λεπτομέρειες. Δύο εβδομάδες πριν από την τραγωδία, Ευρωπαίοι αξιωματούχοι οδήγησαν την Ελλάδα στο δικαστήριο για την άρνησή της να δημοσιοποιήσει τη βασική σύμβαση που διευκρινίζει πώς θα διαχειρίζεται ο σιδηρόδρομος καθώς εκσυγχρονίζεται.
Η επιχείρηση έρευνας αναμένεται να ολοκληρωθεί νωρίς το απόγευμα της Παρασκευής. Ο κ. Doppelbauer είπε ότι ελπίζει πως η τραγωδία θα επιβάλει βελτιώσεις σε άλλα σιδηροδρομικά συστήματα σε όλη την Ευρώπη. «Ένα τέτοιο καταστροφικό ατύχημα πάντα μας υπενθυμίζει πόσο σημαντική είναι η ασφάλεια», είπε. «Και μια υπενθύμιση για όλους να λάβουν σοβαρά υπόψη τις προειδοποιήσεις».
«Η συντριβή» καταλήγει το δημοσίευμα, «υπογραμμίζει επίσης την περιορισμένη ισχύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης να απαιτεί βελτιώσεις από τους σιδηροδρόμους, ακόμη και όταν τους χρηματοδοτεί. Μάλιστα, το μπλοκ διέθεσε περίπου 117 εκατομμύρια δολάρια ειδικά για αναβαθμίσεις ασφαλείας στο δρομολόγιο Αθήνα-Θεσσαλονίκη», στο οποίο βρήκαν τραγικό θάνατο 57 άνθρωποι.